Çanakkale
Saraç ustasının yanında 13 yaşında çırak olarak mesleğe adım atan, son 2 ustanın vefatının ardından 26 yaşındayken Türkiye'deki tek kispet ustası olan Şahin, ilerleyen yaşına rağmen unutulmaya yüz tutmuş mesleğini yaşatmak için iğneyi elinden bırakmıyor.
Er meydanında kol bağlayan pehlivanların rüyalarını süsleyen kispetlerde imzası bulunan Şahin, Çanakkale'nin Biga ilçesindeki atölyesinde küçük ebatlarda kispetler dikerek üretimini sürdürüyor.
İrfan ustanın kispet diktiği sporcular arasında İbrahim Karabacak, Mehmet Ali Yağcı, Fehmi Özkan, Sabri Acar, Mustafa Bük, Nazmi Uzun, Aydın Demir, Ahmet Taşçı, Gazanfer Bilge bulunuyor. Özel kispet ürettiği siyasetçiler arasında ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile sanat camiasından da Tarık Akan yer alıyor.
Meslek yaşamı boyunca ürettiği el emeği binlerce kispet sayesinde yağlı güreş camiasında tanınan bir isim haline gelen Şahin, mesleği uzun yıllar tek başına sürdürdükten sonra Samsunlu Uğur Kesen, Bigalı Mehmet Derse, Manisalı Murat Boncuk, Edirneli Adem Kayın'ı yetiştirdi.
Türkiye'nin en yaşlı kispet ustası İrfan Şahin, 2012'de Kültür ve Turizm Bakanlığınca "Yaşayan İnsan Hazineleri Geleceğe Aktarılan Mirasın Temsilcileri Ödülü"ne layık görüldü.
Dünyanın bir çok ülkesindeki medya kuruluşlarının da zanaatını yakından takip ettiği Şahin, aktif üretimi bıraktığı 2017 yılından beri kendisini ziyaret edenlere örnek olarak göstermek amacıyla bir kısmı dikili vaziyetteki kispeti atölyesinde muhafaza ediyor.
Gazete haberleriyle ününe ün kattı...
İrfan Şahin, Edirne'de 664'üncü Kırkpınar Yağlı Güreşleri heyecanının yaşandığı bu dönemde, mesleğine duyduğu aşkını, pehlivanlarla olan anılarını, 120 yıllık emektar dikiş makinesinin başında anlattı.
Doğduğu Biga'nın Eğridere köyünde ilkokul başladığını ve Gümüşçay'da okulu tamamlandığını ancak imkansızlıklar nedeniyle eğitim hayatını sürdüremediğini belirten Şahin, bu nedenle zanaat öğrenmeye karar verdiğini söyledi.
Babasının kendisini yular ve eğer ustası Mustafa Turabi'nin yanına verdiğini aktaran Şahin, "Aradan bir kaç ay geçti, yiğit yiğit pehlivanlar geliyor bizim dükkana. Pehlivanlara kispet yapmaya başladık. O kadar hoşuma gitti ki kispet işi." dedi.
Şahin, 24 ay askerlik yaptıktan sonra memleketine döndüğünü belirterek, ustasının vefatının ardından pehlivanların da isteğiyle tamamen bu işe yöneldiğini anlattı.
Genç yaşında kispet diktiği ünlü pehlivanlarla kurduğu dostluk sayesinde Kırkpınar güreşlerinin atmosferine girme imkanı bulan Şahin, pehlivanların kendisinin "usta" olarak tanıttığı bu güreşler sonrası çıkan gazete haberiyle ünlendiğini vurguladı.
Şahin, o günden sonra yiğit pehlivanları bırakmadığını dile getirerek, 2017 yılına kadar kispet dikmeye devam ettiğini kaydetti.
"Meslek hayatım boyunca 16 bin 500 kispet yaptım"
Dünyanın 12 ülkesinden insanların atölyesini ziyaret ettiğini, ününün ABD'ye kadar uzandığını anlatan İrfan Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biga'yı bütün dünyaya duyurdum. 2000 yılından sonra Süleyman Demirel'e çok güzel bir kispet yaptım. Şu anda Ankara'da müzede. Aradan 5-6 sene geçti Özal'a da çok güzel bir kispet yaptım. Hatta o kispetleri merak dahi ediyorum.
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan Başbakan iken ona da çok güzel bir kispet yaptım. ABD dahil Türkiye'nin birçok yerindeki müzelere kispet yaptım ama artık büyük kispet yapamıyorum. Maket kispetlerle barakamda, bahçemde zamanımı değerlendiriyorum. "
Şahin, eskiden manda derisinden yapılan kispetlerin yağlandıklarında 10 kilogram ağırlığa ulaştığını, 1965 senesinden sonra tabakhanelerin gelişmesiyle üretimde yumuşak dana derilerinin kullandığını dile getirerek, "Şu an pehlivanlar 2,5-3 kilogram kispet giyiyor. Çok daha rahat ediyorlar ve çok daha güzel oyun kurabiliyorlar. " dedi.
El işçiliğinin zahmetli olduğunu, günümüzdeki kispet ustalarının teknolojinin nimetlerinden yararlandığını ifade eden Şahin, "Ben 2,5-3 günde 1 kispet yapıyordum, günümüzde ustalar günde 3-4 kispet yapıyorlar. Makineyle de olsa ustalar günden güne daha iyisini yapmaya başladı." ifadesini kullandı.
Şahin, yağlı güreşlerin yurt dışında da ilgi gördüğünü anlatarak, "Bu yaştan sağlık diliyorum. Birisi gelip dese ki 'Ustam bu kispet nasıl yapılır?' diye gösteririm. Türkiye'nin farklı yerlerinden fotoğraf sanatçıları geliyor. '120 senelik makinende bir işleme yap görelim' diyorlar. Meslek hayatım boyunca 16 bin 500 kispet yaptım. Benim zamanımda 22-25 pehlivan vardı, şimdi 80 başpehlivan var. Geçen yıl Kırkpınar'a 2 bin 350 lisanslı sporcu çıktı." diye konuştu.