Lefkoşa
Kıbrıs'ta 1963-1974'te ve 1974'te Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), Türkleri Rumların baskı ve zulmünden kurtarmak, Ada'da barışı tesis etmek amacıyla düzenlediği Kıbrıs Barış Harekatı sürecinde şehit olan Kıbrıs Türklerinin anıları, ülkedeki şehitlik ve müzelerde yaşatılıyor.
Başkent Lefkoşa'daki Taşkent Şehitliği, Taşkent Şehitliği Müzesi ile Gazimağusa'da yer alan Muratağa Sandallar Şehitliği ve Atlılar Köyü Şehitliği'ni ziyaret edilerek şehitlerin kabirleri, şahsi eşyaları ve diğer hatıraları yerinde görüntülendi.
Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 126 kişi, EOKA mensubu teröristler tarafından Kıbrıs Barış Harekatı'nın ikinci safhasında (14-16 Ağustos 1974) şehit edildi.
Katliam çukurunda vahşice öldürülmüş olarak bulunan şehitler, toplu olarak Eylül 1974'te Muratağa Sandallar Şehitliği'ne defnedildi.
Türkiye'nin katkılarıyla 2016'da Muratağa Sandallar Şehitliği yenilenirken şu ana kadar DNA testi yapılmış 86 şehit, buraya devlet töreniyle defnedildi.
Muratağa ve Sandallar köyünde 89 kişi şehit edilirken sadece bir kişinin cesedi bulunamadı ve diğer ikisinin defin töreni için DNA testi sonuçları bekleniyor.
Şehitlikte, katliamın fotoğrafları ile katliama ilişkin gazete kupürlerinin bulunduğu bir bölüm de yer alıyor.
Son olarak 20 Aralık 2021'de, Kayıp Şahıslar Komitesi'nin kazı çalışmaları sonucunda kimlik tespiti tamamlanan 11 Kıbrıs Türkü çocuk şehidin cenazesi, düzenlenen devlet töreniyle Muratağa Sandallar Şehitliği'ne defnedilmişti.
Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde şehit edilenlerin, en genci 16 günlük Selden Ali Faik, en yaşlısı ise 95 yaşındaki Hüseyin Osman olmak üzere çoğunun kadın ve çocuklardan oluştuğu biliniyor.
Atlılar Köyü Şehitliği
Atlılar köyünde ise 14 Ağustos 1974'te 37, öncesinde ise 4 kişi Rumlarca şehit edildi. Atlılar Köyü Şehitliği'ne 16 Ağustos 1974'te katliam çukurunda bulunan şehitler toplu olarak defnedildi.
Burada, şehitlerin isimlerinin ve yaşlarının yer aldığı bölüm ile mezarlıklar da yer alıyor.
Büyük bir vahşetin yaşandığı Atlılar köyüne ait şehitliğin ileride yenilenmesi ve DNA testiyle kimliği tespit edilen şehitlerin buraya definlerinin yapılması öngörülüyor.
Kıbrıs'taki Kayıp Şahıslar Komitesi, 1963-1974'te kayıp olarak listelenen kişilerin cenazelerinin gömüldükleri yerlerden çıkarılması, kimliklerinin belirlenmesi ve yakınlarına iade edilmesi için çalışmalar yürütüyor.
Taşkent Şehitliği
2014'te açılışı yapılan Taşkent Şehitliği'ne ilk şehit defin işlemi yine o yıl içinde gerçekleştirildi. Daha sonra 2016'da kimlikleri tespit edilen diğer Taşkentli şehitler de buraya defnedildi.
Taşkent Şehitliği'nde her yaştan 73 şehidin mezarı yer alıyor.
Şehitliğin yan bölümünde ise Taşkent Şehitleri Müzesi bulunuyor.
Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliği ve Taşkent şehitlerinin ailelerinin desteğiyle 2014'te açılan ve 2016'da genişletilen müzede, şehitlerin fotoğrafları ve şahsi eşyaları sergileniyor.
Müzede, şehitlerin defin törenleri ve cenazelerinin bulunması çalışmalarından kareler ile şehitlerin bulunduğu mezarlıktan getirilen topraklara da yer veriliyor.