<h3><span><strong>Dünyada bir ilk, Rusya’da ‘Yasak Şehri’ görüntüledim!</strong></span></h3> <div><strong>MOSKOVA / </strong><strong>Norilsk</strong></div> <div><strong>Norilsk</strong>!</div> <div><strong>Krosnayask</strong> <strong>Krayı'na</strong> bağlı, <strong>100 bini</strong> aşkın nüfusuyla dünyanın en kuzeydeki beş şehrinden biri.</div> <div><strong>Norilsk’in</strong> sınırı, kuzey enleminin <strong>70</strong>. derecesine yaklaşıyor. Şehir, <strong>Avrasya'nın</strong> en kuzey noktası olan <strong>Çelyuskin</strong> <strong>Burnu'na</strong> sadece bin kilometre uzaklıkta ve <strong>Moskova'ya</strong> uzaklığı <strong>2.947</strong> kilometre. İnsanlar “<strong>Anakara</strong>”dan buraya sadece, uçakla veya kısa yaz seferleri sırasında <strong>Dudinka</strong> limanı üzerinden deniz yoluyla ulaşabiliyor, çünkü buraya karayolu ve tren yolu yok.</div> <div>‘<strong>Google’da</strong> dünya haritasını açsanız büyük ihtimalle bu şehri bulamazsınız, çünkü kıtamızın en kuzeyinde bir yerde bu şehir.</div> <div>Sıradan <strong>Rus</strong> <strong>vatandaşlarının</strong> bile gelip yaşayamadığı bu şehir, <strong>Rusya</strong> <strong>Federasyonu’nun</strong> ve dünyanın ihtiyacı olan değerli madenleri çıkartarak, her yıl <strong>Rus</strong> ekonomisine ve <strong>Krasnoyarsk</strong> <strong>Krayı’nın</strong> bütçesine milyarlarca dolar para sokuyor.</div> <div><strong>Batı</strong> medyasının ve onun satın aldığı yerel basından insanlar ile dünya kamuoyu, bu şehri ve insanlarını hep olumsuz bir şekilde öğrenmiş, bunun nedeni ise belli, “<strong>çamur</strong> <strong>at</strong> <strong>izi</strong> <strong>kalsın</strong>”.</div> <div>Uzun uğraşlar ve yazışmalar sonunda <strong>Norilsk</strong> şehrinin detaylı videosunu yapmak için gerekli izinleri alarak <strong>Moskova’dan</strong> dört buçuk saatlik bir uçuş sonunda şehre ulaştım.</div> <div><strong>Norilsk</strong> şehrinde vakit kaybetmeden çekimlere hemen başladım, fakat <strong>Moskova</strong> ve <strong>Norilsk</strong> arasında <strong>4 saatlik</strong> bir zaman farkının olması beni uyku anlamında mahvetti.</div> <div>Alınan <strong>özel</strong> <strong>izinler</strong> sonrası, dünyanın en kuzeyinde bulunan, <strong>donmuş</strong> <strong>topraklar</strong> altına, yerin tam <strong>830</strong> <strong>metre</strong> derinliğine inip, adeta <strong>yeraltı</strong> <strong>şehrine</strong> benzeyen <strong>tünellerin</strong> içerisinde <strong>video</strong> çekimlerimi yaptım, bunu yaparken muhteşem bir heyecan ve gurur içimi kapladı, çünkü <strong>Türkiye</strong> <strong>Cumhuriyeti’nden</strong> bir kişi o şehre gelip böyle bir çekim yapmamış hiç.</div> <div>Milyonlarca takipçisi olan ‘Youtube’ kanallarının, dünyanın özel yerlerine gidip, “<strong>bakın burada hava ne kadar soğuk</strong>” deyip, koskoca kadim bir milleti anlatmayıp, ülke insanımıza on dakikalık video ile kendi cebini doldurma çabasından ziyade, ben <strong>iki</strong> <strong>saatlik</strong> video ile insanıma tüm bilgiyi verdiğim içinde ayrı bir mutluyum.</div> <div><strong>Sinema</strong> fuayesinde, patlamış mısır satanın bile iki yüz bin <strong>Ruble</strong> kazandığı bu bölge, <strong>Rusya’nın</strong> <strong>en</strong> <strong>yüksek</strong> işçi maaşının kazanıldığı bölge.