Ey Türk Milliyetçileri! Karar verin; Ebulfeyz Elçibey mi Haydar Aliyev mi?
Ey Türk Milliyetçileri! Karar verin; Ebulfeyz Elçibey mi Haydar Aliyev mi?
- 30-11-2020 10:05
- 7726
- 30-11-2020 10:05
- 7726
Küba’nın devrimci liderlerinden Ernesto Che Guevara astım hastasıdır. Bolivya’da savaşırken yaptığı tercih, efsane ismin kişiliğini gösterir.
Masanın üzerinde astım ilacı ve mermi kutusu vardır. Ernesto Che Guevara, astım ilacını değil, mermi kutusunu yanına almayı yeğler. Bu tercihinden hareketle, bazıları onun bu tavrını Fidel Kastro ile kıyaslar ve aynı durumda olsaydı Fidel’in astım kutusunu alacağı varsayımında bulunurlar.
Bizde de benzer karşılaştırma Enver Paşa ile Mustafa Kemal Paşa arasında yapılır. Enver tıpkı Che gibi idealist, Mustafa Kemal ise Fidel gibi realisttir.
Milliyetçi kesimlerin Ebulfeyz Elçibey takıntısı ve Haydar Aliyev düşmanlığı…
Türkiye'de soğuk savaş yıllarından miras CIA propagandasının sonucu anti Rusçu güçlü bir dalga mevcut.
Bu nedenle Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde NATO, yeşil kuşak konseptine uygun rol alan/verilen milliyetçi önderlerin yıldızı parlatıldı.
Kırım’da Mustafa Cemiloğlu, Azerbaycan'da Ebulfeyz Kadirkuluoğlu Aliyev namı diğer Elçibey gibi.
Bizdeki yansımaları tam bir fecaat…
“Oğuz Saflığı”nı bilir misiniz?
Olaylara bakarken arka plan aramamak. Biraz argosu “her gördüğün sakallıyı, deden sanmak!” Bu saflığın bir ileriki derecesi de “her gördüğünü Hızır, her geceyi Kadir Gecesi” bilmek.
FETÖ'cülerin Samanyolu TV kanalında yayınlanan “5. Boyut” dizisindeki karekterleri gerçek sanarak, elinde avucunda ne varsa din tüccarlarına kaptırmak.
Türklük ülküsünün önce İngilizler ve Almanlar sonra da Amerikalılar tarafından kullanışlı bulunmasının kültürel, siyasi ve sosyal psikolojik temel nedeni maalesef bu Oğuz Saflığı.
Sonuçta, CIA Ajanı Ruzi Nazar ve çıraklarını, büyük Türk Milliyetçisi sanırsınız!
Avrupa Birliği'nin genişleme politikasını görev bilen Boşnak lideri Bilge Kral ilan edersiniz!
Kafkasya’da Müridizm akımını başlatan Vatikan ajanını evliya mertebesine çıkarırsınız!
ABD ve Britanya petrol şirketlerinin gazına gelip Çeçenistan halkını toprağa gömen lidere gözyaşı dökersiniz!
Siz var ya siz, asla iflah olmazsınız…
Sultan Galiyev çizgisinden yürüyen adam Haydar Aliyev…
Bizim jenerasyon hayal meyal hatırlar Mirsaid Sultangaliyev'in ismini. 13 Temmuz 1892 Başkurdistan Elimbetova doğumlu bu Tatar lider ve düşünce adamı, 1917 Bolşevik İhtilâli’nin Lenin, Stalin, Troçki gibi dört büyüğünden biridir.
Orta Asya'daki Türk halklarını birleştirerek sosyalist bir Türkistan devleti kurmak istemişti. Fikirlerinden dolayı karşı devrimci ilan edilen Sultan Galiyev, Ocak 1931'e kadar tutuklu kaldı ve Kuzey Buz Denizi'ndeki Solovk adasındaki hapishaneye gönderildi.
Mart 1933'te cezası sürgüne çevrildi, üçüncü kez tutuklanarak 1937'ye kadar Saratov'da sürgün hayatı yaşadı. 8 Aralık 1939'da ölüm cezasına çarptırıldı ve 28 Ocak 1940'ta Moskova'daki Lefortovo Hapishanesi'nde kurşuna dizildi.
Avrasya jeopolitiğinin adresini gösterdi…
Sultan Galiyev'e göre Türk halkları gerçek sosyalist mücadelenin en önemli noktasıydı. Türk halkları olmadan dünya devrimini gerçekleştirmek mümkün değildi.
Çünkü Türk halkları gerek coğrafi, gerekse de Batı’yla temasda cephe konumunda bulunmaları açısından ve sahip oldukları doğal zenginlikleri nedeniyle Batı kapitalizminin beslenme yolları üzerinde bulunmaktaydı.
Batının doğuyu sömürmek için kullandığı damarlar Türk topraklarından geçiyordu. Bu sömürgeci damarların kesilmesi için Türkçülük şarttır. Bu sömürgeci damarı da Mustafa Kemal Paşa kesip astı.
Sultan Galiyev'in en büyük hayali tüm dünyaya hükmeden devlet kurmaktı. O devletin adı ise çoğunun sandığı gibi İngiliz çıkarlarına hizmet edecek Turan değil, bütün doğu dünyası için kalkan vazifesi görecek Avrasya İmparatorluğu idi.
İşte Türkiye'de bazı kesimlerin Elçibey'den sonra Cumhurbaşkanı seçildiği için sevmedikleri ve Türk Milliyetçiliğinin düşmanı gördükleri Haydar Aliyev, bilinenin aksine Cihanşümul Kadim Türk Devletine büyük hizmetlerde bulunmuş ve bu nedenle 13 Nisan 1999‘da Türkiye Cumhuriyeti’nin o zamanki cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından kendisine “Atatürk Barış Nişanı” takdim edilmiştir.
Sovyetler Birliği'nde Haydar Aliyev'in pozisyonu…
Haydar Aliyev 10 Mayıs 1923 tarihinde Nahçıvan'da doğdu. Nahçıvan Pedagoji Teknik Okulundan 1939'da mezun olan Aliyev, daha sonra Azerbaycan Sanayi Enstitüsü Mimarlık Fakültesine kayıt yaptırdı fakat İkinci Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla buradaki eğitimini tamamlayamadı.
