ASTANA
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) genişlemesiyle örgütün sorumluluğu altındaki bölge nüfusunun 3 milyara ulaştığını, böylece örgütün Şanghay sekizlisi olarak kurumsal kalkınmasının yeni aşamasına geçtiğini söyledi.
Pakistan ve Hindistan'ın ŞİÖ'ye tam üyeliği onaylandı 'Gelecek nesillere barış ve dostluğu miras bırakmalıyız' Kazakistan'ın başkenti Astana'da yapılan ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi sona erdi. Zirve sonucu Pakistan ile Hindistan'ın örgüte tam üye olması kararı onaylandı.
Cumhurbaşkanı Nazarbayev'in başkanlığında Bağımsızlık Sarayı'nda düzenlenen zirveye Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Tacikistan Cumhurbaşkanı Emomali Rahmon, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şefket Mirziyoyev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in yanı sıra Pakistan Başbakanı Navaz Şerif ve Hindistan Devlet Başkanı Narendra Modi katıldı.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Moğolistan Cumhurbaşkanı Tsakhiagiin Elbegdorj'un gözlemcilik yaptığı toplantıya Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Gutteres de iştirak etti.
Zirvenin ana gündemini Pakistan ile Hindistan'ın örgüte üyelik sürecinin tamamlanması, küresel ve bölgesel güvenlik, ŞİÖ devletleri arasındaki ticari, ekonomik, kültürel, insani ilişkilerin geliştirilmesi konuları oluşturdu.
Zirvenin açılış konuşmasını yapan Nazarbayev, Hindistan ile Pakistan'ın örgüte üye olmasıyla örgütün sorumluluğu altındaki nüfusun 3 milyara ulaştığını belirterek, "Böylece örgüt Şanghay sekizlisi olarak kurumsal kalkınmasının yeni aşamasına geçti." ifadesini kullandı.
Bazı bölgelerde ve ŞİÖ'ye yakın bölgelerde jeopolitik gerginliğin arttığına dikkati çeken Nazarbayev, "Bu bağlamda ŞİÖ Devlet Başkanları Konseyinin uluslararası terörle mücadele bildirgesi zamanında atılan bir adımdır." değerlendirmesinde bulundu.
Nazarbayev, ŞİÖ devletleri arasındaki karşılıklı ticari ilişkilerin artması gerektiğini ve bunun örgütte serbest ticaret bölgesinin oluşturulmasını sağlayacağını söyledi.
Ayrıca Nazarbayev, BM Güvenlik Konseyi 2017-2018 dönemi daimi olmayan üyesi olan Kazakistan'ın bölgesel ve küresel sorunların çözülmesi için gerekli tüm çabayı sarf edeceğine dikkati çekti.
"Hindistan ve Pakistan 2 yılda tüm şartları yerine getirdi"
Rusya Devlet Başkanı Putin, ŞİÖ'yü genişletme kararının 2015'te Rusya'da yapılan Ufa zirvesinde alındığını hatırlatarak, "İki yıl içinde Hindistan ile Pakistan tüm gerekli şartları ve prosedürleri yerine getirdi. Şimdi bizim hedefimiz yeni ortaklarımızın, ŞİÖ kapsamında devam eden çok planlı çalışmalara katılımına destek sağlamak." ifadesini kullandı.
Ayrıca Putin, ŞİÖ'nün genişlemesinin siyasi, ekonomik, insani alanlarda etkin olmasını sağlayacağına işaret ederek, örgütün bölgede uluslararası süreçlerde daha aktif rol oynaması için ek imkanlar oluşturacağını belirtti.
ŞİÖ devletlerinin sınırlarında güvenliğin sağlanmasının, örgütün öncelik verdiği konulardan olduğuna dikkati çeken Putin, "Terör ve aşırıcılığın arttığı dünyada, terör ideolojisini yok etmek için tüm önlemlerin alınması gerekiyor." diye konuştu.
Putin, "Bu bağlamda ŞİÖ bölgesinde terörle mücadele eden yapıların önemi artıyor. Aşırılıkla Mücadele Anlaşması'nın imzalanması hukuki temelin güçlendirilmesinde önemli bir adım olacaktır." dedi.
Kazakistan, 2017-2018 ŞİÖ dönem başkanlığını Çin'e devretti.
ŞİÖ'nün üye sayısı Hindistan ve Pakistan'ın katılımıyla 8'e çıktı.
ŞİO'da 2005'ten bu yana gözlemci ülke statüsünde bulunan Pakistan, 2010'da tam üyelik başvurusunda bulunmuştu. 2015'te Rusya'nın Ufa kentinde düzenlen ŞİÖ Liderler Zirvesi'nde Pakistan'ın üyeliğe kabul edilmesi konusunda mutabakata varılmıştı.
ŞİÖ, 2001 yılında Kazakistan, Kırgızistan, Çin, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan tarafından kuruldu. Örgüt, üye devletler arasında siyasi, ticari, ekonomik, bilim, kültür, eğitim ve başka alanlarda karşılıklı iş birliği ve güveni pekiştirmeyi amaçlıyor.
Türkiye 6-7 Haziran 2012'de Pekin'de düzenlenen ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi'nde oybirliğiyle diyalog ortaklığına kabul edilmişti.
Örgütün sekretaryası Çin'in başkenti Pekin'de, "Bölgesel Terörle Mücadele Kuruluşu" da Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te bulunuyor.
Örgüt, düzenli olarak toplanan Devlet Başkanları Konseyi ve Hükümet Başkanları Konseyinin yanı sıra sekretarya, Bölgesel Anti-Terör Yapısı, Dışişleri Bakanları Konseyi gibi yapılardan oluşuyor.
ŞİO'nun 8 üyesinin yanı sıra 4 gözlemcisi ve 6 diyalog ortağı bulunuyor.
Gözlemci ülkeler, Afganistan, Belarus, İran ve Moğolistan'dan oluşuyor.
Örgütün diyalog ortakları ise Türkiye, Azerbaycan, Kamboçya, Nepal, Sri Lanka ve Ermenistan.