Enflasyonu gıda, enerji fiyatları ile döviz kuru besledi

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre, enflasyon şubatta yüzde 0,81 artışla piyasa beklentisi olan yüzde 0,40'ın üzerinde gerçekleşirken, yıllık enflasyon yüzde 10,13 ile uzun bir aradan sonra ilk defa çift haneye çıktı.

Ekonomistler, döviz kurlarında yaşanan sert yükseliş, gıda ve enerji fiyatlarındaki artış ile vergi/fiyat ayarlamalarının enflasyonun çift haneye çıkması etkili olduğunu vurguluyor.

Enflasyonun önümüzdeki aylarda da çift hanede kalabileceğini öngören ekonomistler, yılın ikinci yarısından sonra enflasyonda ılımlı düşüş trendinin görüleceğini ve yılı yüzde 8 civarında kapatacağını tahmin ediyor.

Ziraat Bankası ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, enflasyonun çift haneye yükselmesinde üç etkenin bulunduğunu belirterek, "Bunların arasındaki temel etmen, 2016 yılında artış eğilimine giren petrol, enerji ve hammadde fiyatları oldu." dedi.

Yılmaz, diğer etmenin ise Türk Lirasındaki değer kaybı olduğuna dikkati çekti ve şöyle devam etti:

"Ekim ayı sonrasında yüzde 25 civarında değer kaybeden kur tüm girdi fiyatlarını ve ithal mal fiyatlarını yukarı itti. Böylece enerji fiyatlarındaki artış katlanarak etki etti ve şu anda yüzde 10,1 seviyesindeki yıllık enflasyonun başlı başına yüzde 1,5'i kur artışının enerji fiyatlarındaki artışı pekiştirmesinden kaynaklanmakta. Son etmen ise vergi düzenlemeleriydi. Merkez Bankasının kendi hesaplamalarına göre vergi düzenlemeleri de şu anda yüzde 10,1 oranındaki enflasyonun başlı başına yaklaşık yüzde 1,5’ni oluşturmakta. Özetle şu anda yüzde 10,1 oranındaki enflasyonun yaklaşık üçte biri, kur etkili enerji ve vergi düzenlemelerinden kaynaklanmakta."

Yaz aylarına kadar çift hanelerde seyreden enflasyonun yılın ikinci yarısında tek hanelere inerek yılı yüzde 8,5 ila yüzde 9 aralığında kapatabileceğini öngördüklerini söyleyen Yılmaz, "TCMB’nin sıkı para politikasını sürdüreceği beklentisindeyiz." değerlendirmesinde bulundu.

Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali ise şunları söyledi:

Gıda fiyatlarındaki oynaklık, döviz kurlarında yaşanan artış, diğer maliyet unsurlarının baskısının yanında fiyatlama davranışlardaki bozulma nedeniyle önümüzdeki aylarda tüketici fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskının devam edeceğini tahmin eden Kırali, "Bununla birlikte Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesinin kısa vadede sonuç üretecek ürün bazlı alabileceği tedbirlerin ise önümüzdeki aylarda gıda fiyatlarındaki yükselişi bir miktar sınırlayabileceğini düşünüyoruz. TCMB'nin sıkı likidite duruşunu koruduğu bir çerçevede yukarı yönlü riskler belirgin olarak artmış olmasına rağmen şu aşamada yüzde 8 olan 2017 sonu enflasyon tahminimizi değiştirmiyoruz." şeklinde konuştu.

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, şubat ayında enflasyonun yüzde 0,81 artış ile yüzde 0,47 artış yönündeki beklentinin üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.

Mobilya grubunda vergi indirimi kaynaklı görülen yüzde 4.3'lük fiyat düşüşüne karşılık, kurlara hassas olan diğer gruplarda (araç satın alımı, görsel-işitsel sistemler, ilaç-sağlık) yükseliş gözlenmesinin ise çekirdek enflasyonda belirgin artış getirdiğini dile getiren Bürümcekçi, böylece, yıllık enflasyonun yüzde 10,13'e yükselerek Nisan 2012'den beri en yüksek seviyesine çıktığını kaydetti.

Ekonomist Bürümcekçi, gıda enflasyonunun hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda fiyatlarındaki yükselişten dolayı arttığını dikkati çekti.

Bürümcekçi, gerek Fed'in faiz artışına gitmesinin kesin gibi görülmesi ve gerekse kurların yükseliş eğilimi ve enflasyondaki sıkıntılı görünüm dolayısıyla ilave parasal sıkılaşma ihtiyacının olabileceğini sözlerine ekledi.

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı da, enflasyon yılın ikinci ayında da negatif sürpriz yaparak piyasa beklentilerinin üzerinde geldiğini ifade etti.

Yıllık enflasyonun şubat sonunda yüzde 10,1' ulaşırken, son üç aylık dönemde 3,1 puanlık artış gösterdiğini belirten Tokalı, "Düşük baz etkisini de düşündüğümüzde, özellikle önümüzdeki iki aylık dönemde yükselişini sürdüreceği ve yüzde 11 seviyesinin üzerine çıkacağı, ancak sonrasında ılımlı düşüş trendine girerek yılı yüzde 9 seviyesinde tamamlayabileceğine dair öngörümüzü koruyoruz." diye konuştu.

HSBC Portföy Yönetimi Stratejisti İbrahim Aksoy "TL'de son günlerde görülen değer kaybı aşırı boyutlara ulaşmadıkça mart toplantısında sadece enflasyonda yükseliş nedeniyle bir politika tepkisi beklemenin yanıltıcı olabileceğini düşünüyoruz." dedi.