İSTANBUL
Medipol Mega Üniversite Hastanesi'nden Doç. Dr. Meryem Can, Türkiye’de yaklaşık 2 milyon gut hastası bulunduğunu belirterek, "Kadınlarda östrojen hormonu gut hastalığından koruma sağlar. Ancak menopozdan sonra bu avantaj ortadan kalkar ve kadınlarda bu dönemde gut görülme riski artar." ifadelerini kullandı.
Doç. Dr. Meryem Can, yazılı açıklamasında, kadınlarda menopozdan sonra östrojen hormonunun azalmasıyla gut hastalığı görülme riskinin arttığını dile getirdi.
Gutun, vücutta monosodyum ürat (MSU) kristallerinin yumuşak dokuda ve eklemlerde birikmesi sonucu yangılı bir hastalık olduğunu belirten Can, "Hiperürisemi gut için en önemli risk faktörü ve hastalarda toplam vücut ürik asit miktarında artış mevcut.
1961’de polarize ışık mikroskopisi kullanılarak MSU kristalleri, akut gut artriti olan hastaların sinovyal sıvılarında tespit edildi. MSU kristallerinin ekleme enjeksiyonu sonrası akut gut atağı geliştirdiği gösterildi.
Ürik asidi parçalayan enzim, insanlarda 20 milyon yıl önce mutasyona uğramış ve fonksiyonunu yitirmiş. Bu mutasyondan dolayı insanlarda ürik asit fizyolojik miktarlarda antioksidan özelliği var. Ayrıca düşük ürik asit düzeyinin Alzheimer hastalığı ile ilişkisi de gösterildi" dedi.
"Yaklaşık 2 milyon hasta var..."
Can, gut hikayesi bilinen hastalarda hücre dışı sıvı ürik asit seviyelerinde ani değişikliklerin atak riskini artırdığını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Ürik asit kristalleşmesi ve yumuşak dokudaki depolardan MSU kristallerinin salınması, gutu başlatan esas olay. MSU çözünürlüğü, sıcaklık azalmasıyla birlikte hızlıca düşer. Yangılı olmayan sinovyal sıvı serumdan daha soğuk.
Özellikle ısının daha düşük olduğu uç eklemlerde ve sabahın erken saatlerinde artirit ataklarının olması ortam sıcaklığının önemini gösterir. Hastaların çoğunluğunda sabah uykudan uyandıran ayak başparmaklarında ağrı, şişlik ve kızarıklık yakınması olur. Hatta bu hastalara çarşaf değse ağrıları artar, çorap bile giyemezler.”
Gut hastalığında genetiğinde rolü olduğunu aktaran Can, "Türkiye’de yaklaşık 2 milyon gut hastası var. Kadınlarda östrojen hormonu gut hastalığından koruma sağlar. Ancak menopozdan sonra bu avantaj ortadan kalkar ve kadınlarda bu dönemde gut görülme riski artar" dedi.
"Erkeklerde daha çok görülüyor..."
Erkeklerde ve 50 yaş üzerinde sık gut hastalığına rastlandığını ifade eden Can, şunları kaydetti:
"Kadınlarda östrojen hormonu gut hastalığından koruma sağlar. Ancak menopozdan sonra bu avantaj ortadan kalkar ve kadınlarda bu dönemde gut görülme riski artar.
Menopoz öncesinde kadın hastalarda gut özellikle; alkol alımı, ilaç kullanımı, böbrek yetmezliği ve yüksek kolesterol gibi faktörlere bağlı olarak meydana gelir. Gut insidansı artışı, popülasyonun yaşının artması, diüretik ve düşük doz aspirin kullanımının yaygınlaşması, obezite, hipertansiyon, hiperlipidemi, böbrek hastalığı, kardiyovasküler hastalıklar ve metabolik sendrom sıklığının artması ile paralel.
Erkeklerde 40-50 yaşından itibaren, kadınlarda ise östrojenin ürikozürik etkisi nedeniyle postmenopozal dönemde ortaya çıkar. Erkeklerde kadınlara göre 4-8 kat daha sık. Amerika’da yapılan bir çalışmada 50 yaş altı hastalık prevelansı yüzde 3 iken, 70-79 yaş arasında yüzde 12 olarak raporlandı."
"Şeker ve tuzdan kaçının"
Doç. Dr. Meryem Can, gut hastalığından korunmak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
"Sağlıklı yaşam, diyet, obez hastaların kilo vermesi, düzenli egzersiz, sigaranın kesilmesi, düzenli ve yeterli miktarda sıvı alımı, pürinden zengin hayvansal proteinler (karaciğer, sakatat) ve gazlı içeceklerden (früktozdan zengin) kaçınılması gerekiyor.
Kırmızı et, deniz mahsulleri, şeker, tuz ve alkol alımı azaltılmalı, az yağlı-yağsız süt ürünleri tüketimi artırılmalı, eşlik eden komorbid hastalıklar gözden geçirilmeli ve bunların mümkünse gut ile uyumlu olarak tedavi planlanmalı."