Kızılırmak Kuş Cenneti'nin 'Dünya Mirası' olması için çalışmalar sürüyor

Samsun Valiliği, İstanbul'da ulusal medyada çalışan 15 basın mensubunu davet ederek, kentin tarihi ve turistik yerlerini tanıtmak amacıyla gezi düzenledi.

Bu kapsamda, ilk gün Ladik ilçesindeki ahşap mimarisi açısından Osmanlı dönemi özelliklerini yansıtan Ambarköy Açık Hava Müzesi, Belediye Başkanı Nurhan Yapıcı Özel, Şahinkaya Kanyonu ise Vezirköprü Belediye Başkanı İbrahim Sadık Edis eşliğinde basın mensuplarına tanıtıldı.

Gezinin bir başka durağı olan Kızılırmak Deltası Sulak Alan ve Kuş Cenneti, Türkiye'nin en iyi korunmuş alanlarından biri olmasıyla dikkati çekiyor.

Kızılırmak Nehri tarafından taşınan alüvyonlar sayesinde oluşan ve üzerinde 7 göl barındıran deltada, kış aylarında yağış oranlarının artmasıyla göller birleşik bir görüntü oluşturuyor.

Deniz ile göller arasındaki kum tepecikleri, sazlıkları, gölleri ve doğasıyla turist çekmeye devam eden deltada, doğal ortamlarında özgürce dolaşan mandalar ve yılkı atlarını da görmek mümkün.

Bugüne kadar 362 kuş türü, 554 bitki, 35 balık, 42 memeli, 260 omurgasız, 13 sürüngen ve 12 amfibi türü için yaşam alanı sağlayan deltada, her yıl 6-7 milyondan fazla kuş, dünyanın en yoğun göç yollarından Afro-Avrasya Palearktik yolu boyunca güney ve kuzeye göçmeden önce burada konaklıyor.

Delta, üzeri açık araçlar ve bisikletlerle gezilebiliyor. Alan, kameralar ve rutin denetimlerle kontrol altında tutuluyor.

Gönüllü üniversite öğrencilerinin de görev aldığı alanda, birçok noktaya kurulan hayalet ağlar, bölgeye ilk kez uğrayan kuşların halkalanması ve gelişimini takip için kullanılıyor.

Halkalama noktasında bir araya gelen gönüllüler, kuşun cinsi, ağırlığı, kanat uzunluğu, tüy rengi, cinsiyeti ve gaga yapısı gibi özellikleri belirleyip bir deftere not ediyor. Daha sonra ayağına takılan halka numarası kayıt edilen kuş, göç serüvenine devam etmek üzere doğal yaşam alanına salınıyor.

Ağlara takılan kuş daha önce halkalanmışsa, ilk kaydı bulunup kuşun vücudundaki değişimler not alınarak serbest bırakılıyor.

Kızılırmak Deltası Sulak Alan ve Kuş Cenneti Sorumlusu Kadir Yılmaz, alanın 560 bin dönümlük Bafra, 19 Mayıs ve Alaçam ilçelerinin birleşimiyle meydana geldiğini söyledi.

Türkiye'de görülen kuş türü sayısının 494, alanda görülenlerin sayısının 362 olduğunu anlatan Yılmaz, bunlardan 160 türün deltada üreyenler olduğunu bildirdi.

Yılmaz, "Genelde kuşların yoğun olduğu zamanlar aralık, ocak ve şubat ayları. Kuzeyde göllerin donmasıyla kuzeyden güneye bir göç başlıyor. Hayvan Karadeniz blokunu geçtikten sonra beslenme alanı olarak ilk burayı görüyor. Korunaklı bir bölge, besin yönünden zengin, yaşam alanı ona uygun olduğu için burada konaklıyor. Ama yaz kış burada 160 türü görebiliyorsunuz." diye konuştu.

Alanın 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası yedek listesine girdiğini, 2018'de ise daimi listeye girmek için başvuru yapıldığını belirten Yılmaz, "Burada hayvanların özgürce yaşadıkları çok büyük bir alan var. Alanda 7 büyük gölümüz var, kış aylarında irili ufaklı bu sayı 20'ye kadar ulaşıyor. Çok büyük bir alan olduğu için burada kendi başlarına dışarıdan besleme yapılmadan özgürce yaşayabiliyor. Genellikle üreme dönemlerinde de yine iç kısımlarda kuş yoğunluğunu gelen ziyaretçilerimiz görebiliyor." ifadelerini kullandı.

Yaralı bulunan hayvanlara, Yaban Hayvanları İlk Yardım Ünitesinde veteriner hekim kontrolünde müdahale edildiğini bildiren Yılmaz, ancak genelde doğal yaşam alanı olduğu için yaralıların besin zincirine dahil olduğunu kaydetti. Yılmaz, "Bölge sadece kanatlılara değil, yabani yılkı atlarına, sığırlara, mandalara, yaban tavşanlarına, su samurlarına, çakal, tilki, yaban domuzu, yılan, kertenkele, kaplumbağa olmak üzere birçok canlıya ev sahipliği yapıyor." dedi.

Yılmaz, korunması ve türlerin hayvanat bahçesi gibi değil doğal ortamlarında görülmesinin bölgenin en önemli özelliği olduğunu anlatarak, alanı "Samsun'un akciğerleri" diye tanımladı.

Samsun Valisi Zülkif Dağlı ise Kızılırmak Kuş Cenneti'nin gerçek bir doğa şaheseri olduğunu söyledi.

Bölgenin UNESCO Dünya Mirası Listesi için aday olduğunu anımsatan Dağlı, şöyle konuştu:

"Onunla ilgili süreci Dışişleri Bakanlığı ile yürütüyoruz. Burası bunu fazlasıyla hak eden bir mekan. Burada 250'nin üzerinde yılkı atı, manda varlığımız var. Türkiye'nin en fazla manda varlığı Samsun'dadır. Flora fauna açısından zengin. Tüm bitkileri, hayvanlarıyla tam bir şaheser. Önce inanmamız gerekiyor. Önce hayal olarak başlar. Ardından biraz daha gelişir, sonra somut adımlar atılır ve sonuca ulaşılır. Buranın kesinlikle UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne gireceğine inanıyoruz."

Vali Dağlı, alanda pek çok kural olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

"Bu kurallara riayet etmek suretiyle burayı tüm insanlığa açmak için uğraşıyoruz. Burası aslında saklı bir cennet. Maalesef çok fazla bilinmiyor. En fazla tanıtımda bir artımız olacak. Dünya burayı bilecek. Bu tip alanları gelip görmek isteyenler, kuş gözlemcileri, karavanla gelip buralarda kalmak isteyenler var. Burada normal yapı malzemeleriyle inşaat yapmak zaten mümkün değil. Dünyada bunun gibi İspanya'da, Polonya'da buna benzer yerler var ama bunlar tamamen turizme dönüştürülmüş. Biz de burayı turizme ve halkın hizmetine açmak istiyoruz."

Kaynak: AA