Aliyev, 1941-1944 yıllarında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti İçişleri Komiserliği Gizli Arşiv Dairesinin müdürü ve Nahçıvan Halk Komiserliği Konseyinde şube müdürü görevlerinde bulundu. Başarılı çalışmaları ve analiz yeteneği yöneticilerin ilgisini çeken Aliyev, 1944'te SSCB Devlet Güvenlik Komitesinde (KGB) işe alındı.
Kariyerini KGB'de sürdüren Aliyev, 1967'de Azerbaycan KGB'si Başkanı olarak atandı ve kendisine tümgeneral rütbesi verildi. Aliyev, 1969'da Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi Genel Sekreteri seçildi. 1982'ye kadar bu görevde bulunarak Azerbaycan'ı yönetti.
Moskova'ya davet edilerek 1982'de SSCB Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu üyeliğine seçilen Aliyev, SSCB yönetiminde söz sahibi 19 kişiden biri oldu ve aynı yıl SSCB Bakanlar Konseyi Başkanı Birinci Yardımcısı görevine atandı.
Aliyev, 1987'de SSCB Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosunun ve SSCB Sekreteri Mihail Gorbaçov'un yürüttüğü politikalara itiraz ederek istifa etti ve 1990'da Azerbaycan'a döndü.
Haydar Aliyev, 12 Aralık 2003 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nin Ohio eyaletinin Cleveland şehrinde öldü. 15 Aralık'ta Bakü'deki Fahri Hiyaban'da defnedildi.
4 kez Sovyetlerin Lenin Nişanı’nı alan Aliyev, Kırmızı Nişan gibi Sovyetlere ait birçok nişan daha kazandı ve iki defa Sosyalist Kahraman ilan edildi. 13 Nisan 1999‘da Türkiye Cumhuriyeti’nin o zamanki cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından kendisine “Atatürk Barış Nişanı” layık görüldü.
Bunlar dışında 1997‘de Ukrayna’da “Yaroslav Nişanı”, 2001’de Moskova Devlet Üniversitesi tarafından “Fahri Profesörlüğü” ve 2003 yılında Rusya’nın en büyük ödüllerinden olan “Mukaddes Apostol Andrey Pervozvannı Nişanı”nı aldı.
Yanlış Haydar Aliyev imajı…
Türkiye'de yaşayan, Ebulfeyz Elçibey döneminde rahmetli ile çalışmış dostlarım var. Elçibey'in iktidardan uzaklaşmasından kaynaklı Haydar Aliyev dönemine dair yaşanmış gönül kırgınlıklarını biliyorum.
Hatta yakın zamana kadar onların zaviyesinden olaylara bakmak, siyasi aktörleri değerlendirmek gibi yanlışım oldu.
Eğer bu dostlarımın nesnel bakış açısını yansıtmayan subjektif değerlendirmelerine takılıp kalsaydım, bu makaleyi okuyor olmayacaktınız.
Kusuruma bakmasınlar; tıpkı Cenap Şehabeddin'in dediği gibi; fikirlerimin kölesi değil efendisiyim.
Neden Ebulfeyz Elçibey ve Haydar Aliyev hakkında görüşlerim değişti?..
Haydar Aliyev, iktidara geldiği 1993 yılından ve hatta 2003'te ölümünün ardından dahi hayranlık ve saygının yanı sıra nefrete de yol açmış bir siyasi figür.
Sovyetler Birliği'nin yıkılması ve Ebulfeyz Elçibey'in ardından iktidara gelen Aliyev, Sovyetlerden kalma, Rus ordusunun Azerbaycan’dan çıkmasına tanıklık etti.
Ebulfeyz Elçibey gibi hatta ondan daha fazla Türkiye ile çok sıkı müttefiklik münasebetleri kurdu.
Elçibey ise Türkiye ile ilişkilerinde yetinmeyip, Avrupa’ya ve NATO’ya entegre olma siyaseti yürüttü.
Bu noktada onun milliyetçilik anlayışı, Ankara'yı çok da dikkate alan politik bir eksende değildi.
Ankara bunu fark etti ve Ebulfeyz Elçibey'den beklenilen desteği adeta esirgedi.
Ankara'nın Elçibey'den ısrarla uzak durmak tercihini, düz “Aristo mantığı” ile kavramak neredeyse imkansız.
Eğer Ankara isteseydi; Azerbaycan petrol-doğalgaz tesisleri, Türkiye'nin desteğiyle yeniden çalışmaya başlar; çıkartılan petrol ve doğalgaz hızlı şekilde dünya pazarlarına ulaştırılmaz mıydı?
Neden yapılmadı?
BP (İngiltere), Amoco (ABD), Pennzoil (ABD), Unocal (ABD), Exxon (ABD), McDermott (ABD), İtochu (Japon) Türk cumhuriyetlerini adeta istilâ ediyordu; ve gözleri petrol zengini Azerbaycan'da idi!
Elçibey sözde Sovyet bürokrasisinin Azerbaycan’a döşediği kötür taşları yerinden oynatmak adına tam bağımsızlık! için direniyordu.
Türkiye'nin de müdahil olamayacağı tam bağımsızlık!
Kimin için ne için?
Yani bu büyük Türk Milliyetçisinin Ankara'yı falan, dinlediği, takdığı yoktu.
O Elçibey, ABD Başkanı ile olan diyaloğunun yanında Avrupa ile de yakın ilişkiler kurulmasına özen göstermişti.
Ebülfez Elçibey, iktidarı döneminde Batılı politikalara daha ağırlık vermeyi tercih etmişti.
Cihanşümul Kadim Türk Derin Devleti işte bunu gördü ve düğmeye bastı, Elçibey'in kalemi kırıldı.
Haydar Aliyev'e “Ermeni, Yahudi asıllı” iddiasında bulunanlar, Ebulfeyz Kadirkuluoğlu Aliyev yani Elçibey'in onunla akrabalığını görmezden geldiler.
“Türküm, Türkçüyüm, Atatürkçüyüm diye avazı çıktığı kadar bağıran Elçibey'in nedense Ankara nezdinde itibarı ve güvenirliği yoktu. Üçler yediler kırklar onun ismini kırmızı kalemle çizmişlerdi.
