Ben diyorum ki; Azerbaycan - Ermenistan çatışmasını, Gürcistan’da konuşlu Amerikalılar çıkardı.
Rusya, Gürcistan ve Ermenistan sınırında yer alan Tovuz, Bakü'den 439 km. uzaklıkta Azerbaycan'da şehir ve Tovuz Rayonunun idarî merkezi.
2013 Nüfus sayımına göre şehirde, 13 bin 700 kişi yaşıyor. Tovuz, Azerbaycan ordusunun askeri yığınak yaptığı şehirlerden.
Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki gerilim bölgesinin Dağlık Karabağ olmasına rağmen, çatışmanın gerilim bölgesinden oldukça uzak Tovuz reyonunda patlak vermesi düşündürücü.
Muhtemelen bölgedeki doğalgaz ve petrol boru hattı koridoru dolayısıyla, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki kriz, uluslararası kamuoyunun yakın takibinde.
Azerbaycan-Gürcistan sınırındaki Tovuz’a yönelik Ermeni saldırısı, Erivan’ın aklını, Rusya’nın haddini aşan mahiyette. Çünkü Ruslar’ın çıkarlarına uygun değil.
Türkiye’yi Hazar’la buluşturan BTC, TANAP ve demiryolu projelerinin, hep bu bölgeden geçmesi, farklı bir küresel güce işaret ediyor olabilir mi?
Ermenistan - Rusya ilişkileri…
Sovyetlerin dağılmasına rağmen Rusya Federasyonu, Ermenistan'dan vaz geçmediği gibi askeri üslerini de tahliye etmiş değil. Tam tersine buradaki asker sayısını artırdı, silah ve mühimmat takviyesi yaptı.
Rusya’nın Güney Kafkasya’da tek askeri üssü Ermenistan’da bulunuyor. Rusya’nın Ermenistan’da iki askeri üssü mevcut. 102. Gümrü Askeri Üssü ve aynı üsse ait olan ve başkent Erivan’daki Erebuni askeri havaalanında yer alan 3624. Hava Üssü.
Ermenistan’daki Rus Askeri Üsleri, diğer bölge tarafından bölgesel güvenliğe tehdit olarak algılanıyor. Rusya’nın, Ermenistan’daki üslerine silah ve lojistik malzeme nakli için İran’ın kendi hava sahasını kullanmaya müsaade etmesi, Türkiye ve Azerbaycan’ın jeopolitik ve jeokültürel birlikteliğine karşı Ermenistan’ı destekleme politikasının bir sonucu.
Ermenilerin üst akıl hocası İngilizler…
Ermeniler, şimdiki Cumhurbaşkanlarına "the West’s man- Batı’nın adamı” diyorlar.
Mevcut Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan’ın diplomatik kariyeri ve en son görev yaptığı yer İngiltere Büyükelçiliği.
İngilizlerin, Armen Sarkisyan üzerinden İngiltere - Ermenistan ilişkilerini farklı mecralarda sürdürecekleri ilk günlerden belli idi.
Armen Sarkisyan’ın İngiliz Petrol (BP), Alcatel, Telefonica, Bank of America Merrill Lynch ve diğer çokuluslu şirketler şirketlerinin kıdemli danışmanı görevinin de Kraliçe’nin Güney Kafkasya’da daha çok etkisinin hissedileceğinin habercisi olabileceği değerlendirmesini iki yıl öncesinden yapmıştım.
Çünkü İngiliz petrol şirketi British Petroleum (BP) Ermenistan-İngiltere siyasi diyalogunda kilit rol oynuyor.
2011’de Ulusal Meclis Avrupa Entegrasyonu Daimi Komitesi başkanı Naira Zohrabyan, İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndaki Güney Kafkasya işleri sorumlusu Josephine Gold ile konuyla ilgili görüşmüştü.
“BP plc”; Merkezi Birleşik Krallık’ın başkenti Londra’da olan Britanyalı ve çok uluslu enerji ve petrol şirketi.
Şirket, dünyadaki en büyük özel enerji şirketlerinden ve dünyanın en büyük altı enerji şirketi arasında bulunuyor. 1908 yılında Anglo-Persian Oil Company olarak kuruldu. 1954’te British Petroleum adını aldı.
