İslamabad
Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, göreve geldiği Nisan 2022'nin ardından Azerbaycan'a ilk ziyaretine bugün başlayacak.
Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada, Şerif'in ziyaretinde bölgesel ve küresel meselelerin ele alınacağı ve enerji işbirliğinin görüşüleceği bildirildi.
Şerif'in ziyaretinde ayrıca Azerbaycan ile Pakistan arasında LNG anlaşması yapılması bekleniyor.
Söz konusu anlaşmaya dair başkent İslamabad'da açıklamada bulunan Pakistan Petrolden Sorumlu Enerji Bakan Yardımcısı Musadık Mesud Malik, Bakü'nün indirimli fiyattan her ay Pakistan'a bir LNG kargosu tedarik edeceğini açıkladı.
Öte yandan Şerif'in bu seyahati, 7 yıl aranın ardından Pakistan'dan Azerbaycan'a başbakan düzeyinde ilk ziyaret olacak.
En son Ekim 2016'da eski Başbakan Navaz Şerif, Azerbaycan'ı ziyaret etmişti.
Pakistan Cumhurbaşkanı Arif Alvi de Ekim 2019'da Azerbaycan'a ziyaret gerçekleştirmişti.
Uzmanlar, Başbakan Şerif'in ziyaretini ve imzalanması beklenen LNG anlaşmasının ilişkilere etkisini değerlendirdi.
Siyasi analist Murtaza Noor, Pakistan'ın Karabağ ihtilafında Azerbaycan'a verdiği desteğin iki ülke arasındaki bağı daha da sağlamlaştırdığını, bölgesel istikrar ve çatışma çözümü konusunda ortak çıkarları güçlendirdiğini dile getirdi.
Noor, Cammu Keşmir meselesinde de Azerbaycan'ın Pakistan'ın yanında yer aldığını anımsatarak "İki ülke uluslararası forumlarda bir arada durarak bölgesel zorlukları ele alma ve birbirlerinin meşru endişelerini destekleme konusundaki kararlılıklarını sergiledi." dedi.
Pakistan'ın Azerbaycan ile yapacağı anlaşmanın İslamabad'ın artan enerji taleplerini karşılama ve enerji krizini çözme çabalarına katkıda bulunabileceğini ifade eden Noor, "Önemli bir doğal gaz üreticisi olan Azerbaycan, potansiyel olarak Pakistan için güvenilir ve uzun vadeli bir LNG kaynağı sağlayabilir. Bu, Pakistan'ın enerji güvenliğini artırmaya yardımcı olabilir." diye konuştu.
Noor, LNG anlaşmasının iki ülke arasında daha yakın ekonomik bağları teşvik edebileceğini belirterek "Bu, enerjinin ötesinde teknoloji, tarım ve savunma gibi diğer sektörlerde işbirliği için yollar açabilir. İmzalanacak anlaşma, daha derin ekonomik işbirliği ve enerji işbirliğine yönelik olumlu bir adım anlamına geliyor." ifadelerini kullandı.
Rusya'dan ham petrol ve Azerbaycan'dan LNG ithalatı ile Pakistan'ın enerji arzını çeşitlendirmek için adımlar attığını dile getiren Noor, "Pakistan, Rusya'dan ham petrol ve Azerbaycan'dan LNG ithal ederek farklı ülkelerle enerji ortaklıklarını genişletiyor. Bu çeşitlendirme, Pakistan'ın daha geniş bir enerji kaynağı yelpazesine erişmesine izin vererek küresel petrol ve gaz piyasalarındaki dalgalanmalara karşı savunmasızlığını azaltır. Ayrıca piyasa koşulları ve jeopolitik faktörlere göre en uygun maliyetli ve güvenilir seçenekleri seçme esnekliği sağlar." değerlendirmesinde bulundu.
Noor, genel olarak, Pakistan'ın Rusya'dan ham petrol ve Azerbaycan'dan LNG ithal ederek enerji kaynaklarını çeşitlendirme çabalarının, enerji güvenliğini güçlendirmeye, ikili ilişkileri genişletmeye ve artan enerji ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik stratejik bir yaklaşımı yansıttığını kaydetti.
"Pakistan, Ermenistan'ı tanımayan birkaç ülke arasında"
Birmingham Üniversitesinde araştırmacı Umer Karim ise Azerbaycan’ın eski SSCB’den bağımsızlığını kazanmasının ardından İslamabad ile Bakü arasındaki ilişkilerin yakınlığını koruduğunu, Afganistan konusundaki fikir ayrılıkları nedeniyle ikili ilişkilerin dalgalandığı diğer Orta Asya devletlerinin aksine Azerbaycan ile ilişkilerin Pakistan’daki sivil ve askeri yönetimler altında her zaman samimi kaldığını söyledi.
Karim, Türkiye’nin yanı sıra Pakistan’ın da Azerbaycan’ın bir diğer güçlü ve güvenilir müttefiki olduğunu, enerji alanında işbirliğinin İslamabad-Bakü bağlarını daha da güçlendireceğini dile getirerek "Pakistan, Dağlık Karabağ işgali sebebiyle Ermenistan’ı bir devlet olarak tanımayan birkaç ülkeden biri. Bu, iki taraf arasındaki güçlü bağı gösterir." dedi.
Karim, Pakistan'ın yeni enerji kaynaklarından yararlanmaya çalıştığını ve LNG'nin bu seçeneklerden biri olduğunu ifade ederek İslamabad'ın enerji politikasını oluştururken birden çok değişkeni göz önünde bulundurmak zorunda olduğunu söyledi.
Pakistan'ın döviz sorunu yaşadığına işaret eden Karim, İslamabad'ın satıcıların ödeme yöntemleri konusunda daha esnek olduğu anlaşmalar imzalamaya çalıştığını ve Azerbaycan'ın da bu noktada ön plana çıktığını belirtti.
"Azerbaycan, enerji konusunda iyi bir seçenek" vurgusu
Pakistan merkezli düşünce kuruluşu Müslüman Enstitüsünün Başkanı Sahipzade Sultan Ahmed Ali de Pakistan'ın 1991'de Azerbaycan'ın bağımsızlığını Türkiye ve Romanya'dan sonra tanıyan üçüncü ülke olduğunu anımsatarak iki devlet arasındaki diplomatik ilişkilerin 1992'de kurulduğunu ve Pakistan aynı zamanda Bakü'de büyükelçilik açan ilk ülkelerden biri olduğunu söyledi.
Ali, iki ülkenin ulusal ve uluslararası konularda birbirini her zaman desteklediğine işaret ederek enerji kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışan Pakistan için Azerbaycan'ın en iyi seçeneklerden biri olduğunu kaydetti.