Bununla da kalmadılar
Türkiye; -Azerbaycan topraklarını işgal eden- Ermenistan'a elektrik hatları çekip elektrik verdi; Alican sınır kapısını açıp Ermenistan'a her türlü malın rahatça girmesini sağladı; Türkiye-Ermenistan hava koridorunu açtı.
Demirel'in onayıyla Alpaslan Türkeş, Yahudi işadamı Jak Kamhi ile Azeri petrolünün Ermenistan üzerinden taşınması için lobi yapmaya başladı! (Alparslan Türkeş, yanında götürdüğü oğlu Tuğrul'la birlikte 13 Mart 1993 tarihinde Paris'te Ermeni lider Petrosyan ile bile görüştü.)
Ebulfeyz Kadirkuluoğlu Aliyev Elçibey nasıl devrildi?
Elçibey, Türk devletinin bu tavrını anlamamazlıktan gelse de, göklerden gelen karar karşısında yapacağı çok şey yoktu.
-Ermeniler tekrar saldırıya geçti…
-Azeri Komutan Albay Suret Hüseyinov darbe için isyan bayrağı açtı…
-Azerbaycan’da Fars kökenli Talişler, Albay Alikram Hummatov liderliğinde ayaklandı.
Ve çaresiz kalan Elçibey, tam bağımsızlık lüksünden vazgeçti, Demirel'den yardım istedi.
Demirel'in cevabı kısa oldu: “-Nahçıvan'dan Aliyev'i çağır. Onu Millî Meclis Başkanı yaparsan, o olayı çözer!”
Arapça dilbilgisi uzmanı Elçibey, Arap saçına döndürdüğü işleri yoluna koymak için Haydar Aliyev'i Bakü'ye davet etti.
Özel bir uçakla, 9 Haziran 1993'te Bakü'ye gelen “büyük kurtarıcı” Haydar Aliyev'i, organize gruplar coşkuyla karşıladı!..
Aliyev, Milli Meclis Başkanı yapıldı.
Ve hemen Suret Hüseyinov ile anlaşarak Cumhurbaşkanı Elçibey'e darbe yaptı. Haydar Aliyev cumhurbaşkanı; ve darbeci Albay Suret Hüseyinov başbakan oldu!
Hangi sebeble bilinmez, Ankara'nın bağlarında bir lokma bir hırka Hacı Bayram Veli'nin halvetinden geçen erenler, Elçibey'in aksine Haydar Aliyev ile sıkı temaslar kurdular.
Haydar Aliyev, Azerbaycan'ı Rusya'nın liderlik ettiği, Bağımsız Devlet Topluluğu'na (BDT) üye yaptı.
Aliyev’in yaptığı ilk icraat; Elçibey döneminde petrol ve doğalgazla ilgili yapılan anlaşmaların tümünü, 26 Haziran 1993 tarihinde, iptal etmek oldu!
Ardından Aliyev, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR'ın ikinci başkanlığına, oğlu İlham Aliyev'i getirdi.
Sonuçta, Azeri petrolü paylaşıldı: SOCAR (Azerbaycan) yüzde 20, BP (İngiltere) 17.12, Amoco (ABD) 17.01, Lukoil (Rusya) 10, Pennzoil (ABD) 9.82, Unocal (ABD) 9.52, Statoil (Norveç) 8.56, Mc Dermont (İskoçya) 2.45, Ramco (İskoçya) 2.08, TPAO (Türkiye) 1.75, Delte Nimir (Suudi Arabistan) 1.68…
“Asrın anlaşması” adı verilen bu ilk sözleşmeden sonra ardı ardına 29 ticari anlaşma daha imzalandı.
Elçibey’e darbe, İngilizlerle yaptığı petrol anlaşmasında Türkiye’yi devre dışı bıraktığı için yapıldı…
26.3.2000'de İngiltere gazetelerinden Sunday Times, şu haberi yayınladı: “Azerbaycan'da 1993'teki Cumhurbaşkanı Elçibey'in devrildiği darbenin arkasında İngiliz petrol şirketi BP ve ABD petrol şirketi Amoco vardı.”
Çünkü rahmetli Elçibey, taksimatta hata yapmış, Azerbaycan petrollerinin aslan payını İngiliz petrol şirketi BP ve ABD petrol şirketi Amoco arasında pay etmişti.
1989 yılında, Ramco adlı İngiliz petrol şirketinin temsilcisi olan Steve Remp’in Bakü’ye gelir.
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (ADPŞ), 1990 yılında Remp’ten Azeri petrollerinin Batı’ya pazarlanması amacıyla büyük petrol şirketleriyle temaslarda bulunmasını talep eder.
Remp öncelikle British Petroleum (BP) ile ilişkiye geçer. Hemen 1991 yılının başında Amoco isimli bir diğer petrol devi de devreye girer. Temmuz ayında Amoco firması Azeri isimli petrol sahasıyla ilgili hakları kazanır.
Aynı yıl 30 Ağustos’ta Azerbaycan bağımsızlığını ilan eder. Bunun hemen ardından da Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ sebebiyle çatışmalar başlar ve bu yüzden petrol konusundaki ilerlemeler bir süreliğine kesintiye uğrar.
1993 yılının 11 Haziran’ında Azerbaycan devlet başkanı Ebulfez Elçibey, Batılı birçok petrol firmasıyla petrol sahalarının geliştirilmesi amacıyla bir anlaşma imzalar.
1992 yılında Hazar'ın petrol yataklarında faaliyet göstermek isteyen şirketler konsorsiyumda birleştiler.
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR)’ın projenin yüzde 30’unu alması kaydıyla, Elçibey yönetimi ile Azerbaycan Uluslararası Petrol Konsorsiyumu (Azerbaijan International Oil Consortium-AIOC) arasında petrol alanlarının geliştirilmesi amacıyla bir anlaşma yapıldı.
1993 yılında Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi "Azeri", "Çırak" ve "Güneşli" yataklarının birlikte işletilecek şekilde anlaşma yapılmasına ilişkin deklarasyon kabul etti.
Mayıs-1993’de "Azeri", "Çırak", "Güneşli" yatakları ile ilgili olarak 6 anlaşma memorandumu imzalandı.
