ANKARA İnsansız hava araçları (İHA/drone) yaygınlaştıkça bu teknolojide var olan kısıtlılıklara yeni çözümler geliştiriliyor. Daha uzun uçuş sürelerine ulaşmak için geliştirilen kablolu drone sisteminin araçlara entegre edilmesiyle yeni hareket olanaklarına kavuşuluyor.
Teknopark Ankara'da faaliyet gösteren Robonik Mekatronik Teknolojileri İş Geliştirme Yöneticisi Berk Yavru, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çok rotorlu İHA'lar ve onların alt sistemleri üzerine yoğunlaştıklarını ve 2011'den beri Basat kablo bağlantılı İHA çözümü üzerinde çalıştıklarını söyledi.
Projeye başlamadan önce sektördeki düşük uçuş süresini yükseltmeyi, hatta limitsiz hale getirebilmeyi hedeflediklerini vurgulayan Yavru, aynı zamanda sensörler aracılığıyla toplanan verileri kablo üzerinden yer istasyonuna aktarabilmeyi amaçladıklarını anlattı. Yavru, kabloyla veri aktarımının sinyal bozuculardan etkilenmeme imkanı tanıdığını bildirdi.
Projenin 2013'te Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından başarı ödülüne layık görüldüğünü dile getiren Yavru, sonrasında sistemin akıllı güç, makara ve takip özelliği gibi bileşen ve kabiliyetlerle geliştiğini vurguladı.
Kablolu drone teknolojisinin çok farklı alanlarda kullanılabildiğine işaret eden Yavru, "Sinyal kesici olan herhangi bir alanda drone kullanılamazken kablolu drone kullanabiliyorsunuz.
Sınırsız havada kalma özelliğiyle sınır karakolları, operasyonlar ve miting güvenliğinde gözlem, geniş alan gözetleme yapabiliyorsunuz. Sistem, kara ve deniz araçlarında, birçok farklı alanda sınırsız uçuş süresiyle birlikte hızlı mevzilenme ve aynı zamanda geniş alan gözetleme amaçlı olarak da kullanılabiliyor." dedi.
"Araç nereye, drone oraya..."
Yavru, "kablolu drone" konusunda hareketsiz ya da sabit sistemler yanında araç uygulamaları üzerinde de çalıştıklarını bildirdi.
Araç entegrasyonunda uydu koordinatlarını kullanarak "drone"un güç ve veri alışverişi yaptığı aracı 50 kilometre hıza kadar takip etmesini sağlayabildiklerini anlatan Yavru, bunun yanında görüntü işleme teknolojisiyle görüntüden herhangi bir uydu verisine ihtiyaç duymadan takip yapabilmeye yönelik çalışmalarının da sürdüğü bilgisini verdi.
Yavru, sistemin mevcut kabiliyetlerine ilişkin ise şunları kaydetti:
"'Kablolu drone'da sabit kullanımlarımız 150 metre iken araç takibinde yüksekliği 50 metre seviyelerinde tutuyoruz ve 50 kilometreye kadar hızlanabiliyoruz. Yapacağımız hız ve irtifa, kullanacağımız 'drone'a göre değişkenlik gösteriyor.
Sistemimiz tek tip bir drone yerine her drone ile çalışabilecek şekilde tasarlandı. Sahip olduğunuz herhangi bir drone ile Basat'ı kullanabiliyoruz. Deniz platformlarında da bu sistem işlev görebilir, özel kameralar, çeşitli faydalı yükler takılabilir.
Sınırlı faydalı yük takmak zorunda değiliz, çeşitli faydalı yükler takabildiğimiz, entegre edebildiğimiz için geniş alan gözetleme, arama kurtarma yapılabilir, elde edilen görüntüler değerlendirilebilir."
"Akıllı sistem deniz ortamının olmazsa olmazı"
Basat'ın birçok akıllı bileşenden oluştuğuna dikkati çeken Yavru, sistemin kendi koordinatlarına ve durum bilgilerine sahip olduğunu, yönelim ve açılarını bildiğini ifade etti.
Berk Yavru, "Drone bu bilgilere sahip olduğu için ne kadar kablo sarması ya da salması gerektiğini biliyor. Bunun için de 'drone'un minimum yük taşımasını sağlıyor. Bu bize denizde, dalgalı ortamda iniş ve kalkışta büyük avantaj tanıyor. Bu yüzden akıllı sistemler özellikle deniz ortamlarında olmazsa olmaz." diye konuştu.
Basat'ın, 150 metre maksimum irtifa, GPS verileriyle araç platformu takibi yapabilir seviyede sipariş edilmesi halinde kısa sürede teslimatı yapılabilecek olgunlukta olduğunu belirten Yavru, en yakın zamanda görüntü işlemeyle platform takibi yapabilmeyi ve sinyal karıştırıcı müdahalesi durumunda kullanılabilecek alternatif bir yöntemi müşterilerine sunmayı amaçladıklarını kaydetti.
Askeri uygulamalar yolda
Yerli ve milli teknoloji ürün Basat'ın en önemli bileşenlerinden birinin güç dönüşümü olduğunu aktaran Yavru, şu bilgileri verdi:
"İsterseniz 24 volt araç aküsü, ister şehir şebekesi, ister 380 volt... Herhangi bir güç ile sistem beslenebilir ve bu 'drone'un ihtiyacına göre ayarlanabilir. Akıllı makara sistemi bizim tarafımızdan geliştirildi.
Gerekli kablo boyunun hesaplanarak, sonrasında sarılıp salınmasını gerçekleştiriyor. Sunduğumuz altyapı modüler ve kolaylıkla farklı platformlara uyum sağlayabiliyor."
"Kablo drone"ların en popüler uygulamalarından birinin kara platformları olduğuna işaret eden Yavru, "Akıllı güç, makara ve takip özellikleriyle sisteme yeni kabiliyetler kazandırılırken, zırhlı askeri araçlara tam otonom sistemlerin entegrasyonuna yönelik çalışmalar devam ediyor." ifadelerini kullandı.
Robonik Mekatronik Teknolojileri, İHA ve alt sistemleri konularında 2010 yılından bu yana başkentte faaliyet gösteriyor.