Şam/Ankara
"Suriye'de devrik Beşşar Esed rejiminin askeri envanterinin durumu ortaya çıktı" başlıklı dosya haberin 3'üncü bölümünde, devrik rejimin hava kuvvetleri envanterindeki uçak, helikopter ve insansız hava araçları ile hava savunma sistemlerine ait teknik bilgileri açık kaynaklardan derlendi.
Uçak ve helikopterler ve hava savunma sistemlerinin etkin kullanımı için sağlıklı bir lojistik destek sistemi, etkin ve kaliteli bir mürettebat, teknik ve bakım eğitimi gerekiyor.
Rejimin envanterindeki savaş uçakları, helikopterler, hava savunma sistemleri çoğunlukla eski nesil ve bakım, onarım gerektiriyor.
Bu silah ve araçların özellikleri şöyle:
MiG-23
NATO kod adı "Flogger" olan MiG-23, 1967-1983 yıllarında Sovyet Mikoyan Gureviç tarafından üretilen 3. nesil, tek pilotlu, tek motorlu bir av-bombardıman uçağı.
Kısa ve ham pistlerden kalkabilen uçağın dikine kalkabilen bir modeli de mevcut.
16,7 metre uzunlukta ve 4,82 metre yükseklikte olan uçağın kanat açıklığı 13,96 metre ancak uçuş esnasında kanatlarını kapatınca 7,77 metreye düşüyor.
Modellerine göre değişmekle birlikte yaklaşık 14 ton olan uçağın azami kalkış ağırlığı 17 bin 800 kilogram.
Azami hızı, ses hızının 2,32 katı olan uçağın menzili, savaş yükü durumuna göre 1150 ile 2 bin 820 kilometre arasında değişiyor. Uçak azami 18 bin 500 metre irtifada görev yapabiliyor.
MiG-23'te, 1 adet 23 milimetrelik top bulunuyor. Bunun yanı sıra azami 2 bin kilograma kadar, S-5, S-8M, S-24B havadan yere roketler, R-60, R-73, R-23, R-24, R-13M, R-13M1, R-3S havadan havaya füzeler, Kh-23 Grom havadan karaya füzeler ile 500'er kilogramlık bombalar taşıyabiliyor.
MiG-23, halen Hindistan, Angola, Sudan, Kuzey Kore, Yemen, Zimbabve gibi ülkelerin hava kuvvetleri envanterinde bulunuyor.
Öte yandan Rusya, Polonya, Ukrayna, Çekya, Almanya, Ermenistan ve Gürcistan gibi ülkeler ise MiG-23'lerin kullanımına son verdi.
Aero L-39 Albatros
Aero L-39 Albatros, Çekya üretimi bir eğitim uçağı. Eğitim maksatları dışında hafif saldırı görevleri alabiliyor.
1971'de hizmete giren Albatros'un çeşitli türleri ABD, Rusya, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Irak, Bulgaristan, Kazakistan, Kuzey Kore, Türkmenistan, Yemen gibi pek çok ülkede görevini sürdürüyor.
2 pilotlu eğitim uçağı 12,13 metre uzunluğunda, kanat açıklığı 9,46 metre ve 4,77 metre yüksekliğinde.
Ağırlığı 3 bin 459 kilogram olan uçak, azami 5 bin 700 kilogram ağırlıkla kalkış yapabiliyor ve 11 bin 500 metre irtifaya çıkabiliyor.
Ses hızını geçemeyen uçağın azami hızı saatte 750 kilometre.
Muharebe görevleri için azami 1290 kilogramlık K-13 ve R-60 havadan havaya füzeleri, 7,62 milimetre makineli tüfekler ve serbest düşüş parça tesirli bombalar yüklenebiliyor.
Mi-8/17
Yaygın olarak nakliye maksatlı kullanılmasının yanı sıra, arama ve kurtarma (SAR), sınır kontrolü, terörle mücadele harekatları, yakın hava desteği ve keşif görevleri alabilen Mi-8/17, her türlü hava koşullarında görev yapabilen bir genel maksat helikopteri.
Sovyetler Birliği döneminde, 1977'te hizmete giren helikopter, Kazan ve Ulan Ude helikopter fabrikalarında halen üretiliyor. Mi-8 ile başlayan üretim 1981'den itibaren Mi-17 ile devam ediyor.
