Şanlıurfa
Karahantepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, Neolitik Çağ'ın önde gelen yerleşimlerinden Karahantepe'de bu yıl yürütülen kazılarda, tarih öncesi insanların beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi için çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
Kazı alanındaki kulübelerde depo alanları ve öğütme sekileri gibi yapı içi unsurların tespit edildiğini belirten Karul, kazı alanındaki zeminlerde o dönemde gerçekleştirilen aktivitelerin izlerinin korunduğunu, bazı kalıntıların bugüne kadar ulaştığını ancak bunları çıplak gözle ayırt etmenin mümkün olmadığını anlattı.
Tabana gelene kadar toprağın tamamını kuru eleklerde elediklerini kaydeden Karul, "Elde ettiğimiz özellikle bitki kalıntılarını suda yüzdürerek çok küçük parçaları ayıklıyoruz. Bu yöntem sayesinde mekanların hangi amaçla kullanıldığını ve insanların hangi bitkileri işlediğini tespit edebiliyoruz. Bunlar, toprak kimyası ve yapılan analizler sonucunda mekanın neresinin hangi işlerde kullanıldığını gösteriyor. Dolayısıyla bu mekanları daha tanımlı hale getirmemize olanak sağlıyor." dedi.
Bitki kalıntıları tarıma geçiş sürecine ışık tutacak...
Kazılarda ortaya çıkarılan öğütme taşlarının, tarih öncesi beslenme alışkanlıklarının ortaya çıkarılması açısından çok önemli olduğunu vurgulayan Karul, şu bilgileri verdi:
"Bir öğütme taşımız var. Bu taşlarda besin hazırlamaya yönelik bazı aktivitelerin yapıldığını biliyoruz. Bu taş, üzerinde öğütülmüş bitkilerin türü hakkında bilgi verebileceği gibi, Neolitik yerleşimlerde bitkilerin tarıma alınması yani evcilleştirilmesi sürecine ilişkin sonuçlar verme potansiyeline de sahip. Bunun için taşın yüzeyi saf suyla yıkanıyor, toplanan su ayrıştırılıyor ve üzerindeki tortular kaplara alınıyor. Daha sonra bu tortular çöktürülüp üstteki su buharlaştırılarak analiz için uygun hale getiriliyor."
Amaçlarının tarih öncesi insanlara ait her detayı öğrenmek olduğunu ifade eden Karul, şu değerlendirmeyi yaptı:
"Bu çalışmalar, tarih öncesi beslenme alışkanlıklarını anlamak açısından eşsiz sonuçlar sunma potansiyeli taşıyor. Amacımız, tarih öncesi dönemdeki insanı anlamak. Bu binaları yapan, duvarları inşa eden, aletleri kullanan insanların kim olduklarını, nasıl bir biyolojik yapıya sahip olduklarını, doğal çevrelerini ve beslenme alışkanlıklarını ortaya koymak istiyoruz. Bu verilerin bir araya getirilmesi, hem bireyin hem de toplumun daha iyi anlaşılmasını sağlıyor."
Karul, elde edilen bitkisel bulguların İstanbul Üniversitesi'nin laboratuvarında uzmanlarca inceleneceğini sözlerine ekledi.