Senegalli 'Plastik Adam'a göre Afrika, dünyanın çöp kutusu değil

Başkent Dakar'ın Guediawaye banliyösünde yaşayan 55 yaşındaki "Plastik Adam" Fall, çevre kirliliği ve iklim değişikliği konusunda toplumu bilinçlendirmek için söyleşiler düzenliyor, çeşitli etkinlikler yapıyor.

"Senegal Propre" (Temiz Senegal)" isimli derneğin de başkanı olan Fall, 2006'dan bu yana plastik atık kullanımıyla savaşıyor.

Fall, yüzlerce plastik poşetten oluşan, yere kadar uzanan kostümü, göğsünde taşıdığı "Afrika çöp kutusu değildir" yazılı notuyla Dakar sokaklarında plastik kullanımının çevreye etkisini anlatıyor.

Özellikle semt pazarları ve kalabalık toplanma yerlerine giden Fall, yere çöp atanları uyarıyor ve plastik atıkların doğaya verdiği zarara dikkati çekiyor.

Plastik Adam Fall, "30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü" dolayısıyla AA muhabiriyle birlikte Yoff plajını dolaştı.

Modou Fall, Senegal'de plastik endüstrisinin her geçen gün büyüdüğüne dikkati çekerek, 2020'de yürürlüğe giren tek kullanımlık plastik ürünlerin yasaklanmasına ilişkin yasanın hala uygulanmadığını söyledi.

Özellikle tek kullanımlık plastik su poşetlerinin Senegal'de çok yaygın olduğunu belirten Fall, 2015'te yaklaşık 300 kaçak işletmenin plastik su poşeti ürettiğini ancak bugün bu sayının 3 bini geçtiğini kaydetti.

Fall, "Plastik su poşeti endüstrisi giderek büyüyor. İnsanlar bu tek kullanımlık poşetlerden su içip atıyor. Oysa bu yasalara aykırı. Plastik atıklarımız her geçen gün fazlalaşıyor. Senegal'de her yıl 280 bin ton plastik atık toplanıyor ancak sadece yüzde 10'nu geri dönüşüme gidiyor, geri kalanı ise Mbeuss çöplüğünde yakılıyor. Bu da zaten kötü olan hava kalitesini daha da kötüleştiriyor." dedi.

Senegal'in kendi ürettiği çöpün yanı sıra aynı zamanda gelişmiş ülkelerden de atık ihraç ettiğine vurgu yapan Fall, "Başlangıçta mücadelem plastik poşet kullanımıyla ilgiliydi ancak bugün 'Afrika dünyanın çöp kutusu değil' diyorum. Dakar limanında her gün Avrupa'dan gelen çöp konteynerlerini görüyoruz. Senegal hükümetinden talebimiz plastik kullanımına ilişkin bu yasayı uygulaması. Eğer biz de konuşmazsak çevre kirliliği kimsenin umurunda değil." ifadesini kullandı.

Modou Fall, Senegal'de halihazırda birçok gencin çöp toplayarak ve onları dönüştürerek geçimini sağladığını dile getirdi.

Pet şişeler ve dayanıklı plastiğin geri dönüştürebildiğini belirten Fall, temel sorunun tek kullanımlık plastik ürünler olduğunu vurguladı.

Fall, "Senegal'de bir tane küçük ölçekli bir geri dönüşüm merkezi var ama yetersiz. Devletin geri dönüşüm sektörüne yatırım yapması gerekiyor. En önemlisi de tek kullanımlık plastik ürünlerin yasaklanması konusundaki yasayı tavizsiz uygulamak lazım. Senegal gibi gelişmekte olan bir ülkede bu konuda caydırıcı cezalar vermeden plastik kullanımının önüne geçemezsiniz" dedi.

Modou Fall, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler (BM) nezdinde kabul gören Sıfır Atık Hareketi'nin de çok ilham verici olduğunu aktardı.

Sıfır Atık Hareketi'nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayesinde başlamasının da dünyada lider eşlerine örnek olması gerektiğini kaydeden Fall, "Ben Plastik Adam olarak Sayın First Lady Emine Erdoğan'ın bu girişiminden çok etkilendim. Yıllarca kendi ülkemde çevre kirliliğiyle mücadele eden birisi olarak bir lider eşinin bu sorumluluğu alması çok etkileyici. Umarım Hanımefendi'nin (Emine Erdoğan'ın) sıfır atık mücadelesi dünyadaki diğer lider eşlerine de örnek olur. Biz de cumhurbaşkanımızın eşinden benzer girişimler bekliyoruz." diye konuştu.

"Plos One" isimli dergide 2023'te yayımlanan bir araştırmaya göre, ağırlığı 2,3 milyon tonu bulan 171 trilyon plastik parçanın dünya okyanuslarında yüzdüğü tahmin ediliyor.

Plajlara atılan atıkların yüzde 73'ünü sigara izmariti, pet şişe, gıda ambalajı gibi plastikler oluşturuyor.

Uzmanlar, önlem alınmazsa, 2050'ye kadar tüm deniz kuşlarının düzenli şekilde plastik yiyeceği konusunda uyarıyor.

"Senegal Sıfır Atık" derneğinin verilerine göre ise Senegal, dünya okyanuslarını plastikle en çok kirleten 21. ülke konumunda yer alıyor.