Helikopterin silahlı modelleri de mevcut.
İkisi pilot 3 mürettebatla uçurulan helikopter 24 asker taşıyabiliyor.
18,46 metre uzunluğunda, 5,65 metre yükseklikteki Mi-8/17, 5 ton kargo taşıyabiliyor. Azami 13 ton ağırlıkla kalkabilen helikopterin görev hızı 260 kilometre saat ve 6 bin metre irtifaya çıkabiliyor.
Aracın menzili 800 kilometre.
Mi-8/17'ye makineli tüfek ve hafif toplar, havadan yere füzeler, anti-tank füzeleri ve 4 tona kadar çeşitli türde bombalar yüklenebiliyor.
Gazelle Helikopterleri
Aerospatiale Gazelle, Fransız Aerospatiale tarafından üretilen ve 1973'te hizmete giren hafif genel maksat helikopteri.
Genelde hafif nakliye, keşif ve hafif saldırı görevlerinde kullanılıyor.
Saldırı görevleri için Gazelle'e, havadan karaya anti tank güdümlü füzeler (ATGM), Rus veya batı menşeli havadan havaya füzeler, 128 milimetre veya 57 milimetrelik roketler ile 20 milimetrelik top veya 7,62 milimetre makineli tüfek yüklenebiliyor.
Gazelle'in envanterinde ayrıca "AS. 12" ve "HOT" tanksavar füzeleri de bulunuyor.
Tek veya 2 pilotla uçurulabilen helikopter 3-4 yolcu taşıyabiliyor. Boş ağırlığı yaklaşık 910 kilogram olan helikopterin uzunluğu 11,97 metre, yüksekliği 3,15 metre.
1,8 ton azami yükle kalkış yapabilen Gazelle, saatte 264 kilometre hız yapabiliyor ve azami menzili 361 kilometre.
Helikopter Fransa, Irak, Mısır, Fas, Kuveyt, Katar, Gabon ve Sırbistan gibi ülkelerin envanterinde mevcut ancak İngiltere ve Çin gibi ülkeler kullanımı bıraktı.
Ababail-3
Ababil, İran Uçak İmalat Sanayi Şirketi (HESA) tarafından 1980'lerde tasarımına başlanan, ilk uçuşunu 1986'da gerçekleştiren, İran'a ait tek motorlu, eski nesil, çok amaçlı, taktik insansız hava araçları (İHA) ailesinden.
Ababil-3 önceden, eski Suriye Bilimsel Çalışmalar ve Araştırma Merkezi tarafından da ortak lisansla üretiliyordu.
Ababil sınıfı İHA'lar, İran, Tacikistan, Irak ve Sudan ordularında kullanılıyor.
Daha çok keşif ve gözetleme faaliyetleri için kullanılan İHA'nın Suriye'deki iç savaşta da topçu ateşlerinin vuruş doğruluğunu artırmak maksatlı kullanıldığı biliniyor.
İHA azami saatte 200 kilometre hızda uçabiliyor ve menzili 100 kilometre. 5 bin metre irtifada görev yapan İHA'nın havada kalış süresi ise 4 saat.
İran'ın Ababil-3'e gece görüş ve mühimmat taşıma kabiliyeti kazandırdığı bilinse de gün ışığında daha sağlıklı görev yaptığı düşünülüyor.
Devrik rejimin geride bıraktığı hava savunma silahlarının bir bölümü kullanılabilir halde olsa da çoğunun tamir ve bakım gerektirdiği görülüyor.
ZSU-23-4 Shilka
ZSU-23-4 Shilka 1960'lardan beri kullanılan kundağı motorlu, paletli zırhlı araca monteli, radar güdümlü bir uçaksavar top sistemi. 19 tonluk araç 6,53 metre uzunluğunda, genişliği 3,12, yüksekliği ise 2,57 metre.
4 mürettebatla işletilen sisteme, 4 namlulu 23 milimetrelik "2A7" otomatik uçaksavar top monteli. Sistem artık uçaksavar olarak kullanılması açısından eski nesil sayılsa da hafif zırhlı araçlar ve piyadeler gibi kara hedeflerine karşı hala etkili.