Anlaşmalar gereğince Haziran-1993'de Londra'da görüşmelerin devam etmesi gerekiyordu.
Ancak Haziran-1993’de ülkede siyasi ortam değişti. Azerbaycan'da yaşanan yönetim değişikliği nedeniyle görüşmeler sonuçsuz kaldı.
Ebulfez Elçibey görüşmeleri gerçekleştiremeden, Suret Hüseyinov tarafından 18 Haziran 1993'de askeri darbeyle devrildi.
Aynı yıl içerisinde Azerbaycan'ın yeni Cumhurbaşkanı olan Haydar Aliyev söz konusu petrol anlaşmasını iptal etti.
Ülkedeki yönetim değişikliği şirketleri Cumhurbaşkanı Aliyev’le görüşme masasına getirdi.
İşte sözünü ettiğim Cihanşümul Kadim Türk Devleti, küresel şeytana külahı ters giydirrmekle kalmamış, müessese ikramı olarak don da dikmişti. Hem de cabasına…
Haydar Aliyev'in Türk Milliyetçiliğine katkısı…
1950 sonrası Azerbaycan’da yüksek makamlarda görev yapan Haydar Aliyev ülkenin aydınlarını, milli düşünceye sahip ilim ve edebiyat insanlarını, Sovyet gizli polisinin takibinden kurtarmış, böyle şahısları açık veya gizli olarak desteklemiştir.
Ünlü edebiyatçılar Mirze İbrahimov, Bahtiyar Vahabzade, Memmed Araz, Halil Rza, Sabir Rüstemhanli, seçkin bilim insanları Ziya Bünyadov, Abbas Zamanov ve birçoğunun kaderinde Haydar Aliyev’in görünmeyen hizmetleri olmuştur.
Haydar Aliyev, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği rejiminin en esaslı istihbarat örgütünde çalışsa da milli çıkarların savunulması için üsul ve yöntemler aramış ve bunu başarmıştı.
Elçibey neyi unutmuştu?
Zaman tünelinde yolculuk, kökü mazide olan atıyi anlama imkanı verebilir.
Türkiye Cumhuriyeti ve kurucu lideri; İngilizler’in Ortadoğu’daki kovanlarına çomak sokmanın ve İngiliz ilerleyişini durdurmanın yolunu bulmuştu.
İlk çomak Azerbaycan’da sokuldu. 1918’de Azerbaycan Türkleri, Bakü’yü işgal eden Bolşevik Rus ve Ermenilere karşı Türk Ordusu’nu desteğe çağırınca, Nuri Paşa’nın kumandasında “Kafkas İslam Ordusu” kurulur ve Azerbaycan içlerinden Bakü üzerine ilerlemeye başlar.
Türk ordusu karşısında sıkışan Ermeniler, kendilerini kurtarması için İngiltere’ye başvururlar. İngiltere bu iş için “Gizli Ordu” veya komutanının adı dolayısıyla “Dunsterforce” olarak bilinen ve o sırada İran - Güney Azerbaycan’daki Türk ilerleyişini durdurmakla görevli birliği oluşturur.
Ancak tüm sinsi planlarına rağmen 15 Eylül 1918’de Bakü’nün Türkler tarafından kurtarılmasına engel olamazlar.
İngilizler, Kızılordu’ya karşı çarpışan Çar taraftarı Denikini, Kolçakı ve Vragelçileri savunarak onları silah ve yiyecek sağlıyordu. İngilizlerin amacı Rusya’nın başını iç savaşa katarak Bakü petrolünü istedikleri gibi kullanmaktı.
İngilizler’in bu güçlere yardım etmesinin bir anlamı kalmadığından Azerbaycan’ı terk ettiler.
Türkiye o dönemde merkezi Bakü olarak kurulmuş Azerbaycan Cumhuriyeti, “Müsavat Partisi”nin oluşturduğu milli ordu mensubu Osmanlı ordusu bakiyesi subay ve askerlerin İngilizlerle savaşması ve İngilizlere yardım edilmemesi talimatını vermişti.
Sonuçta Ankara’nın talimatları etkili oldu ve İngilizler, Azerbaycan’dan ayrılmak zorunda kaldılar.
Son söz yerine:
Ak bildiğimiz kara, kara bildiğimiz kızıl çıkabiliyor. Siz, siz olun, bir şahıs veya konu hakkında doğru bilgi sahibi olmadan hüküm vermeyin.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Twitter'da bizi takip edin: @oc32oc39 , @dikgazete
Seçilmiş Kaynakça
https://www.knowbysight.info/AAA/00188.asp
https://www.google.com/amp/s/m.yeniakit.com.tr/amp/biyografi/627/Haydar_Aliyev
https://www.dikgazete.com/dunya/azerbaycan-in-mimari-haydar-aliyev-h486407.html
https://www.google.com/amp/s/www.biyografi.net.tr/haydar-aliyev-kimdir/amp/
https://ru.m.wikipedia.org/wiki/
https://www.wikiwand.com/ru/
https://team-aow.discuforum.info/t12522-Toprag-Bol-Olsun-Haydar-Aliyev-Gesvages-Miydi.htm
İsa Habibbeyli, Millî İstiklal Şairi Bahtiyar Vahapzade, https://www.akmb.gov.tr/Ozet.aspx?OzetId=9126
https://www.google.com/amp/s/www.sozcu.com.tr/2016/yazarlar/soner-yalcin/hedefteki-cumhurbaskani-1415445/amp/
https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/turkce/haberler/2013/05/130509_haydar_aliyev.amp
https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-53873112.amp
https://www.google.com/amp/s/www.hurriyet.com.tr/amp/gundem/elcibeyle-aliyevin-pkk-davasi-39060120
https://www.researchgate.net/publication/318775285_Asrin_Anlasmasi_ve_Azerbaycan_Ekonomisine_Etkisi_Contract_of_the_Century_and_the_Influence_of_the_Azerbaijan_Economy_Akademik_Arastirmalar_Dergisi_8_30_2006_pp41-59/link/597db3c3aca272d56817b37d/download
https://www.habervitrini.com/bbcden-ilham-aliyev-potresi-kumarbaz-bir-playboy/88363
https://www.google.com/amp/s/www.milliyet.com.tr/amp/dunya/aliyev-milyar-dolarlik-hanedanini-koruyor-1775383
https://www.agos.com.tr/tr/yazi/4912/aliyev-imparatorlugunun-icyuzu
Küba’nın devrimci liderlerinden Ernesto Che Guevara astım hastasıdır. Bolivya’da savaşırken yaptığı tercih, efsane ismin kişiliğini gösterir.
