Seçim kanunundaki değişiklik görme engellileri mutlu etti

Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile görme engelli seçmenlerin oyun gizliliği esasına uygun şekilde oy kullanabilmelerine imkan sağlandı. Bu kapsamda, Yüksek Seçim Kurulu (YSK), görme engelli seçmenler için oy pusulalarına uygun şablon sağlayacak.

Türkiye Beyazay Derneği Genel Başkanı Lokman Ayva, AA muhabirine, iki dönem milletvekilliği yaptığını, bir dönem de Avrupa Konseyi'nde Türkiye'yi temsil etme fırsatı bulduğunu söyledi.

Ayva, TBMM'ye ilk giren görme engelli milletvekili olduğunu anımsatarak, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde görev alan ilk görme engelli milletvekili kabul edildiğini belirtti.

Bu değişiklikten duydukları memnuniyeti dile getiren Ayva, "Gizli oy, özgürce verilen oydur. Vatandaşın kime, hangi partiye oy verdiğinin bilinmemesi ya da bilme imkanının ortadan kaldırılması demektir." diye konuştu.

Lokman Ayva, ortalama 30 yıldır oy kullandığını, bu süreçte oy verdiği partinin kendisine eşlik eden görevliler tarafından görüldüğünü kaydetti.

Gerçekten istediği siyasi görüşe oy verip vermediğinden emin olmadığına dikkati çeken Ayva, "Neden? Çünkü kendim yapmadım, birisinden rica ettim. O arkadaş bunu ne kadar yaptıysa o kadar doğru bir şeydir. Benim güven sorunum yok ama bunun böyle olabilme ihtimali çok yüksek." ifadelerini kullandı.

Bu değişikliğin görme engellilere verilen değeri gösterdiğinin altını çizen Ayva, "Benim oyum önemliyse ve bunun kararını ben verebiliyorsam ülkeyi yönetenler kör birisi olarak beni muhatap alacak demektir." dedi.

Bununla ilgili birçok sürecin TBMM'de de önüne geldiğini ifade eden Ayva, anayasa oylamalarında gizli oy kullanma zorunluluğunun olduğunu hatırlattı.

Ayva, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile oy vermeyle ilgili bir diyaloğunu şöyle paylaştı:

"Sayın Cumhurbaşkanımız o zaman Başbakan'dı. 'Lokman, sen bu gizli oy meselesini nasıl yapıyorsun?' diye sordu. Ben de 'Vallahi Sayın Başbakanım, o kadar gizli bir oy kullanıyorum ki ben bile görmüyorum' dedim. İçeri giriyorsun, o pulları renklerine göre zarfa koyman lazım. 'Tabii önceden ayırıyorum ama yine de hangi renk olduğunu görmüyorum' dedim."

Lokman Ayva, söz konusu milletvekili seçim kanununun görüşmeleri esnasında AK Parti Siyasi ve Hukuki İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ile görüştüklerini belirterek, şunları kaydetti:

"Sağ olsunlar, hemen devreye aldılar ve son haliyle gördüğümüz sonuca geldik. Yani kanun artık körlerin de gizli oy kullanabilmesi imkanını meydana getirdi. Çok güzel bir gelişme oldu. Bu, Türkiye açısından, siyasi açıdan önemli bir gelişmedir. Bunun etkileri şu an için henüz fark edilmez ama çok fazla olacaktır. Siyasetçinin, milletvekili adaylarının, belediye başkanı adaylarının muhatabı artık doğrudan körlerin bizzat kendisi olacaktır. Bu çok büyük değişimlere gebedir. Bu konuda emek veren başta Cumhurbaşkanımız ve milletvekillerimize şükranlarımı ve minnetlerimi sunmak isterim."

Türkiye Beyazay Derneği Genel Başkanı Ayva, görme engellilerin tek başlarına nasıl oy kullanacaklarına yönelik daha önce pratik çalışmalarının olduğunu belirterek, "Belirlenen kağıt partilere göre kesilir. Orada yuvarlaklar açılır ve mühür basılır. Altına da Braille alfabesiyle partilerin ismi yazılır." dedi.

Okullarda her sandığa bir şablon vermenin israf olabileceğini dile getiren Ayva, "Ya körlerin olduğu sandıklar belli olursa sadece onlara verilebilir ya da 20-25 sandığın bulunduğu okullara bir şablon verilerek görme engellilerin oyunu kullanması sağlanabilir." diye konuştu.

Lokman Ayva, görme engellilerin kendi başlarına oy kullanmasıyla başlayan sürecin büyük değişikliklere yol açabileceğini, eğitimden sosyal hayata, kültürden mimariye engellilerle ilgili yapılan her alandaki değişikliğin Türkiye'yi toplumsal anlamda yukarılara taşıdığını kaydetti.

Türkiye Görme Engelliler Derneği Genel Başkanı Fatih Karadayı ise söz konusu kanunun iradelerinin sandığa hür bir şekilde yansıması anlamına gelecek bir çalışma olduğunu söyledi.

Bu çalışmanın yapılmasının dernek başkanı olarak kendisini ziyadesiyle memnun ettiğini dile getiren Karadayı, şunları söyledi:

"Zira biz eski uygulamada bir refakatçiyle oy kullanıyorduk. Refakatçi, evet güvendiğimiz biri olur ama milyonda bir ihtimal bile olsa söylediğim siyasi görüşe ya da milletvekiline oy vermeme ihtimali var. Yanımda benim adıma oy kullanacak kişi eşim dahi olsa. Anayasa'da tüm vatandaşlara gizli oy hakkı tanınmış. Dolayısıyla bu anlamda çok önemli. Görme engelli gidecek, hür iradesiyle oyunu kullanacak ve bu sandığa yansımış olacak."

Karadayı, görme engellilerin görme kaybına göre "B1", "B2", "B3" şeklinde farklı kategorilerde değerlendirildiğini dile getirerek, "(Uygun şablona) Sadece Braille alfabesi yazılırsa görme engellilerin işine yarayabilir ama az görenlerin işine yaramayabilir. Onlarda da bu amblemler, pusula yapılırken şablon değil de daha anlaşılır, büyük puntolarla yazılabilir. O kişinin rahatlıkla görebileceği şekilde yapılabilir. Braille alfabesinin yanı sıra siyasi partilerin isimleri kabartılmış şekilde yapılabiliyorsa sonradan gözlerini kaybetmiş ve Braille alfabesini bilmeyenlerin dokunduklarında partiyi ya da milletvekilinin ismini okuyabilmelerini sağlayacak, sağlıklı oy kullanmalarını katkıda bulunacak." diye konuştu.

Görme engelli arabulucu ve avukat İlham Kahraman da söz konusu yasanın görme engelliler için tarihi değer taşıdığını belirtti.

Kahraman, görme engellilerin önceki seçimlerde kabine girip refakatçisiyle oy kullanabildiğini anımsatarak, "Böylece gizli oy ortadan kalkıyordu. Refakatçisi, eşi ya da çocuğu veya üçüncü dereceden bir yakını da olsa sonuçta gizli oy kullanma hakkı ortadan kalkmıştı. Yeni çıkan yasayla görme engelliler de ilk seçimde şablon üzerinden özgür iradeleriyle istediği partiye oy verecek. Bu bakımdan önemli olduğunu düşünüyorum." değerlendirmesini yaptı.

Görme engellilerde "özgür oy kullanma"nın sevinçle karşılandığının altını çizen Kahraman, önemli olanın iradenin sandığa yansıtılması olduğunu sözlerine ekledi.

Kaynak: AA