Sudan
Sudan'da birkaç yıldan beri orduyla çatışan HDK, bir yıldan fazla süredir ülkenin güneyinde yer alan Babanusa, Kadugli ve Delenc kentlerine yönelik ablukayı sürdürüyor.
Ülkenin batısındaki Darfur bölgesinin en büyük kenti Faşir'de yaşanan şiddet ve göç senaryolarının bahsi geçen kentlerde yaşanmasından endişe ediliyor.
Geçen ay HDK'nin ele geçirdiği Faşir kentinde sivillere karşı işlenen katliamların yanı sıra on binlerce vatandaş yerinden edildi.
????
konuşan Sudanlı uzmanlar, Faşir kentinde yaşanan senaryoların Kadugli, Delenc ve Babanusa kentlerinde tekrarlanmasının önüne geçmesinin, ordunun direnme gücüne bağlı olduğunu belirtti.
Ülkede en sıcak gelişmelerin yaşandığı bölge: Babanusa
Kurdufan bölgesinde ekonomik açıdan en önemli kentlerden biri olan Babanusa, tarım sektörünün yanı sıra hayvancılık ve süt ürünleriyle öne çıkıyor.
Ülkenin Güney Sudan'la sınırının ana güzergahında yer alan Babanusa, Sudan ordusunun Darfur'a ulaşmasını sağlayan ana yol konumunda.
Sudan'da en sıcak gelişmelerin yaşandığı bölge olan Babanusa kenti, Ocak 2024'ten beri HDK tarafından kuşatması altında tutuluyor.
HDK kuşatmasıyla insani krizin yaşandığı kentteki ordu birlikleri ise şehir merkezinde direnmeye devam ediyor.
Görgü tanıkları, HDK'nin yaklaşık 2 yıldır devam eden kuşatması dolayısıyla Babanusa kentindeki nüfusun çoğunun evlerini terk ettiğini aktarıyor.
Babanusa'daki Acil Yardım Komitesi ise kuşatma nedeniyle nüfusun çoğunu oluşturan 177 bin kişinin yerinden edildiğini belirtiyor.
Kadugli ve Delenc kentleri
Sudan'ın güneyinde aralarında 135 kilometre mesafe olan Kadugli ve Delenc kentleri de iç savaşın başından beri HDK ve Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) örgütünün uyguladığı kuşatmaya direniyor.
HDK ve SPLM-N, uzun süredir kuşatma altında tuttukları yerleşim yerlerini topçu atışları ve insansız hava araçlarıyla hedef alıyor.
Kauda bölgesini "kale" edinen SPLM-N, 2011 yılından beri ülkenin güneyindeki bazı dağlık bölgeleri kontrol ediyor.
Şubat 2025'ten itibaren Sudan Kurucu İttifakı'nda birleşen HDK ve SPLM-N, Güney Kurdufan bölgesinde daha geniş bölgelerde hareket etme fırsatı buldu.
Güney Kurdufan'ın doğu kesimlerinden Kadugli ve Delenc kentlerine engebeli yollarla sınırlı miktarda gıda ulaşımı imkanı sağlanıyor ancak haziran ayında şiddetli yağışların yol açtığı seller nedeniyle bu yollar tamamen kapandı ve bölgeye gıda ulaşımı daha da zorlaştı.
Birleşmiş Milletler (BM) Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) da son raporunda bölgedeki açlık krizine dikkati çekerek, gıda tedariki ve sağlık hizmetlerinin olmadığı Faşir ve Kadugli kentlerinde "kıtlık felaketinin" yaşanabileceği uyarısında bulundu.
Raporda, Darfur ve Kurdufan'da 20 bölgenin açlık tehlikesiyle karşı karşıya olduğu vurgulandı.
Kadugli kentinden yaşanan göçle ilgili net veriler olmamakla birlikte HDK'nin kuşatması nedeniyle hem kent merkezinden hem de çevresinden ciddi göçün yaşandığı belirtiliyor.
HDK'nin kuzeyden ve doğudan kuşatmaya aldığı Delenc kenti ise güney ve batısından da SPLM-N tarafından kuşatılmaya devam ediliyor.
HDK'ye bağlı güçler, geçen temmuz ayında kenti Kurdufan'a bağlayan ed-Deşul bölgesini de ele geçirmesiyle birlikte Delenc kentini tümüyle kuşatmaya almış oldu.
Savaşta kazanan yok
Sudanlı siyasi analist Emir Babekir, HDK’nın Güney ve Batı Kurdufan’daki geniş alanları kontrol etmesiyle, 3 şehri sürekli tehdit altında tuttuğunu belirtti.
"Faşir kentinde yaşanan senaryonun tekrarlanmasının önüne geçilmesi, Sudan ordusunun ne kadar direnebileceğine bağlıdır" diyen Babekir, ordunun ileri noktalara yönelerek HDK’nin baskısını dağıtmaya çalıştığını ifade etti.
Delenc ve Kadugli için ise Babekir, "Bu iki şehir SPLM-N’in ateş hattında kaldı, bu da ordunun kontrolü sürdürmesini zorlaştırıyor" değerlendirmesinde bulundu.
"Savaşın doğası gereği, kazananın olmadığını" vurgulayan Babekir, "HDK ile Sudan ordusu arasında devam eden savaşın galibi olmaz, askeri çözüm zor görülüyor. Sahada yaşanan her şey, yaklaşan barış müzakerelerinde taraflara avantaj sağlamak için yürütülen pozisyon mücadelesidir. Ne yazık ki bedeli siviller ödüyor." diye konuştu.
Tırmanış sinyalleri sürüyor
Siyasi analist Osman Fadlullah da kuşatma altındaki 3 kentin son derece tehlikeli bir insani durumla karşı karşıya olduğunu vurguladı.
Fadlullah, "Babanusa, Kadugli ve Delenc kentleri çok tehlikeli insani krizlerle karşı karşıyadır. Kadugli’de temel gıda ürünlerinde neredeyse tamamen yokluk yaşanıyor ve açlığa bağlı ölüm vakaları kaydediliyor. Kadugli kentindeki onlarca aile yerinden edildi, Delenc kentinde ise merkeze giden yollar kapalı" bilgisini paylaştı.
Göç hareketlerine ilişkin Fadlullah, onlarca ailenin kentin dış bölgelerine sığındığını, Delenc’in, şehre ulaşan yolların kesilmesi nedeniyle de benzersiz ölçüde artan fiyatlarla ve yakıt kıtlığıyla karşı karşıya olduğunu aktardı.
Babanusa’daki duruma ilişkin Babekir, kentte sivillerin bulunmaması nedeniyle durumun "nispeten daha az şiddetli" olduğunu kaydetti.
Babekir, kuşatmanın nedenini, "Güney ve Batı Kurdufan eyaletleri arasındaki stratejik geçiş hatlarını kontrol etme mücadelesi" olarak açıkladı ve bunun en büyük zararının sivillere yansıdığını vurguladı.
Faşir’de yaşanan felaketin tekrarlanmasına dair büyük endişeler sürse de Babekir’e göre Suudi Arabistan, Mısır, BAE ve ABD gibi arabulucular durumun kontrolden çıkmasını engellemeye çalışıyor. Ancak gerilimin tırmanmasına işaret eden emarelerin hala güçlü olduğu ifade ediliyor.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
