İSTANBUL
TCMB'de yardımcı ekonomistler Merve Çapan ve Orhun Özel ile uzman yardımcısı Hakkı Yılmaz tarafından hazırlanan "Sağlık Uygulaması Tebliği Tarife Değişikliğinin TÜFE’ye Yansımaları" başlıklı analiz, Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayımlandı.
Analizde, SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) 25 Ocak 2025 tarihinde yapılan düzenleme ile resmi sağlık hizmeti sunucularında muayene katılım payının ortalama 6,50 TL’den 30 TL’ye, özel sağlık hizmeti sunucularındaki muayene katılım payının ise 15 TL’den 50 TL’ye yükseltildiği belirtilerek, 23 Şubat 2025 tarihinde söz konusu Tebliğ’de 15 Ocak'tan geçerli olacak şekilde yeni bir düzenleme daha yapılarak muayene katılım payının ortalamada 10 TL’ye çekildiği ifade edildi.
Enflasyon verilerini daha iyi anlayabilmek amacıyla, son iki ayda yapılan bu düzenlemelerin manşet ve çekirdek enflasyon göstergeleri üzerindeki etkilerinin incelendiği kaydedilen analizde, SUT düzenlemesinin, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sağlık grubu altında iki kalemi etkilediği aktarıldı.
Analizde, bu kalemler, muayene katılım payı (kamu) ve özel hastane doktor muayene ücreti (Genel Sağlık Sigortası kapsamında) olarak sıralanırken, tebliğ değişikliğinden tüketici enflasyonuna gelen etkinin esas itibarıyla resmi sağlık hizmeti sunucularına yönelik olan muayene katılım payındaki artıştan kaynaklandığı kaydedildi.
Öte yandan, özel hastane doktor muayene ücreti halihazırda görece yüksek bir seviyede olduğu için bu kaleme yapılan artıştan enflasyona önemli bir katkı gelmediği aktarılarak, analizde şunlar kaydedildi:
"Düzenlemelerin enflasyon üzerindeki etkisini, gerçekleşen TÜFE ile düzenlemelerin yapılmadığı bir senaryoda gerçekleşmesi beklenen TÜFE arasındaki farkla gösteriyoruz. Buna göre; muayene katılım payındaki düzenlemeler ocak ayı enflasyonuna 0,56 puan yükseltici etki yaparken, şubat enflasyonuna 0,29 puan düşürücü yönde yansıdı. Yılbaşından bu yana SUT’ta yapılan düzenlemelerin yıllık enflasyona nihai etkisi ocak ayında 0,76 puan, şubat ayı itibarıyla ise 0,34 puan yukarı yönde oldu."
Analizde, mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, düzenlemenin ocakta aylık tüketici enflasyonunu yaklaşık 0,4 puan yukarı yönlü etkilediğinin hesaplandığı belirtilerek, çekirdek göstergelere bakıldığında ocak ayındaki düzenlemenin B ve C endekslerinin ortalama artışına yansımasının yaklaşık 0,6 puan olduğu ifade edildi.
Şubat ayında ise, düzenlemelerin etkisiyle mevsimsellikten arındırılmış aylık tüketici enflasyonu ile B ve C endekslerinin ortalamasının 0,1 puan daha düşük gerçekleştiği aktarıldı.
Konuyu enflasyon görünümü hakkında fikir veren ana eğilim göstergeleri bazında ele alındığı kaydedilen analizde, bu doğrultuda, ilgili göstergelerin 2025’te bu düzenlemenin olmadığı durum için geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığı belirtilerek şunlar ifade edildi:
"Burada, ana eğilim göstergelerinde geçen yıla kıyasla net bir iyileşme olduğunu görmekteyiz. Nitekim, geçen yıl şubat ayında ortalama yüzde 4,1 olan ana eğilim göstergeleri, bu yıl şubat ayında ortalama yüzde 2,4 civarında seyrediyor. Bu da bize, yıllık enflasyondaki gerilemenin baz etkilerinden ziyade, ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığını gösteriyor."
Analizde özetle, incelenen verilerin hem manşet enflasyonda hem de çekirdek göstergelerde muayene katılım payındaki düzenleme sonucu artan ocak ayı enflasyonunun şubat ayında bir miktar dengelendiğine işaret ettiği belirtilirken, enflasyona geçici etkisi olan SUT düzenlemesi dışlanıp bakıldığında da yıllık tüketici enflasyonundaki yavaşlamayı ana eğilimdeki düşüşün sürüklediğinin görüldüğü aktarıldı.