İSTANBUL (AA) - MUSAB TURAN - Aslanoba Grup Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Aslanoba, "Dünyada start up'lara yapılan yıllık 1,5 milyar dolar yatırımdan Türkiye'ye en az yüzde 1 yatırım gelmesi lazım. Dünya ile Türkiye arasında 15 kat fark var. Biz ekonomik olarak köleleşme riski yaşayabiliriz. Yurt dışından para gelmiyor." dedi.
İnternet projelerine yatırım yapan melek yatırımcı Aslanoba, AA muhabirinin girişimcilik ekosistemine ilişkin sorularını cevapladı.
Gençlere "Teknoloji çağında KPSS peşinde koşmayın" tavsiyesinde bulunan Aslanoba, "Geleneksel şirketlerde kariyer hedefini olumsuz görüyorum. Gençlerin 2-3 senelik kariyer planlamaları yerine 20-30 senelik planlama yapmaları gerekiyor. Mutlaka teknoloji devlerinde veya start up'larında çalışmalarını tavsiye ediyorum." diye konuştu.
Girişimcilerin fikirlere gereğinden fazla önem verememesi gerektiğini kaydeden Aslanoba, fikri başarıya ulaştırmak için iyi ekip kurmanın ve final çizgisini görmenin önemine dikkati çekti.
Aslanoba, "Fikirlerin çok önemli olduğunu zannediyoruz. Aslında fikirler o kadar değerli değil. Bir fikrin değeri sadece bir dolar. Eğer bir ürününüz varsa, eğer bir app geliştirdiyseniz, eğer bir web yaptıysanız, büyük bir pazarı hedefliyorsanız ve büyük bir ekip kurduysanız bunun değeri 1 milyon dolar. İş tuttu ve büyüyorsa devamlı, bunun değeri 10 milyon dolar. Bizim görmediğimiz, duymadığımız iş fikri kalmadı artık. Eğer siz Elon Musk değilseniz, kimse sizin fikrinize kolay kolay değer vermez. Hangi fikri takip etmemiz noktasında ise benim fikrim şu, dünyada hangi işler yatırım alıyor, hangi işler değerleniyor bunlara baksınlar." ifadelerini kullandı.
"Uzaylı saldırısına uğramış gibi hissedeceğiz" Aslanoba, Türk girişimcilik ekosisteminin ihtiyaç duyduğu yatırım miktarına ulaşamadığını ifade ederek, Türk ekonomisinin ileride büyük sorunlar yaşamaması için girişimcilere göstermelik olmayan, büyük ölçekli olağanüstü destekler verilmesi gerektiğini söyledi.
Aslanoba, şunları kaydetti:
"İki şey yeterli olacaktır. Bir yetenek, iki para. Yetenek ve parayı buluşturmamız gerekiyor. Bu para yurt dışından gelmediği için eski ekonomiden buraya aktarılacaktır. Hiper teşviklerle gelmesi gerekiyor, mesela vergiler. Bunun dünya milli gelirine kendimizi eşitleyene kadar yapılması gerekiyor. 1,5 milyar dolarlara geldiğimizde diyeceğiz ki bu vergiler etkili olmuştur, hedefe ulaşılmıştır. Buna ulaşılmadığı sürece Türkiye’de teknolojiye yapılan yatırımlar yeterli olamadığı için bir süre sonra dünyadaki savaşlar bittiğinde Amerika ve Çin gibi devlerden dikkatler Türkiye’ye çevrildiğinde kendimizi uzaylı saldırısına uğramış gibi hissedeceğiz."
"Dünya ile Türkiye arasında 15 kat fark var" Türkiye'nin bir teknoloji merkezi olabileceğini belirten Aslanoba, bunun için öncelikle yetenekleri ülkeye çekmek gerektiğini söyledi.
Yetenekleri ülkeye çekmenin de başlı başına çözüm olmadığını anlatan Aslanoba, girişimcilik ekosistemine radikal desteklerin verilmesi gerektiğini söyledi. Aslanoba şöyle konuştu:
"Türkiye’nin dünya milli gelirine katkısı yüzde 1 civarında. Dünyada start up'lara yapılan yıllık 1,5 milyar dolar yatırımdan Türkiye'ye en az yüzde 1 yatırım gelmesi lazım. Dünya ile Türkiye arasında 15 kat fark var. Biz ekonomik olarak köleleşme riski yaşayabiliriz. Yurt dışından para gelmiyor.
Melek yatırımcılar olarak, risk sermaye fonları kurulduğunda rekorumuzu kırdık, start up'lara destekte 2017'de 100 milyon doları geçtik. Fakat dünya girişimcilik ekosistemleriyle aramızda hala 15 kat fark var. Şirketin içine giren para anlamında bu yatırım. Eski ekonomiden buraya kaynakların gelmesi lazım. Burada vergi aracı kullanılabilir. 100 milyon dolarlık fonun mesela yarısını ödenecek vergilerden istisna tutup, etkili önlemler almak lazım. Start uplara gelen yıllık yatırımları hızlıca 1,5 milyar dolara çıkarmamız lazım. Türkiye'nin radikal ve cesur adımlar atması gerekiyor."
"Dolar, avro ve merkez bankaları risk altında" Tarihte hiçbir dönemde en akıllıların en çok paraya sahip olmadığını aktaran Aslanoba, "Şu anda dünyanın en akıllı insanları en fazla paraya sahip durumda. Kripto paralar da kendi dolar milyarderlerini yaratmaya başladı, bu daha da artacak. Yatırım yapanlar da dijital zekası göreceli olarak daha yüksek olanlar. Bu bir bakış açısı gerektiriyor. Mesela, Amazon’a yapılan yatırım. Dünyanın en zenginlerine baktığımız zaman dijital zekaya sahip olanlardan oluştuğunu göreceğiz. Bu insanlar gelecekte dünya yönetimine de talip olmaya başlayacak. Vatandaşları da o platformların kullanıcıları haline gelecek. Facebook, Google vatandaşları gibi. Dolar, avro ve merkez bankaları risk altında. Blockchain’in etkilerini henüz görmedik. 3-4 senesi var." diye konuştu.
"Şu anda Blockchain teknolojisi internetin 1993 yıllarındaki dönem gibi." diyen Aslanoba, Blockchain (Blok zinciri) teknolojilerinin dijital paralardan ibaret olmadığını, blok zinciri teknolojilerinin hayatın her alanında yaygınlaşmasının muhtemel olduğunu ifade etti.
Aslanoba, şunları söyledi:
"İnternet bağlantıları 1993 yılında kötüydü, rezalet hızlardaydı. Biraz o dönemleri hatırlatıyor Blockchain ama olgunlaşacak.Teknolojik bazı ölçeklendirme sorunları var. Bunları da çözecekler. Bu bir satranç oyunu. Teknoloji devleri daha hamlelerini yapmadı. Ben Facebook'tan Amazon'dan bahsediyorum. Mesela Telegram yaptı. Kimliğin korunduğu bir mesajlaşma platformu. Kripto para dünyasının çok kullandığı bir platform. Belirli bir network'teki insanlara jetonlarını alma şansı verdi.
Bitcoin tarihine baktığımızda çok ciddi iniş çıkışları olmuş. Bunlardan dolayı çok canı yananlar olacak. Bazı kripto paralar tamamen yok olacak, bunların yerine yenileri gelebilir. Yerli kripto paralar açıklandı. Bunları özellikle incelemedim. Ne kadar merkezi o kadar kötü. Dijital para dediğimiz bir protokol. Yönetim nasıl, kurucular çok önemli, yetkinliklerin ölçülmesi çok önemli..."