İSTANBUL
Küresel iklim değişikliği ve artan maliyetler, insanları alternatif ulaşım arayışına yöneltti.
İklim değişikliğinin en önemli nedenlerinden biri olan karbondioksit emisyonunu azaltmak için önerilen bisiklet kullanımı, salgınla yeniden ön plana çıktı.
Dünya Sağlık Örgütü, bisikletin daha fazla tercih edilmesi gereken bir ulaşım aracı olduğuna işaret ederken başta Avrupa Birliği üyeleri olmak üzere birçok ülke motorlu taşıtlar yerine bisiklet kullanımını yaygınlaştırmak istiyor.
Avrupa'da sadece Ekim 2020'ye kadar bisikletle ilgili altyapıya 1 milyar avrodan fazla harcanırken 2 bin 300 kilometre yeni bisiklet yolu kullanıma açıldı.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, "Bisiklet için yeni bir altın çağ olabilir." ifadesini kullandı ve bisiklet kullanımı için ciddi bir bütçe ayıracağını belirtti.
Brüksel merkezli Avrupa Bisiklet Federasyonudan Jill Warren da salgının en büyük kazançlarından birinin "bisiklete binmek" olduğunu kaydetti.
ABD, İtalya gibi salgından ağır etkilenen ülkeler de otomobil sayısını azaltmak ve bisikleti yaygınlaştırmak için çalışmalar yürütüyor.
Salgının başlangıcında, Türkiye'de de şehir içi toplu taşıma talebinde yüzde 90, özel araç kullanımında da yüzde 74 düşüş yaşanırken bisiklete rağbet arttı.
Bisiklet kullanımının yaygınlaşmasının, gelecek yıllarda küresel ısınmanın yavaşlamasına büyük katkı sağlayacağı ifade ediliyor.
AA muhabiri, Birleşmiş Milletler tarafından 12 Nisan 2018'de ilan edilen "3 Haziran Dünya Bisiklet Günü" kapsamında istatistiki verilere dayanarak en çok bisiklet kullanılan ülkeleri, bisiklet dostu şehirleri, bisiklet kullanımına yönelik yatırımları ve değişen ulaşım alışkanlıklarını derledi.
En çok bisiklet kullanan ülkeler
Bisiklet kullanımının en yaygın olduğu kıta Avrupa.
Hükümetler kazaları minimum düzeye indirmek için bisiklet kullanımına yönelik politikalar yürütüyor ve bu konuda yapılan düzenlemelere destek veriyor.
Apexbike’ın verilerine göre, dünya genelinde en çok bisiklet kullanılan 10 ülkenin 8’i Avrupa kıtasında yer alıyor.
"Bisikletçiler ülkesi" olarak adlandırılan ve dünyada bisiklet kullanımında ilk sırada yer alan Hollanda'da, nüfusunun yüzde 99,1’i bisiklet kullanıyor.
Hollanda'yı, yüzde 80 ile Danimarka, bu ülkeyi yüzde 76 ile Almanya takip ediyor.
Bu üç ülkeyi, yüzde 64 ile İsveç, yüzde 61 ile Norveç, yüzde 60 ile Finlandiya, yüzde 57 ile Japonya, yüzde 49 ile İsviçre, yüzde 48 ile Belçika ve yüzde 37 ile Çin izliyor.
Günlük kişi başı bisiklet kullanımı ile katedilen mesafeler
Hollanda, bir günde bisikletle en fazla mesafe katedilen ülkeler arasında lider konumda bulunuyor. Ülkede her bisiklet kullanıcısı günde ortalama 3 kilometre yol yapıyor.
Bu konuda Hollanda’yı 1,7 kilometre ile Danimarka, 0,9 kilometre ile Belçika, 0,9 kilometre ile Almanya, 0,9 kilometre ile Finlandiya, 0,7 kilometre ile İsviçre, 0,5 kilometre ile Avusturya, 0,4 kilometre ile Norveç, 0,2 kilometre ile İtalya ve 0,1 kilometre ile İngiltere takip ediyor.
Bisiklet dostu şehirler
Danimarka merkezli Copenhagenize Index'in iki yılda bir yayınladığı Bisiklet Dostu Şehirler 2019 Raporu'na göre, listenin başında Danimarka'nın başkenti Kopenhag yer alıyor. 480 kilometre uzunluğunda bisiklet yoluna sahip Kopenhag'da, halkın yüzde 62’si işe ya da okula giderken bisiklet kullanıyor.
Listede ikinci sırada yer alan Hollanda'nın başkenti Amsterdam ise 400 kilometre uzunluğunda bisiklet yoluna sahip. 2025 yılına kadar kentteki 11 binden fazla otoparkın kaldırılıp yerine bisiklet parklarının kurulması planlanıyor.
Listenin üçüncü sırasında yer alan bir başka Hollanda şehri Utrecht'de, 22 bin kapasiteli, dünyanın en büyük bisiklet parkı bulunuyor.
Bisiklet dostu şehirler sıralamasında Belçika'nın Antwerp şehri dördüncü sırada yer alıyor.
Beşinci sırada yer alan Fransa'nın Strasbourg şehrinde halkın yüzde 16'sı işe giderken bisiklet kullanıyor.
Copenhagenize Index'in bisiklet dostu şehirler sıralamasının ilk 10 sırasında Avrupa şehirleri yer alıyor. Raporun ilk 20 sıralamasına, Avrupa dışından sadece 5 şehir girebildi. Listede 12. sırada Kolombiya'nın başkenti Bogota yer alırken Japonya'nın başkenti Tokyo ise 16. sırada yer buldu.
Listeye, Tayvan'ın başkenti Taipei 17, Kanada'dan Montreal ve Vancouver şehirleri 18 ve 19. sıradan girmeyi başardı.
Daha önceki yıllarda ilk 10 giren İsveç’in Malmö şehri ise 2019’da ilk 20 şehir arasına giremedi.
Konya'da 550 kilometre olan bisiklet yolunun 780 kilometreye yükseltilmesi hedefleniyor
Türkiye Bisiklet Federasyonuna göre, Türkiye'de 20-25 milyon kişi bisiklete biniyor. Türkiye'de düzenli bisiklet kullananların sayısı ise 2,5 milyon civarında.
Bisiklet Endüstrisi Derneği ve Cyclist Türkiye’nin yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’de 20 yaş altındakiler için bisiklet kullanım oranı yüzde 14, 20-34 yaş arasındakiler için yaklaşık yüzde 38 olarak kayıtlara geçti.
Öte yandan New York'tan sonra dünyanın en uzun bisiklet yoluna sahip ikinci şehir Konya.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığıyla birlikte "Bisiklet Master Planı" yürüten Konya Büyükşehir Belediyesi, model şehir olan Konya'da 550 kilometre olan bisiklet yolunu 780 kilometreye yükseltmeyi hedefliyor.
Türkiye'de 2019 verilerine göre, Konya'nın ardından en uzun bisiklet yoluna sahip şehirler 160 kilometre ile İstanbul, 65 kilometre ile Eskişehir, 60 kilometre ile İzmir ve 57 kilometre ile Sakarya oldu.
Türkiye'nin 17 ilindeki bisiklet yollarının toplam uzunluğu, 1048 kilometreyi buluyor.
Türkiye Bisiklet Federasyonu verilerine göre, Türkiye'de kayıtlı 17 bin 35 lisanslı bisikletçi bulunuyor.
Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) Türkiye Sürdürülebilir Şehirler direktörlüğüne göre, e-scooter ve e-bisikletlerin de sisteme dahil edilmesi sıfır karbon salınımına büyük bir katkı sağlayacak.
Kaynak: AA