</div> <div>Kışın <strong>-60 derece</strong> soğukların yaşandığı, <strong>yaz</strong> ayında güneşin batmadığı, <strong>kış</strong> ayında güneşin doğmadığı, <strong>zehirli</strong> <strong>sineklerin</strong> etinizi kanattığı bu kutup bölgesini insanlar kendine <strong>yuva</strong> yapmış.</div> <div>İnsanlar ile <strong>kamera</strong> önünde yaptığım sohbetlerde bu, son derece iyi anlaşılırken, buranın <strong>doğasının</strong> <strong>vahşiliği</strong> ve <strong>güzelliği</strong> de kamerama bir farklı yansıdı.</div> <div></div> <div>- Gece görüntüsü</div> <div>Oradaki <strong>madeni</strong> ve <strong>maden</strong> <strong>işleme</strong> <strong>tesislerini</strong> görünce aklıma <strong>Soma</strong> kömür madeninde yaşanan facia geldi. <strong>301</strong> <strong>madencimizin</strong> kaybı aklımdayken, <strong>Rusya’nın</strong> en büyük maden şirketi <strong>NorNickel</strong> şirketinin ilk önceliğinin <strong>insan</strong> <strong>güvenliği</strong> ve <strong>çevre</strong> <strong>hassasiyeti</strong> olduğunu görünce çok garipsedim.</div> <div>Çünkü bize anlatılan hep şudur, “<strong>sermaye her zaman fazlasını ister ve gerisi teferruattır</strong>”. </div> <div></div> <div>-Eritme tesisi-Rafineri</div> <div><strong>NorNickel</strong> maden şirketi, <strong>çevre</strong> güvenliğine, fabrika atıklarının arıtılması ve <strong>filtrasyon</strong> sistemlerine her yıl <strong>milyarlarca</strong> <strong>Ruble</strong> harcayarak yenilemekte, aynı zamanda <strong>NorNickel</strong>, işçi güvenliğini maden kotasından daha önemli buluyor, çünkü <strong>iş</strong> <strong>güvenliğinin</strong> <strong>aksaması</strong> ve madende yaşanılacak bir <strong>kaza</strong>, işçilerin ölmesine sebep olurken hem şirkete, hem de <strong>Rus</strong> ekonomisine büyük <strong>darbe</strong> vuracağının bilincinde bir şirket; işte bu nedenle <strong>NorNicel</strong> şirketinin ilk kuralı, iş güvenliğidir.</div> <div></div> <div>-Maden içi-850 metre</div> <div>Her yıl <strong>milyarlarca</strong> <strong>dolar</strong> ülkeye gelir getiren bu şirket, ülkenin <strong>stratejik</strong> bir şirketi, bu nedenle de <strong>Batılı</strong> devletler tarafından <strong>yaptırımlarla</strong> karşı karşıya kalmakta fakat <strong>Batı</strong> <strong>yaptırımları,</strong> şirketi çok <strong>sarsmamışa</strong> benziyor.</div> <div>Tabii gezdiğim yer sadece <strong>maden</strong> olmadı, aynı zamanda tüm <strong>Norilsk</strong> <strong>şehri</strong> üzerinde farklı <strong>rafineri</strong> <strong>tesisleri</strong> mevcut, <strong>madenlerin</strong> <strong>eritildiği</strong> büyük kazanlar, <strong>yanardağdan</strong> fışkıran <strong>lavları</strong> andıran görüntüler, sıradan bir insanın aklını başından alıyor.