Masanın üzerinde astım ilacı ve mermi kutusu vardır. Ernesto Che Guevara, astım ilacını değil, mermi kutusunu yanına almayı yeğler. Bu tercihinden hareketle, bazıları onun bu tavrını Fidel Kastro ile kıyaslar ve aynı durumda olsaydı Fidel’in astım kutusunu alacağı varsayımında bulunurlar.
Bizde de benzer karşılaştırma Enver Paşa ile Mustafa Kemal Paşa arasında yapılır. Enver tıpkı Che gibi idealist, Mustafa Kemal ise Fidel gibi realisttir.
Milliyetçi kesimlerin Ebulfeyz Elçibey takıntısı ve Haydar Aliyev düşmanlığı…
Türkiye'de soğuk savaş yıllarından miras CIA propagandasının sonucu anti Rusçu güçlü bir dalga mevcut.
Bu nedenle Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde NATO, yeşil kuşak konseptine uygun rol alan/verilen milliyetçi önderlerin yıldızı parlatıldı.
Kırım’da Mustafa Cemiloğlu, Azerbaycan'da Ebulfeyz Kadirkuluoğlu Aliyev namı diğer Elçibey gibi.
Bizdeki yansımaları tam bir fecaat…
“Oğuz Saflığı”nı bilir misiniz?
Olaylara bakarken arka plan aramamak. Biraz argosu “her gördüğün sakallıyı, deden sanmak!” Bu saflığın bir ileriki derecesi de “her gördüğünü Hızır, her geceyi Kadir Gecesi” bilmek.
FETÖ'cülerin Samanyolu TV kanalında yayınlanan “5. Boyut” dizisindeki karekterleri gerçek sanarak, elinde avucunda ne varsa din tüccarlarına kaptırmak.
Türklük ülküsünün önce İngilizler ve Almanlar sonra da Amerikalılar tarafından kullanışlı bulunmasının kültürel, siyasi ve sosyal psikolojik temel nedeni maalesef bu Oğuz Saflığı.
Sonuçta, CIA Ajanı Ruzi Nazar ve çıraklarını, büyük Türk Milliyetçisi sanırsınız!
Avrupa Birliği'nin genişleme politikasını görev bilen Boşnak lideri Bilge Kral ilan edersiniz!
Kafkasya’da Müridizm akımını başlatan Vatikan ajanını evliya mertebesine çıkarırsınız!
ABD ve Britanya petrol şirketlerinin gazına gelip Çeçenistan halkını toprağa gömen lidere gözyaşı dökersiniz!
Siz var ya siz, asla iflah olmazsınız…
Sultan Galiyev çizgisinden yürüyen adam Haydar Aliyev…
Bizim jenerasyon hayal meyal hatırlar Mirsaid Sultangaliyev'in ismini. 13 Temmuz 1892 Başkurdistan Elimbetova doğumlu bu Tatar lider ve düşünce adamı, 1917 Bolşevik İhtilâli’nin Lenin, Stalin, Troçki gibi dört büyüğünden biridir.
Orta Asya'daki Türk halklarını birleştirerek sosyalist bir Türkistan devleti kurmak istemişti. Fikirlerinden dolayı karşı devrimci ilan edilen Sultan Galiyev, Ocak 1931'e kadar tutuklu kaldı ve Kuzey Buz Denizi'ndeki Solovk adasındaki hapishaneye gönderildi.
Mart 1933'te cezası sürgüne çevrildi, üçüncü kez tutuklanarak 1937'ye kadar Saratov'da sürgün hayatı yaşadı. 8 Aralık 1939'da ölüm cezasına çarptırıldı ve 28 Ocak 1940'ta Moskova'daki Lefortovo Hapishanesi'nde kurşuna dizildi.
Avrasya jeopolitiğinin adresini gösterdi…
Sultan Galiyev'e göre Türk halkları gerçek sosyalist mücadelenin en önemli noktasıydı. Türk halkları olmadan dünya devrimini gerçekleştirmek mümkün değildi.
Çünkü Türk halkları gerek coğrafi, gerekse de Batı’yla temasda cephe konumunda bulunmaları açısından ve sahip oldukları doğal zenginlikleri nedeniyle Batı kapitalizminin beslenme yolları üzerinde bulunmaktaydı.
Batının doğuyu sömürmek için kullandığı damarlar Türk topraklarından geçiyordu. Bu sömürgeci damarların kesilmesi için Türkçülük şarttır. Bu sömürgeci damarı da Mustafa Kemal Paşa kesip astı.
Sultan Galiyev'in en büyük hayali tüm dünyaya hükmeden devlet kurmaktı. O devletin adı ise çoğunun sandığı gibi İngiliz çıkarlarına hizmet edecek Turan değil, bütün doğu dünyası için kalkan vazifesi görecek Avrasya İmparatorluğu idi.
İşte Türkiye'de bazı kesimlerin Elçibey'den sonra Cumhurbaşkanı seçildiği için sevmedikleri ve Türk Milliyetçiliğinin düşmanı gördükleri Haydar Aliyev, bilinenin aksine Cihanşümul Kadim Türk Devletine büyük hizmetlerde bulunmuş ve bu nedenle 13 Nisan 1999‘da Türkiye Cumhuriyeti’nin o zamanki cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından kendisine “Atatürk Barış Nişanı” takdim edilmiştir.
Sovyetler Birliği'nde Haydar Aliyev'in pozisyonu…
Haydar Aliyev 10 Mayıs 1923 tarihinde Nahçıvan'da doğdu. Nahçıvan Pedagoji Teknik Okulundan 1939'da mezun olan Aliyev, daha sonra Azerbaycan Sanayi Enstitüsü Mimarlık Fakültesine kayıt yaptırdı fakat İkinci Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla buradaki eğitimini tamamlayamadı.
