WASHINGTON (AA) - GÜLBİN YILDIRIM - Uluslararası ticaret uzmanları, ABD Başkanı Donald Trump'ın çelik ve alüminyuma yönelik gümrük tarifelerini, "ulusal güvenliğe" dayandırmasının Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) "elini kolunu bağladığını" belirtirken, ülkelerin, ABD'ye karşı kendi başlarına misillemeye gitmesinin "ticaret savaşına" yol açmasından endişe ediliyor.
ABD Başkanı Trump'ın ithal çelik ve alüminyuma yönelik gümrük tarifelerini imzalamasıyla birlikte gözler, diğer ülkelerin ve DTÖ'nün bu karara nasıl karşılık vereceğine çevrildi.
Başta Avrupa Birliği (AB) üyeleri, Çin, Kanada ve Meksika olmak üzere bazı ülkeler, Trump yönetimini misillemeyle tehdit etmişti. Bu tehditlerin henüz gerçeğe dönüşmemesinde, Trump’ın Kanada ve Meksika'ya NAFTA müzakereleri dolayısıyla muafiyet tanımasının yanı sıra diğer ülkelere de açık kapı bırakması belirleyici oldu.
Trump, 8 Mart'taki gümrük vergisi açıklamasında, "ABD spesifik ülkelerle, ürünlerinin artık ulusal güvenliğimizi tehdit etmediği konusunda anlaşabilmek şartıyla gümrük tarifelerini değiştirmeye ve kaldırmaya açık kalmayı sürdürecek." ifadelerini kullanmıştı.
Söz konusu açıklama, Birleşik Krallık, Japonya, Avustralya ve Güney Kore’nin, Trump’ın çelik ve alüminyum tarifelerinden muafiyet talep etmelerine olanak sağladı.
AB de muaf tutulmak istiyor Trump’ın ilgili müzakereleri yürütmekle görevlendirdiği ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer'ın hafta sonunda AB Ticaret Komiseri Cecilia Malmström’la Brüksel’de yaptığı görüşme de bırakılan açık kapıyla mümkün oldu.
Malmström, geçen cuma günü, AB’nin ABD’nin yakın müttefiki olarak çelik ve alüminyuma yönelik gümrük tarifelerinden muaf tutulması gerektiğini vurgulamıştı.
Öte yandan, Trump’ın AB’ye yönelik suçlamalarının ve agresif tutumunun, küresel ekonominin iki devi arasındaki müzakerelerde fazla yol alınamamasına yol açabileceği belirtiliyor. Bu olasılığın farkında olan AB liderleri, ABD’ye misilleme çerçevesinde hangi ürünlere gümrük vergileri getirebileceğini belirledi bile...
Basına yansıyan bilgilere göre, listede çelik ürünleri, motosikletler, tüp, ızgara, lavabo, vantilatör, merdiven, yat, fıstık ezmesi, pirinç, kot pantolon, nevresim, ruj, burbon viskiler, yaban mersini, portakal suyu, tütün ve puro gibi çok çeşitli ürünler yer alıyor.
Trump ise AB’nin misilleme olarak ABD'ye yönelik ticaret bariyerlerini artırması durumda ABD’ye ithal edilen Avrupa menşeli otomobillere yüzde 25 gümrük vergisi getirileceğini birçok kez dile getirdi.
"Ticaret dalaşı ticaret savaşına dönüşebilir" Uluslararası ticaret uzmanları, ABD’nin çelik ve alüminyuma yönelik gümrük vergilerinin başlatabileceği karşılıklı misillemelerin bir ticaret savaşına yol açabileceğini vurguladı.
Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü Kıdemli Uzmanı Gary Hufbauer, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, şu anda yaşanan durumu "ticaret dalaşı" olarak değerlendirirken, bunun ticaret savaşına dönüşüp dönüşmeyeceğinin Trump'ın AB'nin ve diğer ülkelerin misillemeleri karşısında ne yapacağına bağlı olduğunu söyledi.
Hufbauer, Trump’ın, ulusal güvenlik gerekçesine dayanmasını "gerçekten uzak ve uydurulmuş" bir durum olarak nitelendirirken, buna karşın DTÖ’nün, ülkelere neyin ulusal güvenlikleri için iyi, neyin kötü olduğunu söyleyebilecek bir kurum olmadığını söyledi.
Hufbauer, şunları kaydetti:
"DTÖ, ülkelerin ulusal güvenlik meselelerine karışması, güvenlikleri için neyin iyi, neyin kötü, neyin doğru, neyin yanlış olduğunu söylemeye kalkması durumunda tarihe karışır. Dolayısıyla Trump'ın ulusal güvenlik gerekçesi DTÖ’nün elini kolunu bağlıyor. AB de bu gerçeğin farkında.
Eğer AB, ABD’ye karşı DTÖ’de dava açarsa davanın karara bağlanması en az bir yıl alır ama AB kazanan taraf olmaz diye düşünüyorum. AB de bunu fark ettiği için dava açsa bile sonucunu beklemeden kendi karşı tedbirlerini alacaktır."