Ankara
Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğretim Üyesi ve SETA Kıdemli Araştırmacısı Doç. Dr. Murat Aslan ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ramazan Erdağ, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin Avrupa ülkeleriyle hazırladıkları barış planına ve müzakere sürecine ilişkin
değerlendirmede bulundu.
Avrupa Birliği'nin (AB) ABD Başkanı Donald Trump'ın daha önce sunduğu plana soğuk yaklaştığını ancak net şekilde politika açısından zıtlığa düşmek istemediklerini söyleyen Aslan, "Ukrayna ise bir taraftan ABD'yi ikna etmek bir taraftan da Avrupa Birliği'nin desteğini daha somut olarak hissetmek niyetinde." dedi.
????Doç. Dr. Aslan, Rusya'nın daha çok gelişmeleri uzaktan seyretmeyi tercih ettiği, bunun sebebinin de Rusya'nın taleplerinin Trump'ın 20 maddelik planında yansıtılmış olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Bu çerçevede iki önemli noktanın toprak tavizi ve güvenlik garantileri olduğunun altını çizen Aslan, Rusya'nın, Ukrayna'nın "egemenlik haklarına kısıt getirme" niyeti ve anlayışı olduğunu dile getirdi.
Aslan, savaşının başından bu yana gelinen noktada "Rusya'nın net bir askeri zafer elde etmeksizin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in psikolojik üstünlük kurma çabasıyla" istediklerini masada alma niyetinde olduğunu belirtti.
Adil barış kurgulama istikametinde 20 maddelik planın gerçekten adil olup olmadığı hususunun bir soru işareti olduğunu söyleyen Aslan, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin ABD desteğini tamamen kaybetmemek adına görüşmelere katılıp yapıcı tutum benimsediğini ifade etti.
Aslan, devletlerin kendi güvenliğini sağlama konusunda özgün yetkiye sahip olduğunu hatırlatarak, "Ancak Ukrayna ordusunun sayı, silah ve araç gereç bağlamında sınırlandırılması, Ukrayna topraklarında belirgin alanların askersizleştirilmesi ve aynı zamanda Ukrayna'daki siyasi seçimlerin ki bu en bariz egemenlik haklarından bir tanesi, Ruslar tarafından dikte edilen çerçeve içerisinde yapılması gibi bir talep var." diye konuştu.
"Barış planı adil olmalı"
Aslan, "Ortaya konan planla elde edilecek barışın adil olup olmaması hususunda teraziyi biraz dikkatle tartmak, dengeye almak gerekiyor. Eğer Rusya buradan bir başarı hikayesi yaratır ve çatışmanın dondurulması sonrasında toparlanırsa sonraki adımı ne olacak? Bu husus büyük bir ihtimalle Avrupa'nın gündemini meşgul edecek." ifadelerini kullandı.
Adil barış açısından sadece Rusya'nın kazanımlarının dikkate alınmaması gerektiğini belirten Aslan, "Rusya'nın hem Ukrayna hem Transatlantik bölgesinde ve aynı zamanda Orta Asya gibi şu an küresel güvenliğin yumuşak karnı olan bölgelerde nasıl durdurulacağı hususu bence bu barış görüşmelerinde dikkate alınmalı." dedi.
Rusya ile ABD görüşmeye başladığında 20 maddelik plana yeni maddeler eklenebileceğini kaydeden Aslan, "Bu nedenle 20 maddelik planda halihazırda toprak, güvenlik garantileri, Ukrayna'nın egemenliği gibi hususlar eğer seslendirilirse o takdirde bu planın Ruslar lehine sonuçlanması daha muhtemel görünüyor." diye konuştu.
Aslan, Ukrayna açısından insani ve toplumsal sorunlara da işaret ederek, "Birçok çocuk Ruslar tarafından toplanıldı ve Rusya'ya götürüldü. Sayılar binlerle ifade ediliyor." dedi.
Bu minvalde 20 maddelik planda insani, sosyal ve toplumsal hususların zayıf kaldığı değerlendirmesinde bulunan Aslan, finansal ve ekonomik bağlamda da Ukrayna'nın savaş sonrasındaki durumuna yönelik bazı yükümlülükler olduğunu ve bu kapsamda Ukrayna'nın yeniden yapılandırılmasına ilişkin hususların da 20 maddelik planda çok zayıf yer aldığını dile getirdi.
Aslan, Ukrayna'nın yeniden yapılandırılmasında sadece Avrupa'nın veya Ukrayna'nın doğal kaynaklarının satışından elde edilen gelirin kullanılmaması gerektiğine değinerek, "Aynı zamanda burada Rusya'nın da devreye sokulması lazım eğer haklı barışsa bu." ifadesini kullandı.
"Türkiye bölgesel ve küresel güvenliğin sağlanması ve adil barışın yapılmasına öncelik veriyor"
Prof. Dr. Erdağ da 24 Şubat 2022'den bu yana derinleşen savaş ortamının çözümü daha zor ve çok katmanlı hale getirdiğini belirterek, "20 maddelik plana ilişkin Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin 'mükemmel olmayan ancak var olan bir plan' değerlendirmesi, sürecin sona doğru yaklaştığını ve Ukrayna'nın zor bir karar verme aşamasında olduğunu göstermekte." dedi.
Erdağ, "Planın tüm detayları henüz paylaşılmasa da Trump, sahadaki mevcut statükonun kabullenilmesini istiyor. Rusya'nın ele geçirdiği bölgelerden geri çekilmek gibi bir niyetinin olmadığı da ortada. Avrupa ülkelerinin kendi güvenliklerini tahkim etmeye çalışırken Ukrayna'ya nasıl güvenlik garantisi sağlayacakları ise belirsiz. Öte yandan savaşın derinleşmesi sadece Avrupa'nın değil Karadeniz'in bölgesel güvenliğini de tehlikeli hale getirdi." değerlendirmesinde bulundu.
Bu süreçte adil barışın sağlanabilmesi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliği ile Türkiye'nin güçlü katkısının son derece kritik olduğunu vurgulayan Erdağ, "Sürece dahil olmaya çalışan taraflar kendi öncelikleri üzerinden konuya yaklaşırken Türkiye bölgesel ve küresel güvenliğin sağlanması ve adil bir barışın yapılmasına öncelik veriyor." diye konuştu.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
