Ankara
Ticaret Bakanlığı verilerinden yapılan derlemeye göre, Türk müteahhitlik sektörü, yıllık uluslararası müteahhitlik gelirlerinden en çok pay alan ilk 10 ülke arasında yer alıyor.
Sektör, 2020'de yurt dışında yaklaşık 17,2 milyar dolarlık 386 proje yürüttü. Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin bedeli 2021'de 31 milyar 743 milyon dolara çıktı. Söz konusu yılda 457 proje üstlenilirken, elde edilen tutar, bugüne kadarki en yüksek proje bedeli olarak tespit edildi.
Proje tutarı, 2022'de 20,1 milyar dolara gerilerken, proje sayısı 2021'e göre artış kaydetti. Söz konusu yılda proje sayısı 512 olarak kayıtlara geçti.
Yurt dışı müteahhitlik sektörünün 2023'te üstlendiği projelerin bedeli 28,5 milyar dolar, proje sayısı da 441 olarak gerçekleşti.
Sektörün geçen yıl üstlendiği proje tutarı da küresel ekonomik sorunlar ve Rusya-Ukrayna savaşının devam eden etkisine rağmen 29,2 milyar doları buldu. Bu dönemde 343 proje üstlenildi.
2025'te 14 proje...
Türk müteahhitlik sektörü bu yıl mart sonuna kadar yurt dışında 14 proje üstlendi ve bunların tutarı 560 milyon dolar olarak kaydedildi.
Sektörün üstlendiği işlerde ortalama proje bedelindeki seyir de dikkati çekti. Sektör, son olarak 2015'te 83,8 milyon dolarlık ortalama proje bedeline ulaşırken 2021'de bu rakam 69,5 milyon dolar oldu.
Ortalama proje değeri, 2022'de 39,3 milyon dolar, 2023'te 64,6 milyon dolar, geçen yıl da 85,1 milyon dolar olarak hesaplandı. Böylece, ortalama proje değerinin en yüksek olduğu yıl 2024 olarak kayıtlara geçti.
Bu yıl üstlenilen projelerde de ortalama bedel 40 milyon dolara yaklaştı.
Projelerin yüzde 43,7'si Bağımsız Devletler Topluluğu'nda...
Yurt dışı müteahhitlik sektörü 1972'den bu yana 137 ülkede 535,3 milyar dolar değerinde 12 bin 505 proje üstlendi.
Türk müteahhitleri, halihazırda Bağımsız Devletler Topluluğu, Orta Doğu ve Afrika'da büyük projelere imza atıyor.
Bugüne kadar üstlenilen projelerin bölgesel dağılımında, yüzde 43,7'lik payla Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ilk sırada yer aldı. BDT'de bugüne kadar 233,7 milyar dolarlık proje yürütüldü.
BDT'yi yüzde 25,4'lük payla Orta Doğu bölgesi takip ederken, burada üstlenilen projelerin tutarı 136,1 milyar dolar oldu.
Afrika yüzde 18,1'lik pay ve üstlenilen 96,9 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer buldu. Bu bölgeleri 49,7 milyar dolarlık projeyle Avrupa ve 14,3 milyar dolarlık projeyle Asya Pasifik izledi. Sektör, Amerika'da da 4,6 milyar dolarlık proje üstlendi.
En çok proje Rusya'da...
Üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında Rusya ilk sırada yer aldı. Rusya'da bugüne kadar 103 milyar dolarlık proje yürütüldüğü görüldü. Rusya'yı 54 milyar dolarla Türkmenistan ve 35,3 milyar dolarla Irak izledi. Bu ülkelerin ardından 33,7 milyar dolarlık projeyle Suudi Arabistan ve 31,4 milyar dolarla Libya geldi.
Sektörün üstlendiği projelerde 29,6 milyar dolarlık bedelle Kazakistan da öne çıktı. Bu dönemde, Cezayir'de 22,7 milyar dolar, Azerbaycan'da 20,6 milyar dolar, Katar'da 20,3 milyar dolar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde 17,7 milyar dolarlık proje üstlenildi.
Türk müteahhitlerin bugüne kadar yurt dışında üstlendiği projelerde yüzde 13,9 ile kara yolu, tünel ve köprüler ilk sırayı aldı. Bu sektörü, yüzde 13,4 ile konut, yüzde 8,4 ile enerji santrali, yüzde 7 ile demir yolu ve yüzde 6,8 ile ticaret merkezi projeleri takip etti.