Her bir namlu dakikada 850-1000 mermi atış kabiliyetiyle 4 bine varan kapasiteye ulaşıyor. Otomatik topun azami menzili ise 2,5 kilometre, 1500 metre irtifalarda etkili.
9K35 Strela-10
9K35 Strela-10, NATO kod adı "SA-13 Gopher" olan Sovyet yapımı kısa menzilli karadan havaya uçaksavar füze sistemi. Füzeler optik/kızılötesi güdümlü.
Sistem, daha çok alçak irtifadaki helikopter gibi hava hedefleri için tasarlandı. 12,3 tonluk paletli zırhlı araca monteli sistem 3 kişiyle kullanılabiliyor.
Sistemde kullanılan 9M333 füzeleri 41 kilogram ağırlığında ve 1,2 metre uzunluğunda, 5 kilogramlık yüksek patlayıcı (HE) başlık taşıyor.
5 kilometre menzilde 3 bin 500 metre irtifadaki hava hedeflerini imha edebiliyor.
9K37M1 (BUK-M1)
NATO kod adı SA-11 olan "9K37M1 (BUK-M1)", Sovyetler Birliği üretimi, kundağı motorlu, orta menzilli bir karadan havaya füze sistemi.
1983'te hizmete giren sistem, 690 kilogram ağırlıkta 4 füze taşıyabiliyor. Sistem, 3,5 ila 35 kilometre menzilde ve 22 kilometre irtifadaki hedefleri imha edebiliyor.
Füzeler 3 Mach hıza ulaşabiliyor. Sistem "9A310M1" veya "9A39M1" kundağı motorlu fırlatıcılardan ateşlenebiliyor.
Basına yansıyan görüntülerde çoğunun bakımsız ve kullanılamayacak durumda olduğu görülüyor.
S-125 "Pechora"
S-125 "Pechora" 1961'den beri hizmette olan Sovyet yapımı lastik tekerlekli araca monteli karadan havaya füze sistemi.
Sistemde fırlatıcı dışında 40 ile 80 kilometre menzilli SNR-125 izleme ve atış kontrol radarı bulunuyor. Sistemde 953 kilogramlık V-600 ve V-601 füzeler kullanılıyor.
Füzeler yaklaşık 6 metre uzunluğunda ve 37,5 santimetre çapında. 60 kilogramlık parça tesirli yüksek patlayıcı başlık taşıyor. 35 kilometre menzilli ve 18 kilometre irtifada tesirli.
Pantsir S-1
Nispeten modern "Pantsir S-1" hava savunma füze sistemi ise tekerlekli araca monteli, 3 kişilik mürettebatla kullanılabilen, karadan havaya, kısa ve orta menzildeki hava hedeflerine karşı etkili bir silah. NATO kod adı "SA-22 Greyhound".
Üzerine monte edildiği 8×8 "Kamaz" kamyonları sayesinde yüksek hareket kabiliyetine sahip. 74 kilogram ağırlıkta ve 3,16 metre uzunluğundaki karadan havaya füzeler ateşleyebiliyor.
Ses hızının 3,8 katı hıza ulaşabilen füzelerin savaş başlıkları 20-25 kilogram. Sistemin füzeleri modellerine göre 20-30 kilometre menzilde, 15-18 kilometre irtifadaki hedefleri imha edebiliyor.
Söz konusu silahların etkin kullanımı için güçlü bir lojistik desteğin yanında çok iyi mürettebat eğitimi gerektirdiği değerlendiriliyor.
48Y6-K1 "Podlet" radarı
Basında, radar sistemlerinin görüntüleri de yer aldı. Bunların arasında, Rus ordusuna ait 48Y6-K1 "Podlet" alçak irtifa radarı bulunuyor.
Modern, 3 boyutlu bir radar olan "Podlet" alçak ve çok irtifada İHA, helikopterler, seyir füzeleri gibi hedefleri 100 kilometre menzilde tespit ve takip kabiliyetine sahip. Tekerlekli araca monteli radar, S-300 ve S-400 gibi hava savunma sistemlerine erken uyarı, tespit ve takip bilgileri sağlamakla görevli.