Aliyev, 1941-1944 yıllarında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti İçişleri Komiserliği Gizli Arşiv Dairesinin müdürü ve Nahçıvan Halk Komiserliği Konseyinde şube müdürü görevlerinde bulundu. Başarılı çalışmaları ve analiz yeteneği yöneticilerin ilgisini çeken Aliyev, 1944'te SSCB Devlet Güvenlik Komitesinde (KGB) işe alındı.
Kariyerini KGB'de sürdüren Aliyev, 1967'de Azerbaycan KGB'si Başkanı olarak atandı ve kendisine tümgeneral rütbesi verildi. Aliyev, 1969'da Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi Genel Sekreteri seçildi. 1982'ye kadar bu görevde bulunarak Azerbaycan'ı yönetti.
Moskova'ya davet edilerek 1982'de SSCB Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu üyeliğine seçilen Aliyev, SSCB yönetiminde söz sahibi 19 kişiden biri oldu ve aynı yıl SSCB Bakanlar Konseyi Başkanı Birinci Yardımcısı görevine atandı.
Aliyev, 1987'de SSCB Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosunun ve SSCB Sekreteri Mihail Gorbaçov'un yürüttüğü politikalara itiraz ederek istifa etti ve 1990'da Azerbaycan'a döndü.
Haydar Aliyev, 12 Aralık 2003 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nin Ohio eyaletinin Cleveland şehrinde öldü. 15 Aralık'ta Bakü'deki Fahri Hiyaban'da defnedildi.
4 kez Sovyetlerin Lenin Nişanı’nı alan Aliyev, Kırmızı Nişan gibi Sovyetlere ait birçok nişan daha kazandı ve iki defa Sosyalist Kahraman ilan edildi. 13 Nisan 1999‘da Türkiye Cumhuriyeti’nin o zamanki cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından kendisine “Atatürk Barış Nişanı” layık görüldü.
Bunlar dışında 1997‘de Ukrayna’da “Yaroslav Nişanı”, 2001’de Moskova Devlet Üniversitesi tarafından “Fahri Profesörlüğü” ve 2003 yılında Rusya’nın en büyük ödüllerinden olan “Mukaddes Apostol Andrey Pervozvannı Nişanı”nı aldı.
Yanlış Haydar Aliyev imajı…
Türkiye'de yaşayan, Ebulfeyz Elçibey döneminde rahmetli ile çalışmış dostlarım var. Elçibey'in iktidardan uzaklaşmasından kaynaklı Haydar Aliyev dönemine dair yaşanmış gönül kırgınlıklarını biliyorum.
Hatta yakın zamana kadar onların zaviyesinden olaylara bakmak, siyasi aktörleri değerlendirmek gibi yanlışım oldu.
Eğer bu dostlarımın nesnel bakış açısını yansıtmayan subjektif değerlendirmelerine takılıp kalsaydım, bu makaleyi okuyor olmayacaktınız.
Kusuruma bakmasınlar; tıpkı Cenap Şehabeddin'in dediği gibi; fikirlerimin kölesi değil efendisiyim.
Neden Ebulfeyz Elçibey ve Haydar Aliyev hakkında görüşlerim değişti?..
Haydar Aliyev, iktidara geldiği 1993 yılından ve hatta 2003'te ölümünün ardından dahi hayranlık ve saygının yanı sıra nefrete de yol açmış bir siyasi figür.
Sovyetler Birliği'nin yıkılması ve Ebulfeyz Elçibey'in ardından iktidara gelen Aliyev, Sovyetlerden kalma, Rus ordusunun Azerbaycan’dan çıkmasına tanıklık etti.
Ebulfeyz Elçibey gibi hatta ondan daha fazla Türkiye ile çok sıkı müttefiklik münasebetleri kurdu.
Elçibey ise Türkiye ile ilişkilerinde yetinmeyip, Avrupa’ya ve NATO’ya entegre olma siyaseti yürüttü.
Bu noktada onun milliyetçilik anlayışı, Ankara'yı çok da dikkate alan politik bir eksende değildi.
Ankara bunu fark etti ve Ebulfeyz Elçibey'den beklenilen desteği adeta esirgedi.
Ankara'nın Elçibey'den ısrarla uzak durmak tercihini, düz “Aristo mantığı” ile kavramak neredeyse imkansız.
Eğer Ankara isteseydi; Azerbaycan petrol-doğalgaz tesisleri, Türkiye'nin desteğiyle yeniden çalışmaya başlar; çıkartılan petrol ve doğalgaz hızlı şekilde dünya pazarlarına ulaştırılmaz mıydı?
Neden yapılmadı?
BP (İngiltere), Amoco (ABD), Pennzoil (ABD), Unocal (ABD), Exxon (ABD), McDermott (ABD), İtochu (Japon) Türk cumhuriyetlerini adeta istilâ ediyordu; ve gözleri petrol zengini Azerbaycan'da idi!
Elçibey sözde Sovyet bürokrasisinin Azerbaycan’a döşediği kötür taşları yerinden oynatmak adına tam bağımsızlık! için direniyordu.
Türkiye'nin de müdahil olamayacağı tam bağımsızlık!
Kimin için ne için?
Yani bu büyük Türk Milliyetçisinin Ankara'yı falan, dinlediği, takdığı yoktu.
O Elçibey, ABD Başkanı ile olan diyaloğunun yanında Avrupa ile de yakın ilişkiler kurulmasına özen göstermişti.
Ebülfez Elçibey, iktidarı döneminde Batılı politikalara daha ağırlık vermeyi tercih etmişti.
Cihanşümul Kadim Türk Derin Devleti işte bunu gördü ve düğmeye bastı, Elçibey'in kalemi kırıldı.
Haydar Aliyev'e “Ermeni, Yahudi asıllı” iddiasında bulunanlar, Ebulfeyz Kadirkuluoğlu Aliyev yani Elçibey'in onunla akrabalığını görmezden geldiler.
“Türküm, Türkçüyüm, Atatürkçüyüm diye avazı çıktığı kadar bağıran Elçibey'in nedense Ankara nezdinde itibarı ve güvenirliği yoktu. Üçler yediler kırklar onun ismini kırmızı kalemle çizmişlerdi.
