Ankara
AP'nin elde ettiği tanık ifadeleriyle, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye yönelik yoğun saldırılarını sürdüren İsrail'in, Filistinli sivilleri canlı kalkan olarak kullandığı gözler önüne serildi.
AP'ye konuşan çok sayıda Filistinli sivil ve İsrail askeri, Gazze'de Filistinlilerin sistematik olarak canlı kalkan olmaya zorlandığını, patlayıcı ya da saldırgan olup olmadığını kontrol etmek için binalara ve tünellere gönderildiğini ve bu uygulamanın 19 aydır süren saldırılar boyunca her yerde görüldüğünü ifade etti.
Filistinli Eymen Ebu Hamadan, kolları ya da gözlerinin bağlı olmadığı tek zamanın İsrail askerleri tarafından canlı kalkan olarak kullanıldığı anlar olduğunu ifade etti.
Canlı kalkan olarak kullanıldığı sırada askeri kıyafetler giydirilip alnına bir kamera sabitlendiğini anlatan Ebu Hamadan, Gazze Şeridi'ndeki evlerin bombalardan ve silahlı kişilerden arındırıldığından emin olmak için evlere girmeye zorlandığını belirtti.
2024'te 2,5 hafta boyunca İsrail ordusu tarafından gözaltında tutulan Ebu Hamadan, kendisinin bir eşya gibi kullanıldığını ve bir birimin canlı kalkan olarak kendisiyle işi bittiğinde, diğer bir birime yollandığını ifade etti.
Kendisine başka seçenek bırakılmadığını vurgulayan Ebu Hamadan, "'Başka seçeneğin yok, bunu yap yoksa seni öldürürüz.' dediler." ifadesini kullandı.
Ebu Hamadan, 17 gün boyunca evleri aramaya ve tüneller için yerdeki her deliği incelemeye zorlandığını, her geceyi de karanlık bir odada bağlı olarak geçirdiğini bildirdi.
Sistematik canlı kalkan kullanımı...
Misilleme korkusuyla adının açıklanmasını istemeyen İsrailli bir subay, emirlerin genellikle yukarıdan geldiğini ve zaman zaman neredeyse her müfrezenin bölgeleri temizlemek için Filistinli sivilleri kullandığını ifade etti.
Bu iddialara yanıt olarak İsrail ordusu, AP'ye yaptığı açıklamada, sivillerin operasyonlara katılmaya zorlanmasının yasaklandığını belirtti.
Ordu yetkilileri, Filistinlilerin görevlerde yer aldığı iddia edilen birkaç vakanın soruşturulduğunu açıkladı ancak uygulamanın kapsamı ya da komutanlardan gelen herhangi bir emirle ilgili sorulara yanıt vermedi.
"Bunlar münferit anlatılar değil"
Eski İsrail askerlerinden oluşan ve ordu içinden bu uygulamaya ilişkin tanıklıkları toplayan "Breaking the Silence" adlı organizasyonun yöneticisi Nadav Weiman, "Bunlar münferit anlatılar değil." ifadesini kullandı.
AP'ye konuşan iki İsrailli asker ile "Breaking the Silence"a konuşan üçüncü bir asker, komutanların, Filistinli sivillerin canlı kalkan kullanımından haberdar olduklarını ve buna göz yumduklarının altını çizdi.
Bazı komutanların "canlı kalkan kullanılması" için emir bile verdiğini belirten askerler, Filistinlilerden "sivrisinek", "eşek arısı" ve diğer insanlık dışı terimlerle bahsedildiğini bildirdi.
Askerler, canlı kalkan kullanımının 2024'ün ortalarında yaygınlaştığını, canlı kalkan kullanma emirlerinin genellikle telsizle geldiğini ve askerlerin komutanlarının emirlerine göre hareket ettiğini belirtti.
Canlı kalkan olarak kullanılan siviller can veriyor...
AP'ye konuşan diğer bir subay, Gazze'de geçirdiği 9 ayın sonunda her piyade birliğinin evlere girmeden önce bir Filistinliyi canlı kalkan olarak kullandığını ifade etti.
Başka bir subay da bir planlama toplantısında komutanının tümen komutanına "bir sivrisinek alın" yazılı slayt sunduğunu ve "sokaklardan bir tane yakalayabilecekleri" önerisinde bulunduğunu anlattı.
Tugay komutanına canlı kalkan kullanımını detaylandıran iki rapor yazdığını belirten subay, bu raporların tümen komutanına iletildiğini ifade etti. Ordu yetkilileri ise bu raporların kendilerine ulaşıp ulaşmadığı sorulduğunda yorum yapmayı reddetti.
Subay, raporlardan birinde bir Filistinlinin yanlışlıkla öldürüldüğünün belgelendiğini, söz konusu Filistinli sivilin, canlı kalkan olarak kullanıldığını fark etmeyen başka bir birlik tarafından vurulduğunu belirtti.
Kalkan olarak kullanılırken ölen en az bir Filistinliden daha haberdar olduğunu aktaran subay, sivilin bir tünelde bayıldığını kaydetti.
Uluslararası organizasyonlar, İsrail'in on yıllardır Gazze ve Batı Şeria'da Filistinlileri kalkan olarak kullandığını ifade ederken İsrail Yüksek Mahkemesi, 2005'te bu uygulamayı yasakladı. Ancak bu organizasyonlar ihlalleri belgelemeye devam etti.
Filistinli Said, Han Yunus kentinde iki hafta boyunca canlı kalkan olarak kullanıldı...
İsminin açıklanmaması şartıyla AP'ye konuşan İsrailli çavuş, birliğinin 2024 yılı ortalarında canlı kalkan kullanmayı reddettiğini ancak kendilerine başka seçeneklerinin olmadığının söylendiğini belirtti.
Yüksek rütbeli bir subayın da kendilerine uluslararası insancıl hukuk konusunda endişelenmemeleri gerektiğini söylediğini aktaran çavuş, görevli olduğu birlikte birkaç gün boyunca 16 yaşında bir çocukla 30 yaşında bir yetişkinin canlı kalkan olarak kullanıldığını bildirdi.
Mesud Ebu Said, Mart 2024'te Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde iki hafta boyunca canlı kalkan olarak kullanıldığını ifade etti.
Askerlere defalarca bunun son derece tehlikeli olduğunu, çocuklarının yanına gitmek istediğini söylediğini belirten Said, askerlerin kendisini tünel kazmak için kullandığını, evlere ve bir hastaneye girmeye zorlandığını kaydetti.
Said, bir operasyon sırasında başka bir birlik tarafından canlı kalkan olarak kullanılan kardeşine denk geldiğini belirtti.
Filistinliler, Batı Şeria'da da canlı kalkan olarak kullanılıyor...
İşgal altındaki Batı Şeria'da yaşayan Hazar Estity, Kasım 2024'te Cenin Mülteci Kampı'ndaki evinin İsrailli askerler tarafından elinden alındığını ifade etti.
Askerlerin kendisini bölgede bulunan birkaç dairenin içini görüntüleyip temizlemeye zorladığını belirten Estity, 21 aylık bebeğine dönmek için İsrail askerlerine yalvardığını ancak kendisini dinlemediklerini kaydetti.
Estity, "En çok beni öldürmelerinden ve oğlumu bir daha görememekten korkuyordum" dedi.
