İklim değişikliğinin tarım-gıda zincirine olumsuz etkileri sürecek

İklim değişikliğinin gıda güvenliğine ve tarım-gıda zincirine yönelik oluşturduğu tehdit, Birleşmiş Milletler gibi uluslararası platformların yanı sıra birçok devletin ana gündem maddesi haline geldi.

Ülkeler, gelecek yıllarda vatandaşlarının gıda ihtiyacının karşılanmasının sekteye uğramaması adına yoğun çalışmalar yürütüyor, akademik çalıştaylar düzenliyor ve yatırımlar yapıyor.

Bütün bu çalışmalara rağmen iklim değişikliğiyle mücadelede henüz yeterli aşama kaydedilemedi.

Türkiye'de de bu ilkbaharda yaşanan don, kiraz ve kayısı gibi bazı mevsim meyvelerinde önemli ölçüde verim kaybına yol açtı. 10 yıl öncesine kadar kış boyunca kar yağan Ankara kara hasret kaldı. Pek çok yerde baharda çiçek açan meyve ağaçlarını don vurdu. Bazı meyve ağaçları da son yıllarda sıklığı artan yangınlar nedeniyle küle döndü.

İklim Araştırmaları Derneği gıda-tarım danışmanı Didem Mahsunlar, iklim değişikliğinin gıda sektörüne etkisinin daha fazla fark edilir hale geldiğini söyledi.

"İklim değişikliği gıda-tarım sektörü dahil olmak üzere pek çok sektörü çok yakından etkiliyor." diyen Mahsunlar, bu duruma, su altında kalma tehlikesi bulunan Tuvalu adasında birkaç yıldır tarım yapılamamasını örnek gösterdi.

Mahsunlar, iklim ve hava koşullarına ilişkin Türkiye'de oluşturulan istatistiklere işaret ederek, sıcaklığın düzenli olarak yükseldiğini, don, yangın ve sel gibi iklim olaylarının sayıca arttığını dile getirdi.

İklim değişikliğinin yıllardır Türkiye'de de tarım-gıda zincirini etkilediğini belirten Mahsunlar, bu yıl meyvecilikte don kaynaklı yaşanan üretim sorununun, 2022'de Marmaris'te orman yangınları nedeniyle arıcılık ve bal sektöründe yaşandığını hatırlattı.

Mahsunlar, sıcaklıkların artmasının yanı sıra mevsimlerin geçmiş yıllardaki gibi seyretmemesinin bu yıl don sorununa sebep olduğunu dile getirerek, Türkiye'nin pek çok yerinde bu yıl karşılaşılan don ve kuraklığın, vatandaşların meyve sektöründeki sorunu fark etmesine vesile olduğunu belirtti.

"Düzenli bir şekilde artık dünyayı daha fazla ısıtıyoruz. Bundan dolayı etkiler hepimizde görülmeye başladı ve aksiyon almazsak bunun gibi şeyleri artarak yaşayacağız." diyen Mahsunlar, tarım ürünlerini zararlılardan korumak için kullanılan ve pestisit adıyla bilinen böcek ilaçlarının da iklim değişikliğinde hızlandırıcı etkiye sahip olduğuna dikkati çekti.

İklim değişikliğiyle mücadele için daha az plastik kullanımı, toplu taşıma kullanımı, gıda atıklarının azaltılması ve suyun daha bilinçli kullanılması gibi önlemler alınması gerektiğini belirten Mahsunlar, dünyayı daha da ısıtmadan toprak verimliliğinin artırılmasının önem arz ettiğini söyledi.

Mahsunlar, Türkiye İstatistik Kurumu tahminlerine göre 2024'e kıyasla bu yıl meyve, içecek ve baharat bitkilerinin üretiminde 7 milyon ton azalış olacağına işaret ederek, "7 milyon ton bizim için çok ciddi anlamda bir bulunurluk sorunu ama daha da önemlisi fiyat artışı demek. Pazarı ciddi anlamda bozuyor." ifadesini kullandı.

Didem Mahsunlar, bu bağlamda belirlenen ve belirlenecek büyük ölçekli politikaların önem arz ettiğini, uzun dönemli çözümlere odaklanılması gerektiğini kaydetti.

Kaynak: AA