Bununla da kalmadılar
Türkiye; -Azerbaycan topraklarını işgal eden- Ermenistan'a elektrik hatları çekip elektrik verdi; Alican sınır kapısını açıp Ermenistan'a her türlü malın rahatça girmesini sağladı; Türkiye-Ermenistan hava koridorunu açtı.
Demirel'in onayıyla Alpaslan Türkeş, Yahudi işadamı Jak Kamhi ile Azeri petrolünün Ermenistan üzerinden taşınması için lobi yapmaya başladı! (Alparslan Türkeş, yanında götürdüğü oğlu Tuğrul'la birlikte 13 Mart 1993 tarihinde Paris'te Ermeni lider Petrosyan ile bile görüştü.)
Ebulfeyz Kadirkuluoğlu Aliyev Elçibey nasıl devrildi?
Elçibey, Türk devletinin bu tavrını anlamamazlıktan gelse de, göklerden gelen karar karşısında yapacağı çok şey yoktu.
-Ermeniler tekrar saldırıya geçti…
-Azeri Komutan Albay Suret Hüseyinov darbe için isyan bayrağı açtı…
-Azerbaycan’da Fars kökenli Talişler, Albay Alikram Hummatov liderliğinde ayaklandı.
Ve çaresiz kalan Elçibey, tam bağımsızlık lüksünden vazgeçti, Demirel'den yardım istedi.
Demirel'in cevabı kısa oldu: “-Nahçıvan'dan Aliyev'i çağır. Onu Millî Meclis Başkanı yaparsan, o olayı çözer!”
Arapça dilbilgisi uzmanı Elçibey, Arap saçına döndürdüğü işleri yoluna koymak için Haydar Aliyev'i Bakü'ye davet etti.
Özel bir uçakla, 9 Haziran 1993'te Bakü'ye gelen “büyük kurtarıcı” Haydar Aliyev'i, organize gruplar coşkuyla karşıladı!..
Aliyev, Milli Meclis Başkanı yapıldı.
Ve hemen Suret Hüseyinov ile anlaşarak Cumhurbaşkanı Elçibey'e darbe yaptı. Haydar Aliyev cumhurbaşkanı; ve darbeci Albay Suret Hüseyinov başbakan oldu!
Hangi sebeble bilinmez, Ankara'nın bağlarında bir lokma bir hırka Hacı Bayram Veli'nin halvetinden geçen erenler, Elçibey'in aksine Haydar Aliyev ile sıkı temaslar kurdular.
Haydar Aliyev, Azerbaycan'ı Rusya'nın liderlik ettiği, Bağımsız Devlet Topluluğu'na (BDT) üye yaptı.
Aliyev’in yaptığı ilk icraat; Elçibey döneminde petrol ve doğalgazla ilgili yapılan anlaşmaların tümünü, 26 Haziran 1993 tarihinde, iptal etmek oldu!
Ardından Aliyev, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR'ın ikinci başkanlığına, oğlu İlham Aliyev'i getirdi.
Sonuçta, Azeri petrolü paylaşıldı: SOCAR (Azerbaycan) yüzde 20, BP (İngiltere) 17.12, Amoco (ABD) 17.01, Lukoil (Rusya) 10, Pennzoil (ABD) 9.82, Unocal (ABD) 9.52, Statoil (Norveç) 8.56, Mc Dermont (İskoçya) 2.45, Ramco (İskoçya) 2.08, TPAO (Türkiye) 1.75, Delte Nimir (Suudi Arabistan) 1.68…
“Asrın anlaşması” adı verilen bu ilk sözleşmeden sonra ardı ardına 29 ticari anlaşma daha imzalandı.
Elçibey’e darbe, İngilizlerle yaptığı petrol anlaşmasında Türkiye’yi devre dışı bıraktığı için yapıldı…
26.3.2000'de İngiltere gazetelerinden Sunday Times, şu haberi yayınladı: “Azerbaycan'da 1993'teki Cumhurbaşkanı Elçibey'in devrildiği darbenin arkasında İngiliz petrol şirketi BP ve ABD petrol şirketi Amoco vardı.”
Çünkü rahmetli Elçibey, taksimatta hata yapmış, Azerbaycan petrollerinin aslan payını İngiliz petrol şirketi BP ve ABD petrol şirketi Amoco arasında pay etmişti.
1989 yılında, Ramco adlı İngiliz petrol şirketinin temsilcisi olan Steve Remp’in Bakü’ye gelir.
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (ADPŞ), 1990 yılında Remp’ten Azeri petrollerinin Batı’ya pazarlanması amacıyla büyük petrol şirketleriyle temaslarda bulunmasını talep eder.
Remp öncelikle British Petroleum (BP) ile ilişkiye geçer. Hemen 1991 yılının başında Amoco isimli bir diğer petrol devi de devreye girer. Temmuz ayında Amoco firması Azeri isimli petrol sahasıyla ilgili hakları kazanır.
Aynı yıl 30 Ağustos’ta Azerbaycan bağımsızlığını ilan eder. Bunun hemen ardından da Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ sebebiyle çatışmalar başlar ve bu yüzden petrol konusundaki ilerlemeler bir süreliğine kesintiye uğrar.
1993 yılının 11 Haziran’ında Azerbaycan devlet başkanı Ebulfez Elçibey, Batılı birçok petrol firmasıyla petrol sahalarının geliştirilmesi amacıyla bir anlaşma imzalar.
1992 yılında Hazar'ın petrol yataklarında faaliyet göstermek isteyen şirketler konsorsiyumda birleştiler.
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR)’ın projenin yüzde 30’unu alması kaydıyla, Elçibey yönetimi ile Azerbaycan Uluslararası Petrol Konsorsiyumu (Azerbaijan International Oil Consortium-AIOC) arasında petrol alanlarının geliştirilmesi amacıyla bir anlaşma yapıldı.
1993 yılında Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi "Azeri", "Çırak" ve "Güneşli" yataklarının birlikte işletilecek şekilde anlaşma yapılmasına ilişkin deklarasyon kabul etti.
Mayıs-1993’de "Azeri", "Çırak", "Güneşli" yatakları ile ilgili olarak 6 anlaşma memorandumu imzalandı.
Anlaşmalar gereğince Haziran-1993'de Londra'da görüşmelerin devam etmesi gerekiyordu.