</div> <div></div> <div>-Putorana Platosu</div> <div>Bölgede <strong>3-4 kuşaktır</strong> bulunan insanlar ile <strong>Batının</strong> dillendirdiği <strong>hava</strong> <strong>kirliliği</strong> konusunu konuştum, hepsinin ortak görüşü, <strong>eski</strong> <strong>sistemlerin</strong> yenileri ile <strong>değişmesi</strong> sonucu <strong>Norilsk</strong>, eskisinden çok daha <strong>temiz</strong> ve <strong>çevreyi</strong> az kirletiyorlar, bunu da <strong>göllerden</strong> tuttukları <strong>balıkların</strong> <strong>çeşitliliğine</strong> ve <strong>çoğalmasına</strong> bağlayıp, <strong>yaşlıların</strong> rahat <strong>nefes</strong> alabildiklerini anlatıyorlar. Bu sayede insanların yaşlı <strong>anne</strong> ve <strong>babaları</strong> çocukları ile birlikte yaşayabiliyor.</div> <div><strong>Savaşın</strong> ilk dönemi <strong>Mariupol’de</strong> bulunan <strong>Azov</strong> çelik tesislerine gittiğimde, <strong>Azov</strong> denizinin, <strong>Ukrayna</strong> zamanında tesise gerekli filtreleme tesisinin kurulmadığı için aşırı kirlendiğini ve pek çok <strong>balık</strong> çeşidinin neredeyse <strong>yok</strong> olduğunu öğrenmiştim. İki yıl sonra <strong>Mariupol’e</strong> tekrar gittiğimde, çelik tesisinin kapalı olmasından dolayı, <strong>Azov</strong> <strong>denizinde</strong> azalan <strong>balıkların</strong> tekrar görülmeye başladığını duymuştum.</div> <div>Bu tecrübeler ile <strong>NorNickel</strong> şirketinin <strong>çevre</strong> için gerekli <strong>yatırımları</strong> yaptığını anlamıştım, eğer yapmamış olsaydı inanın o bölgede <strong>doğa</strong> diye bir şey kalmazdı, çünkü o tesisler <strong>90</strong> <strong>yıldır</strong> o bölgede <strong>faaliyet</strong> yürütüyor!</div> <div></div> <div>-Norilsk Camisi</div> <div><strong>Norilsk</strong> şehrinde, dünyanın en kuzeyinde bulunan <strong>camiye</strong> de gittim, hatta gitmek ile kalmadım, <strong>Cuma</strong> <strong>namazını</strong> da orada eda ettim.</div> <div><strong></strong></div> <div>-Norilsk Camisi içi..</div> <div><strong>Cami</strong> <strong>hocası</strong> ile konuşup, <strong>güneşin</strong> <strong>batmadığı</strong>, ya da <strong>doğmadığı</strong> <strong>günlerde</strong> nasıl <strong>oruç</strong> <strong>tuttuklarının</strong> sorusunun cevabını aradım.</div> <h4><span><strong>Tundura</strong>:</span></h4> <div><strong>Kuzey</strong> <strong>Kutup</strong> dairesinde, ‘<strong>ağaçsız</strong> <strong>ovalar’</strong> anlamına gelen bu terimi hep duymuştum, fakat içerisinde hiç gezememiştim. Gezmenin çok pahalı olduğu bu yerlere ancak dört çarpı dört ve <strong>büyük</strong> <strong>tekerlekli</strong> <strong>araçlar</strong> ile gidebiliyorsunuz.</div> <div></div> <div>-Putorana Platosu</div> <div>Gittiğim yer, <strong>Putorana</strong> <strong>Platosu</strong> ve vahşi doğayı hemen hissediyorsunuz; bölgeye özel <strong>zehirli</strong> <strong>sinek</strong> ısırıkları tam iki hafta boyunca cildimi şişirse de, <strong>doğal</strong> <strong>güzellikler</strong> bu ısırıkları size anlık olarak unutturuyor. Videoya çektiğim doğal güzelliklerin bazı <strong>fotoğraflarını</strong> buradan sizlere paylaşıyorum, inanın <strong>videosu</strong> daha da güzel!</div> <div>Aynı zamanda hayatımda bir ilki yaşadım o şehirde, <strong>Kutup</strong> <strong>günü</strong>!</div> <div><strong>Yaz</strong> aylarında bu bölgede <strong>yüz doksan gün,</strong> <strong>güneş</strong> <strong>hiç</strong> <strong>batmıyor</strong> ve bu durum çok sıra dışı.