Yozgat
Kültür ve Turizm Bakanlığının "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında, Yozgat Valiliği öncülüğünde, İstanbul Üniversitesinden Prof. Dr. Şevket Dönmez başkanlığında yürütülen kazılar, İstanbul Üniversitesi, Bozok Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi ve Amasya Üniversitesinden uzmanların katılımıyla devam ediyor.
Yaklaşık 20 kişilik ekip, çalışmalarını hem Keykavus Kalesi'nde hem de halk arasında "Türkmen mezarlığı" olarak bilinen mevkide yoğunlaştırdı.
Önceki dönem kale surları ve burçların önemli bölümlerini açığa çıkaran ekip, bu yıl Türkmen mezarlığı alanında başlattığı kazılarda tahrip edilmiş mezarlar ve kutsal alanlar tespit etti. Buradaki mezarların, kurgan tipi (yığma) mezar geleneğiyle bağlantılı olabileceği değerlendiriliyor.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Türk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şevket Dönmez, Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ve maddi destekleriyle kazıların yapıldığını söyledi.
Bu sezon 19 Ağustos'ta başlayan kazıların tüm hızıyla sürdüğünü belirten Dönmez, "Kerkenes Dağı Koordinatör Kazı Başkanlığı çalışmaları 2024 yılında başlamış, ilk dönemde Keykavus Kalesi'nde kazı çalışmalarına yoğunlaşmıştık. Bu kapsamda kalenin surlarının önemli bölümleri ile iki burç ve beden duvarı ortaya çıkardık. Bu yıl da Keykavus Kalesi'nde kazı çalışmaları planlanmakla birlikte, öncelikli olarak yerli halkın 'Şehitlik mevki' olarak adlandırdığı Türkmen mezarlığında çalışmalara başladık. Buraya öncelik verilmesinin sebebi, geçmiş yıllarda bazı önemli mezar yapılarının tahrip edildiğini görmemizdi." dedi.
Dönmez, mezar yapılarında başlatılan çalışmalarda henüz o döneme dair detaylara ulaşamadıklarını ancak bazı mezar kompleksleri ve bunlarla ilişkili açık hava kutsal alanlarının saptandığını aktardı.
Kazı çalışmalarına ilişkin ayrıntılı değerlendirmeyi kazı bitiminde yapacaklarını anlatan Dönmez, "Bu bağlamda Keykavus Kalesi'nde Bizans ve Selçuklu dönemlerini araştırırken, Türkmen mezarlığı mevkisinde ise yerleşimin terk edilmesinden sonraki dönemleri inceliyoruz. Bir tür Demir Çağı'nın sonlarına ait dönemi araştırıyoruz." diye konuştu.
Proto-Türklerle ilişkilendiriliyor...
Alanda keşfettikleri tahrip edilmiş mezarlarla ilgili ilk bulguların Proto-Türkler hakkında bazı önemli ipuçlarına işaret ettiğine değinen Dönmez, şunları kaydetti:
"Ancak bunların netleşmesi, nesnel bir saptama yapılabilmesi ve duyurulabilmesi için kazı çalışmalarının en azından bu yıl tamamlanması ve bütün detayların kamuoyuyla paylaşılması gerekmektedir. 2025 dönemi Kerkenes Dağı Koordinatör Kazı Başkanlığı çalışmaları sona erdiğinde, büyük ihtimalla Anadolu'daki Türk varlığına ilişkin Proto-Türk bulguları ve kalıntılarının Demir Çağı'na kadar gideceği görülüyor. Şimdiki saptamalarımız bu yönde. Ancak bunun kesinleşmesi için tarihlendirme yöntemlerinden elde edilecek verilere ve daha fazla bulguya ihtiyaç var."