Ancak Haziran-1993’de ülkede siyasi ortam değişti. Azerbaycan'da yaşanan yönetim değişikliği nedeniyle görüşmeler sonuçsuz kaldı.
Ebulfez Elçibey görüşmeleri gerçekleştiremeden, Suret Hüseyinov tarafından 18 Haziran 1993'de askeri darbeyle devrildi.
Aynı yıl içerisinde Azerbaycan'ın yeni Cumhurbaşkanı olan Haydar Aliyev söz konusu petrol anlaşmasını iptal etti.
Ülkedeki yönetim değişikliği şirketleri Cumhurbaşkanı Aliyev’le görüşme masasına getirdi.
İşte sözünü ettiğim Cihanşümul Kadim Türk Devleti, küresel şeytana külahı ters giydirrmekle kalmamış, müessese ikramı olarak don da dikmişti. Hem de cabasına…
Haydar Aliyev'in Türk Milliyetçiliğine katkısı…
1950 sonrası Azerbaycan’da yüksek makamlarda görev yapan Haydar Aliyev ülkenin aydınlarını, milli düşünceye sahip ilim ve edebiyat insanlarını, Sovyet gizli polisinin takibinden kurtarmış, böyle şahısları açık veya gizli olarak desteklemiştir.
Ünlü edebiyatçılar Mirze İbrahimov, Bahtiyar Vahabzade, Memmed Araz, Halil Rza, Sabir Rüstemhanli, seçkin bilim insanları Ziya Bünyadov, Abbas Zamanov ve birçoğunun kaderinde Haydar Aliyev’in görünmeyen hizmetleri olmuştur.
Haydar Aliyev, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği rejiminin en esaslı istihbarat örgütünde çalışsa da milli çıkarların savunulması için üsul ve yöntemler aramış ve bunu başarmıştı.
Elçibey neyi unutmuştu?
Zaman tünelinde yolculuk, kökü mazide olan atıyi anlama imkanı verebilir.
Türkiye Cumhuriyeti ve kurucu lideri; İngilizler’in Ortadoğu’daki kovanlarına çomak sokmanın ve İngiliz ilerleyişini durdurmanın yolunu bulmuştu.
İlk çomak Azerbaycan’da sokuldu. 1918’de Azerbaycan Türkleri, Bakü’yü işgal eden Bolşevik Rus ve Ermenilere karşı Türk Ordusu’nu desteğe çağırınca, Nuri Paşa’nın kumandasında “Kafkas İslam Ordusu” kurulur ve Azerbaycan içlerinden Bakü üzerine ilerlemeye başlar.
Türk ordusu karşısında sıkışan Ermeniler, kendilerini kurtarması için İngiltere’ye başvururlar. İngiltere bu iş için “Gizli Ordu” veya komutanının adı dolayısıyla “Dunsterforce” olarak bilinen ve o sırada İran - Güney Azerbaycan’daki Türk ilerleyişini durdurmakla görevli birliği oluşturur.
Ancak tüm sinsi planlarına rağmen 15 Eylül 1918’de Bakü’nün Türkler tarafından kurtarılmasına engel olamazlar.
İngilizler, Kızılordu’ya karşı çarpışan Çar taraftarı Denikini, Kolçakı ve Vragelçileri savunarak onları silah ve yiyecek sağlıyordu. İngilizlerin amacı Rusya’nın başını iç savaşa katarak Bakü petrolünü istedikleri gibi kullanmaktı.
İngilizler’in bu güçlere yardım etmesinin bir anlamı kalmadığından Azerbaycan’ı terk ettiler.
Türkiye o dönemde merkezi Bakü olarak kurulmuş Azerbaycan Cumhuriyeti, “Müsavat Partisi”nin oluşturduğu milli ordu mensubu Osmanlı ordusu bakiyesi subay ve askerlerin İngilizlerle savaşması ve İngilizlere yardım edilmemesi talimatını vermişti.
Sonuçta Ankara’nın talimatları etkili oldu ve İngilizler, Azerbaycan’dan ayrılmak zorunda kaldılar.
Son söz yerine:
Ak bildiğimiz kara, kara bildiğimiz kızıl çıkabiliyor. Siz, siz olun, bir şahıs veya konu hakkında doğru bilgi sahibi olmadan hüküm vermeyin.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Twitter'da bizi takip edin: @oc32oc39 , @dikgazete
Seçilmiş Kaynakça
https://www.knowbysight.info/AAA/00188.asp
https://www.google.com/amp/s/m.yeniakit.com.tr/amp/biyografi/627/Haydar_Aliyev
https://www.dikgazete.com/dunya/azerbaycan-in-mimari-haydar-aliyev-h486407.html
https://www.google.com/amp/s/www.biyografi.net.tr/haydar-aliyev-kimdir/amp/
https://ru.m.wikipedia.org/wiki/
https://www.wikiwand.com/ru/
https://team-aow.discuforum.info/t12522-Toprag-Bol-Olsun-Haydar-Aliyev-Gesvages-Miydi.htm
İsa Habibbeyli, Millî İstiklal Şairi Bahtiyar Vahapzade, https://www.akmb.gov.tr/Ozet.aspx?OzetId=9126
https://www.google.com/amp/s/www.sozcu.com.tr/2016/yazarlar/soner-yalcin/hedefteki-cumhurbaskani-1415445/amp/
https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/turkce/haberler/2013/05/130509_haydar_aliyev.amp
https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-53873112.amp
https://www.google.com/amp/s/www.hurriyet.com.tr/amp/gundem/elcibeyle-aliyevin-pkk-davasi-39060120
https://www.researchgate.net/publication/318775285_Asrin_Anlasmasi_ve_Azerbaycan_Ekonomisine_Etkisi_Contract_of_the_Century_and_the_Influence_of_the_Azerbaijan_Economy_Akademik_Arastirmalar_Dergisi_8_30_2006_pp41-59/link/597db3c3aca272d56817b37d/download
https://www.habervitrini.com/bbcden-ilham-aliyev-potresi-kumarbaz-bir-playboy/88363
https://www.google.com/amp/s/www.milliyet.com.tr/amp/dunya/aliyev-milyar-dolarlik-hanedanini-koruyor-1775383
https://www.agos.com.tr/tr/yazi/4912/aliyev-imparatorlugunun-icyuzu