Karabük
UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan Karabük'ün tarihi evleriyle ünlü Safranbolu ilçesinde, Osmanlı padişahlarından 3. Selim'in sadrazamı İzzet Mehmet Paşa tarafından 12 metre yüksekliğindeki kule üzerine yaptırılan saat, 224 yıldır "tıkır tıkır" çalışıyor.
Sadrazam İzzet Mehmet Paşa'nın "Herkesin evine ve cebine saat hediye edeceğim." diyerek yaptırdığı tarihi saatin kulesine de çıkılabilme imkanı bulunuyor. Zembereksiz, ağırlıkla çalışan saat, 9 günde bir kentte saatçilik yapan bir gönüllü tarafından kuruluyor.
Dikdörtgen prizma şeklinde 1797'de kesme taştan yapılan, her cephesinde ikişer pencere, içerisindeki merdivenin aydınlatılması amacıyla da yer yer mazgal delikleri açılan kuledeki saat Londra'dan getirilen sistemle çalışıyor.
Safranbolu Kalesi'nde Hükümet Konağı ve tarihi cezaeviyle yan yana konumda bulunan, dönemler içinde iki defa onarım gören kuledeki saatin, saat başlarında o anki saat kadar, yarım saatlerde ise bir kere çalan çanının sesi, 3 kilometre uzaklıktan duyulabiliyor.
"Safranbolu, mutluluğun resminin yapılabileceği Türkiye'nin göz bebeği"
Kent üzerine çalışmaları ile birçok kitabı bulunan araştırmacı-yazar Aytekin Aytekin, Safranbolu'nun mutluluğun resminin yapılabileceği Türkiye'nin göz bebeği tarihi bir ilçe olduğunu söyledi.
Safranbolu evlerinin vadi içerisinde inci gibi dizildiğini belirten Aytekin, evlerin birbirinin ışığını ve panoramasını engellemediğini ifade etti.
Aytekin, tepelerden kentin estetiğinin ve mimarisinin gözlemlenebildiğini dile getirerek, şöyle konuştu:
"Safranbolu'nun en güzel göründüğü, Safranbolu'nun başındaki altın taç Hükümet Konağının bulunduğu kaledeyiz. Kale 8 bin metrekarelik bir alana kurulmuş. Burada Hükümet Konağı, cezaevi ve cephanelik binası var.
Ayrıca burası Safranbolu'nun 360 derece görüldüğü bir yer. Burada hem mutluluğun resmini yaparsınız hem de 224 yıldan beri çalışan, Türkiye'nin ilk ve en eski kuleli saatini de gözlemleyebilirsiniz.
Yarım ve tam saatlerde günde 160 defa tını ile bize zamanı muştular. Böyle bir kentte yaşarken hem zamanının ayırdına varırsınız hem de mutlu olmak için daha önceki nesillerin daha sonraki nesillere bıraktığı bir uygarlık göstergesinin keyfini sürdürürsünüz."
"Sadrazam İzzet Mehmet Paşa Safranbolu'ya hizmet kervanını başlattı"
Padişah 3. Selim döneminde İzzet Mehmet Paşa'nın sadrazamlık görevine getirildiği zaman memleketi Safranbolu'ya da hizmet kervanı başlattığını anlatan Aytekin, sadrazamın ilk önce kendi ismiyle anılan camiyi yaptırırken "Herkesin evine ve cebine saat hediye edeceğim." dediğini aktardı.
Aytekin, cami ile saat arasındaki ilginin önceleri halk tarafından pek anlaşılamadığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Caminin inşaatı bittikten sonra 'Paşam saatten ses seda yok.' deniyor. Paşa, 1797'de İngiltere'den getirdiği saati, bu tepeye kule inşa ederek herkesin sesini duyabileceği bir yerde saat kulesini yaptırıyor.
Saatimizin en önemli özelliği zembereksizdir. Ağırlıkla çalışır. 9 günde bir kurulur. İki sarkaca bağlı olan ağırlıklardan biri saatin çalışmasını, biri de gongun vurulmasını sağlar.
Günün tam ve yarım saatlerinde zamanı bize muştular. 12'de 12 defa yarımlarda bir defa vurmak suretiyle 1797'den bu yana çalışmakta."
Kaynak: AA