Türk bilim insanları akciğer zarında sıvı birikmesinin tekrarını önleyecek yöntem geliştiriyor

Akciğer enfeksiyonları ve akciğerde sönme ile sıvı birikiminin tekrarlanmasını önleyecek yöntemde hayvan deneylerine başlandı.

İnönü Üniversitesi ile Malatya Turgut Özal Üniversitesinden bilim insanlarının geliştirdikleri yöntemin patenti de alındı.

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hakan Parlakpınar, AA muhabirine, akciğeri saran ve plevna adı verilen iki zar arasında bulunan boşluktaki sıvının aşırı miktarda biriktiğinde ya da tekrarlayan birikimler olduğunda boşaltılması gerektiğini belirtti.

Çeşitli yöntemlerle bu sıvının boşaltıldığını anlatan Parlakpınar, "Akciğer sönmesi ve çökmesine pnömotoraks diyoruz. Pnömotoraksın engellenmesi ya da kronik hale dönüşmüşse bunların tedavi edilmesi amacıyla plevral boşluğu ortadan kaldırmak için akciğer zarını yapıştırmaya yönelik tedavilerden biri olan kimyasal mikropartikül ajan kullanılıyor buna tıbbi talk pudrası ismi veriliyor." dedi.

Prof. Dr. Burhan Ateş ile Malatya Turgut Özal Üniversitesinden Öğretim Üyesi İdil Karaca Açarı ve ekibiyle yaklaşık 5 yıldır yeni yöntem üzerinde çalıştıklarını aktaran Parlakpınar, geliştirdikleri steril talk uygulamasına ilişkin şunları söyledi:

"Akciğerde sıvı birikimine yol açan hastalıklar, mezenkimal bölgeden kaynaklanan kanserlerde olabilir, akciğer zarının içerisine sıvı biriktiğinde akciğerler yeterince fonksiyonunu yerine getiremiyor. Kronik pnömotorakta yani akciğerde çökme oluyor. Akciğer boşluğundaki sıvı alındıktan sonra tekrarlamaması, akciğerlerin rahat çalışabilmesi için akciğeri saran zarın, plevranın yapıştırılması lazım. Biz kimyasal yapışma anlamında kimyasal ajan kullanarak bunu yapıyoruz. Bu işlem yapıldığında akciğer zarı tekrar sıvıyla dolmayacak, kullanılan steril talk maddesinin kayganlaştırıcı etkisinden dolayı akciğerler çalışırken rahat şekilde fonksiyonunu icra edecek.

Patentini aldığımız çalışmaya modifiye talk uygulaması diyoruz. Biz antibakteriyel ajan ekleyerek, modifiye ettik. Steril talk uygulaması bir yöntemken, antibiyotik uygulaması ikinci sırada uygulanan yöntemlerden. Biz ikisini bir arada kullanarak, aynı partikül içerisinde birbirilerinin etkisini artırmak suretiyle bir yapı elde ettik. Ortamda öldür ve ortamda temizle prensibiyle bunlar sağlandı, polimer yapıda mikro partikül elde edildi. Şu an deney hayvanları üzerinde çalışmamız devam ediyor. İnsanlarda kullanılmadan önce yapılması gereken zorunlu testler var. Yurt dışı patent sürecine geçtik."

İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Köytepe, akciğer zar iltihabında etkin kullanılabilecek bir partikül elde ettiklerine dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"Plöredez adı verilen enfeksiyonlarda rahatlıkla kullanılabiliyor. Partikül boyutu kendi özelliğini bozmadan sürekli antibakteriyel etki gösterebilecek yüzey kaplamasıyla geliştirildi. Elde ettiğimiz materyal kendi antibakteriyel özelliğini daha uzun süre tuttuğu için hem tedavi yaklaşımını kısaltmakta hem de daha etkili tedavi olanağı sunmakta. Şu an hayvan testleri devam etmekte, olumlu sonuç alındığında ilaç literatürüne girme şansı bulunmakta."

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Öğretim Üyesi ve Deney Hayvanları Üretim ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Onural Özhan da bilimsel çalışmanın hayvan deneyleri kısmını yürüttüklerini dile getirdi.

Sıçanlar üzerinde yapılan deneylerin devam ettiğini söyleyen Özhan, şu bilgileri verdi:

"Çok az mortalite yani ölüm oranıyla hayvanlar yaşıyor. Çalışmayı sonlandırdıktan sonra devamındaki ileri analizleri yapacağız. Sıçanlarda model oluşturduktan sonra göğüs boşluklarına insanlarda kullanılacak doza paralel olarak sıçanlarda uygulanacak dozu tayin ederek uyguladık. Normalde bu model deneylerde, hayvan kayıp oranları çok yüksek, fakat geliştirdiğimiz ürünü uyguladıktan sonra çok düşük sayıda hayvan kaybı yaşandı. Çalışmalarımıza devam ediyoruz."

İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Canbolat Gürses ise modifiye talk malzemesinin enfeksiyöz bakteriye 5. saatten sonra etki ettiğini gözlemlediklerini kaydetti.

Kaynak: AA