İstanbul
Bolu Kartalkaya'da meydana gelen ve 78 kişinin hayatını kaybettiği yangın felaketinin ardından afet sırasında hayat kurtaracak bireysel önlemleri uygulamak bir kez daha önem kazandı.
İstanbul Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Asım Kalkan, yangın sırasında dumanın da etkisiyle büyük sorunlar yaşandığını ifade etti.
Prof. Dr. Kalkan, yangında bir odada mahsur kalındığında dumanın içeri girmesini engellemek için kapı altlarına ıslak bez konulmasının etkili olacağını aktardı.
Yangın sırasında pencerelerin açılmamasını tavsiye eden Kalkan, pervazların hava alan kısımlarının ıslak bezle kapatılması sayesinde itfaiye gelene kadar zaman kazanılabileceğini dile getirdi.
Kalkan, yangın sırasında odaya gelen dumanın tavana daha yakın olacağına işaret ederek, "Eğer duman fazlaysa mümkün olduğu kadar çömelin çünkü duman yükseğe çıkacaktır. Çömelmeniz karbonmonoksit veya plastik maddelerin yanmasından çıkan zararlı gazların akciğerinize gitmesini engelleyecektir, daha temiz hava alacaksınızdır. Bu da bize zaman kazandırır." dedi.
Yangın çıkışlarına yönelirken dikkatli olunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Kalkan, yangın merdivenlerinden çömelerek ilerlemenin faydalı olacağını söyledi.Alevler çok fazlaysa sırta ıslak bir battaniye konulabileceğine dikkati çeken Kalkan, "Asla asansör kullanmayın. Çünkü yangına bağlı olarak elektrik kesilebilir veya asansör içinde dumandan zehirlenme riski doğabilir." diye konuştu.
"İlk iş hastayı temiz bir alana çıkartmak"
Yangından etkilenen kişilere yapılacak ilk müdahalenin büyük önem taşıdığını vurgulayan Kalkan, şöyle devam etti:
"Yangına maruz kalan kişilerin çoğunu karbonmonoksit gazından zehirlenmiş olarak düşünürüz. Karbonmonoksit, oksijenden daha çok alyuvarlara bağlandığı için oksijenin taşıma kapasitesini düşürür. Beynimizde bazı etkiler yaratarak bilinç kaybına neden olabilir. Ama oksijen verirseniz çok çabuk tedavi olmaya başlar. Bu yüzden ilk iş hastayı temiz bir alana çıkartarak ilk yardım bilgilerimizi kullanmak olmalıdır."
Prof. Dr. Kalkan, hastaların burun kıllarında yanık ve ağız çevresinde is izi olup olmadığının önemli göstergeler olduğunu, bunların inhalasyon yanığından şüphelenilmesine yol açtığını dile getirdi.
Vücutta yanık olmasa bile inhalasyonun ölümcül olabileceğine işaret eden Kalkan, bu durumun soluk borusunda hızla ciddi şekilde larinks (gırtlak) ödemi oluşturabileceğini, bunun solunum yetmezliğine yol açabileceğini anlattı.
Prof. Dr. Kalkan, inhalasyon yanığı tespit edilen hastaların erken dönemde entübe edilip, tedavi edildiğini kaydetti.
Türkiye'de yanık tedavisi konusunda deneyimli doktorların olduğunu, birçok hastanede yanık merkezleri bulunduğunu aktaran Kalkan, bir insan vücudunda yüzde 50'den fazla yanık varsa ölüm riskinin arttığını anlattı.
Prof. Dr. Kalkan, vücudu yanan birinin üzerine su dökülmemesi gerektiğini söyledi.
Yanan kişiye su dökülmesi halinde alevlerin artacağını, mont ve bez parçasıyla yanan bölgenin kapatılmasıyla söndürme işleminin başarılı olacağını söyleyen Kalkan, "Hastaların sadece karbonmonoksitten zehirlendiğini düşünüyorsak, kronik ve akut etkiler çıkmadıysa yaklaşık 6 saatte tedavi edip gönderebiliyoruz. Ama yanıkları varsa hastalar mecburen yatarak tedavi ediliyor." ifadelerini kullandı.
Asım Kalkan, yanan bölgeye su dökmenin enfeksiyon riskini artırdığını, bunun yerine temiz bezle yanık olan bölgeyi kapatarak hızlıca hastaneye gitmenin önemli olduğunu bildirdi.
Türkiye'de, okullardaki yangın eğitimlerinin uzman hekimlerce daha kapsamlı verilmesi gerektiğini, özellikle afet ve yangın tatbikatlarının artırılmasıyla çocukların bilinçlenmesinin sağlanabileceğini vurgulayan Kalkan, şunları kaydetti:
"Eğer alt katlarda yangın varsa üst katta pencerelerinizi sakın açmayın. Çünkü yukarı doğru duman çıkacaktır ve sizi daha hızlı zehirleyecektir. Mümkünse pencerelerinizi ve kapı eşiklerini kapatıp, hava gelebilecek her yeri kesin. Bu size en az 10 dakika kazandıracaktır. Bu da itfaiyenin gelip sizi kurtarma ihtimalini arttıracaktır.
Gazın odaya girdiğini gördüyseniz mümkün olduğunca ağzınızı ıslak bezlerle kapatın veya varsa maske takın. Üç maske sizi bir süre idare edebilir. Genelde zaman kazanmaya çalışmak gerekiyor."