</div> <div>Değişen tek şey havanın <strong>açık</strong>, <strong>kapalı</strong>, <strong>bulutlu</strong> olması. Fotoğrafını paylaştığım an, <strong>gece</strong> <strong>saat</strong> <strong>00</strong>:<strong>30</strong>.</div> <div>Yayınladığım video da saat<strong> gece 03:30</strong>’u gösteriyor ve orada <strong>hava</strong> daha değişik.</div> <div><strong>Deniz</strong> olmayan yerde <strong>liman</strong> var:</div> <div><strong>Rusya,</strong> “<strong>nehirler</strong> <strong>ülkesi</strong>” olsa da bir <strong>nehir</strong> <strong>kenarında</strong>, kışın buz tutan <strong>Yenisey</strong> <strong>nehrinin</strong> en kuzeyinde <strong>dünyanın en sıra dışı</strong> <strong>limanı</strong> bulunuyor ve bir <strong>Türk</strong> olarak ben bu limana girmek ile kalmadım, üstüne üstlük benim için bir <strong>römork</strong> <strong>gemisi</strong> ayarlanarak sizler için <strong>daha</strong> <strong>iyi</strong> <strong>video</strong> çekmek için bana bir fırsat tanındı.</div> <div><strong></strong></div> <div>- Römork Gemisi Liman</div> <div><strong>Limana</strong> <strong>yabancıların</strong> <strong>girmesi</strong> kesinlikle <strong>yasak</strong> ve çok üst düzey <strong>güvenlik</strong> <strong>tedbirleri</strong> bulunmakta.</div> <div><strong>Dudinka</strong> adlı bu şehir, <strong>Norilsk’den</strong> <strong>100</strong> <strong>km</strong> uzak, <strong>NorNickel</strong> madenlerinden çıkan cevherler, <strong>rafine</strong> edildikten sonra bu limana gidiyor ve limandan ayrılan büyük <strong>buz</strong> <strong>kırıcı</strong> gemiler, <strong>kuzey</strong> rotasında ilerleyip, <strong>Murmansk</strong> şehrine bir haftalık yolculuk ile varıp, değerli <strong>madenlerin</strong> <strong>işlenmesi</strong> için oraya yükünü boşaltıyor.</div> <div><strong>Limanı</strong> özel kılan ise, her yıl donan <strong>Yenisey</strong> <strong>nehrinin</strong> ilkbahar ayında erimesi ile <strong>büyük</strong> <strong>buz</strong> <strong>kütlelerinin</strong> sahile doğru yürümesi ve onların erimesi ile <strong>limanı</strong> su basması.</div> <div>İşte bu <strong>özel</strong> anları da <strong>videoda</strong> izleyip, doğanın tüm zorluğuna <strong>Rus</strong> halkının, şirketinin nasıl meydan okuduğunu görebilirsiniz.</div> <div>Bu videoyu yapabilmem için bana sponsor olan, <strong>Moskova</strong> merkezli “<strong>Project</strong> <strong>Stroy</strong>” firması ve sahibi “<strong>Hakkı</strong> <strong>Ünal</strong>” ile <strong>Moskova</strong> <strong>Tverskaya</strong> Caddesi'nde bulunan, lezzetli <strong>Türk</strong> yemekleri ile ağzımızın tadını yerine getiren ‘<strong>Yakamoz</strong> <strong>Restoran’a</strong> teşekkür ederim.</div> <div>Video aşağıda! İyi seyirler dilerim.</div> <div>.</div> <div><strong>Cem Kıran, dikGAZETE.com</strong></div> <div>https://www.youtube.com/watch?v=v0jwgsVzRQw</div> <div></div> <div>-Eritme tesisi-Rafineri</div> <div></div> <div>-Norilsk Camisi</div> <div></div> <div>-Norilsk Merkez ve NorNickel binası</div> <div></div> <div>-Putorana Platosu</div> <div></div> <div>.</div> <div></div>