Gümüşhane
Kentte geçmişte evlerde kışlık çerez olarak yapılan pestil ve köme, 2004'te coğrafi işaretli ürün tescil belgesi aldı.
Hem ticari hem de geleneksel yöntemlerle üretimi devam eden pestilin ana maddesi olan dut, bugünlerde olgunlaşarak toplanmaya başlandı.
Köylerde ve kırsal kesimde sabahın ilk ışıklarıyla kolları sıvayan kadınlar, dutları ağaçlardan silkeleyerek topladıktan sonra ateş üzerindeki kazanlarda süt ve şekerle kaynatıp "herle" adı verilen karışım elde ediliyor.
Herlelerin ikinci gün bezlerin üzerine serilip fındık veya ceviz eklenerek kurutulmasının ardından kadınlar, üçüncü gün 1-2 saat güneşte ısıtıldıktan sonra hazır hale gelen pestili bezden ayırıyor.
Torul ilçesinde pestil yapan 69 yaşındaki Mücevher Özer, pestil yapmayı 9 yaşında annesinden öğrendiğini söyledi.
Dut pestili yapımını anlatan Özer, ürettiği pestili satarak ev ekonomisine katkıda bulunduğunu, bir kısmını da çocuklarına ve akrabalarına verdiğini belirtti.
Özer, pestil yapımını kızlarına da öğrettiğini ifade ederek, "Onlar da benimle birlikte yapıyor. Komşular gelip yardımcı oluyor." dedi.
Özer'in kızı Pınar Çelik ise küçüklüğünden beri annesine destek olduğunu dile getirerek, "Organik olduğu için kendimize ve çocuklarımıza yapıyoruz. Ara ara satış da oluyor." diye konuştu.
Pestil yapımının zorluğuna işaret eden Çelik, "3 gün sürüyor, çok meşakkatli. Tek kişinin yapacağı iş değil. Bir komşu sererken diğer komşu ona yardıma gidiyor. İmece usulü yapıyoruz." dedi.