İstanbul
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, Türkiye'nin cari işlemler hesabı, temmuzda 683 milyon dolarla beklentilerin hafif üzerinde açık verdi. Bu rakam geçen yılın ekim ayında kaydedilen 153 milyon dolarlık cari açığın ardından en düşük seviye olarak kayıtlara geçti.
Böylece 12 aylık cari işlemler açığı da 27 milyar 832 milyon dolar ile son 11 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Söz konusu veri geçen yılın ağustos ayında 24,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiş, bu yılın şubat ayı itibarıyla da kademeli düşüşe geçmişti.
AA Finans Ödemeler Dengesi Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının temmuzda 540 milyon dolar açık vermesini bekliyordu.
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, verilere yönelik yaptığı değerlendirmede, son 12 aylık açığın temmuzda iyileşme eğilimini sürdürdüğünü, dış ticaret öncü verileri ile turizm ve taşımacılık gelirlerinde gözlenen toparlanma sayesinde yıllık cari açıkta düşüşün devam etmesini beklediğini söyledi.
Cari açıkta temmuz ayında gözlenen iyileşmede, dış ticaret açığının artmasına karşılık turizm ile taşımacılık gelirlerinin yükselişini sürdürmesinin ana etken olduğunu vurgulayan Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"İthalat ve ihracat için önemli bir öncü gösterge olan Ticaret Bakanlığı verileri, ağustos ayında dış ticaret açığında geçen yıla göre azalış olacağını gösteriyor.
Turizm net gelirlerinde salgın kısıtlamaları nedeniyle geçen yıl gözlenen düşüş, aşılama çalışmalarına bağlı olarak yerini kısmi toparlanmaya bıraktı. Bu eğilim sonraki aylarda korunabilirse yıllık turizm geliri 16-17 milyar dolara ulaşabilir.
Enerji ve diğer emtialar ithalatında fiyat etkisi kaynaklı artışa karşılık, altın ithalatındaki azalış ve turizm net gelirlerindeki toparlanma birbirini telafi edebilir.
Bu bağlamda, cari açığın ne boyutta azalacağı açısından esas belirleyici iç talep ve ekonomik aktivitenin seyri olacak gibi görünmektedir.
Son Orta Vadeli Program'da yıl sonu cari açık beklentisi 21 milyar dolar açıklanırken, son piyasa anketlerinde medyan değer 20 milyar dolar açık oldu.
Bu kapsamda son OVP ve piyasa medyan beklentisi birbirine yakın."
"Yıl sonu için 20 milyar dolarlık cari açık tahminimizi koruyoruz"
Albaraka Türk Başekonomisti ve Stratejik Planlama Müdürü Dr. Ömer Emeç de temmuz ayında cari açığın piyasa beklentilerinin üzerinde, kendi öngörülerinin ise altında açıklandığını belirterek, son 12 aylık cari açığın 27,8 milyar dolarla düşüş trendini koruduğunu ifade etti.
Hizmet gelirlerinin haziran ayında kaydettiği çıkışı sürdürdüğüne işaret eden Emeç, çekirdek dengede de kuvvetli bir fazla verildiğini söyledi.
Emeç, bu sonuçlar doğrultusunda 2021 yılı için 20 milyar dolarlık cari açık tahminlerini koruduklarını aktararak, "Bu bağlamda OVP'de belirtilen 21 milyar dolarlık tahminin ulaşılabilir olduğunu değerlendiriyoruz.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) çeşitli şekillerde dile getirdiği yılın kalanında cari fazla verileceği yönündeki tahminin ise emtia fiyatlarında önemli bir geri çekilmeye ve turizmde mevcut performansın küresel yeni tip koronavirüs (Kovid-19) görünümündeki dalgalanmalardan etkilenmeden korunmasına bağlı olduğunu düşünüyoruz." diye konuştu.
"Yıl sonunda cari açığın 20 milyar doların biraz altında gerçekleşebileceğini düşünüyoruz"
Gedik Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler ise bu dönemde turizm gelirlerinin 2,3 milyar dolara ulaşarak, geçen yılki 468 milyon dolara göre önemli bir iyileşme sergilediğini belirtti.
Buna karşın 2019'daki 3,8 milyar dolar ve 2018'deki 3,1 milyar dolarlık gerçekleşmelerin halen oldukça altında kaldığına dikkati çeken Gönençler, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Hükümetin 2021 yılı için OVP'de açıkladığı 21 milyar dolarlık cari açık tahmini yılın kalanı için kabaca 8 milyar dolarlık bir açığa işaret ediyor.
Biz de, artan enerji maliyetlerine karşın altın ithalatındaki durulma, turizm gelirlerinde iyileşme, güçlü ihracat performansı ve iç talepte, dolayısıyla da ithalatta beklediğimiz yavaşlama ile cari açığın gerilemeye devam etmesini bekliyoruz.
Ancak, cari dengenin mevsimsel olarak en güçlü seyrettiği birkaç aydan biri olan temmuzda dahi cari fazla verilememişken, TCMB'nin yılın kalanında cari fazla verileceği beklentisi de fazlaca iyimser görünüyor.
Yıl sonunda cari açığın hükmet tahminine daha yakın bir seviyede, 20 milyar doların biraz altında gerçekleşebileceğini düşünüyoruz."
Kaynak: AA