İSTANBUL
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerinin tanınmasına dair kararnameyi imzalamasının ardından dün Avrupa Birliği (AB), İngiltere, Japonya ve ABD, Rusya'ya yönelik bir dizi yaptırım kararı aldı.
ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'nın iki büyük finans kuruluşuna yaptırım uygulanacağını ve Rus hükümetinin Batı finansmanına erişiminin engelleneceğini, ayrıca, Putin'e yakın kişiler ile aile üyelerine de yaptırım getirileceğini bildirdi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz da Rus gazını Almanya'ya taşıyacak olan Kuzey Akımı 2 doğal gaz boru hattının sertifikasyon sürecinin durdurulması talimatını verdi.
Rusya Parlamentosu da Putin'in, ordunun Rusya toprakları dışında görev yapmasına ilişkin başvurusunu onayladı.
Jeopolitik tansiyonu artıran gelişmelerin devam etmesiyle dün Brent petrolün varil fiyatı 96,6 dolarla Eylül 2014'ten bu yana en yüksek seviyeyi görmesinin ardından düşüşe geçerek, günü önceki kapanışa göre yüzde 0,8 azalışla 93,5 dolardan tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı bugün Asya piyasalarında 94 dolar seviyelerinde işlem görüyor. Dün 1.914 dolarla 8 ayın zirvesini gören altının ons fiyatı ise bugün 1.900 doların hemen altında dengelendi.
Pay piyasaları tarafında ise oynaklığın yüksek seyrettiği gözlenirken, Rusya'da RTS endeksi, dün 1.075,98 puanla Kasım 2020'den bu yana en düşük seviyeyi gördü. Gün içinde kayıpları yüzde 11'e ulaşan RTS endeksi, kapanışa yakın etkisini artıran alımlarla artıya geçti ve günü yüzde 1,6'lık kazançla 1.227 puandan tamamladı. Dolar/Rus rublesi paritesi de dün 81 ile Mart 2020'den bu yana gördüğü en yüksek seviyeyi test ederken, bugün 78,6 seviyelerinden işlem görüyor.
Pazartesi günü tatil dolayısıyla işlem gerçekleştirilmeyen New York borsasında, gelişmelerin etkisiyle dün satış ağırlıklı bir seyir izlendi. Makroekonomik veri tarafında imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi'nin (PMI) beklentilerin üzerinde gelmesine karşın Dow Jones endeksi yüzde 1,42, S&P 500 endeksi yüzde 1,01 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,23 değer kaybetti. Dolar endeksi 96'nın hemen üzerindeki yatay hareketini sürdürürken, dün yüzde 1,85'in altını gören ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yeniden yüzde 1,94 seviyelerine yükseldi.
Avrupa tarafında, Rusya'ya yönelik yaptırımlar ve enerji tedarikinde yaşanabilecek yeni bir kısıntının ekonomiler üzerindeki etkilerine yönelik endişeler artarken, doğal gaz ve petrol fiyatlarındaki yükselişin halihazırda yukarı yönlü hareket eden enflasyona ne ölçüde katkı yapacağı konusu da tartışılmaya başlandı. Bu durum sıkılaşma sinyalleri veren Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) para politikalarının geleceğine yönelik yapacağı yönlendirmelerin önemini artırdı.
Rusya ile Ukrayna arasında artan gerilimin ardından Avrupa'da mart vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatları dün yüzde 10 artarak 80 avroya dayandı. Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0,26 gerilerken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13 yükseldi, Fransa'da CAC 40 endeksi ise yatay seyretti. Avro/dolar paritesi yüzde 0,1'lik artışla 1,1325'ten kapanmasının ardından bugün yatay hareket ediyor.
Asya genelinde de jeopolitik riskler ve petrol fiyatlarındaki yükseliş her ne kadar risk iştahını sınırlayan faktörler olsa da pay piyasalarının yeni güne alıcılı başladığı görülüyor. Japonya'da Temsilciler Meclisi'nin 2022 mali yılı kapsamlı 107,6 trilyon yenlik (938 milyar dolar) bütçe taslağını onaylarken, ülke borsasında bugün tatil dolayısıyla işlem yapılmıyor. Kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,8, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,5 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 artışla seyrediyor.
Yurt içinde dün küresel piyasalarda azalan risk iştahına paralel Borsa İstanbul'da negatif bir seyir izlenirken, BIST 100 endeksi günü yüzde 1,01 değer kaybıyla 2.017,46 puandan tamamladı.
Analistler, Rusya-Ukrayna krizine dair haber akışının gündemin odağındaki yerini koruduğunu belirterek, açıklanan yaptırımların Ukrayna'daki durumun ilerleyişine bağlı olarak yeniden şekillenebileceğini söyledi.
Siyasi açıklamaların yoğunlaştığı mevcut konjonktürde yatırımcıların gidişatı anlamaya çalıştığını aktaran analistler, özellikle gelişmelerin enerji fiyatlarına yansımalarının, enflasyon beklentileri ve para politikalarının seyri açısından kritik olacağını kaydetti.
Bugün ECB yetkililerinin açıklamalarının yanı sıra Avro Bölgesinde enflasyon verisinin takip edileceğini bildiren analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.955 puanın destek, 2.050 seviyesinin direnç konumunda bulunduğunu ifade etti.