Ermenistan Cumhurbaşkanı, Amerikalıların da adamı…
Armen Sarkisyan’ın danışmanlığı yaptığı Bank of America Corporation, merkezi Kuzey Carolina, Charlotte’da bulunan çokuluslu bir bankacılık ve finansal hizmetler şirketi ve ABD’deki en büyük bankalar listesinde 2. sırada yer alıyor.
2008’de Merrill Lynch’ı satın alması, onu dünyanın en büyük servet yönetimi şirketi ve yatırım bankacılığı pazarında önemli bir oyuncu haline getirdi.
Bank of America, ABD’nin 50 eyaletinde, Columbia Bölgesi’nde ve 40’tan fazla ülkede faaliyet gösteriyor. Danışmanlık yaptığı şirketlere bakılırsa Armen Sarkisyan sırtını iyi yere dayamış.
Ama Türkçe’de bir atasözü var, “Ağaca dayanma kurur insana dayanma ölür!..” anlaşılan İngiltere, Ermenistan üzerinden bölgeye iyice yerleşmeye çalışıyor.
Gürcistan’da ABD askeri üsleri, Rusya etkisindeki Azerbaycan'a tehdit…
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasıyla Güney Kafkasya’da SSCB üyesi Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan bağımsızlıklarını kazandı.
Eski SSCB coğrafyasında oluşan bu bağımsız devletlerin varlığı ABD’nin dış politikasında değişikliğe yol açtı.
1991’e kadar bu bölgeyi kendisi için bir tehdit olarak algılayan ABD, diplomatik ve ekonomik ilişkilerle bu havzayı, kendi nüfuz alanına dâhil etmeye başladı.
Bölgede örneğin Gürcistan’da askeri üsler kurdu. ABD’nin bölgeye yönelik yerleşme girişimlerinin asıl nedenleri arasında Kafkasya’nın jeostratejik öneminin etkisi yadsınamaz.
Hiç şüphesiz, doğal enerji kaynaklarının mevcudiyeti ABD’nin bölgeye yerleşmek istemesinin önemli sebeplerinden.
Hazar Denizi petrollerinin pazarlanmasında ABD, Almanya ve Rusya arasında ciddi bir rekabet yaşanıyor. Washington yönetimi bölgede etkinliğini artırmak ve bölgede devam eden etnik çatışmaları sonlandırmak için Rusya’ya rağmen farklı çözüm arayışlarına yöneliyor.
Çünkü bölgede stratejik yeraltı zenginlikleri ve petrol yatakları, uygun ekonomik ham madde kaynağı ve pazar imkânları mevcut.
ABD’nin, Azerbaycan’ın jeopolitik konumunu da dikkate alarak Azerbaycan’ın Ermenistan ve Rusya ile arasında yaşanan da sorunlara girmeden kendisinin bu bölgede yerleşmesi ve Rusya ile rekabetinde Azerbaycan’ın taraf olması için uğraştığı biliniyor.
Azerbaycan’ın bağımsızlığı kazanması ve Ermenistan ile savaşından itibaren ABD; Azerbaycan’da askeri üs (mobil askeri üs) kurmak istediğini Azerbaycan yönetimine bildirmiştir.
Zaman zaman bu konunun taraflar arasındaki görüşmelerde gündeme getirildiği malûm. Azerbaycan’ın merhum Devlet Başkanı Haydar Aliyev’in ABD’nin bölgenin dengelerini değiştirebilecek tekliflerine pek sıcak bakmadığı söylenebilir.
Haydar Aliyev, bölgesel denge sistemini değiştirme imkânı ve mekanizmalarına sahip olan devletleri Rusya, İran ve Türkiye arasındaki ilişkileri dikkate alarak bu konuda Amerikalı bürokratlara net bir görüş bildirmemiştir.
Dünya genelinde, yabancı ülkelerde en fazla askeri üssü bulunan ülkeler arasında ABD ilk sırada yer alıyor.
Orta Asya; Rusya ile ABD arasında adeta askeri üs kapma mücadelesinin yaşandığı bölge. Ermenistan, Kazakistan ve Tacikistan’da da askeri üsleri bulunan Rusya, askeri personel sayısı açısından ABD’den önde geliyor.
Güney Kafkasya coğrafyasının üç önemli ülkesi Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan; Türkiye’nin güvenlik şemsiyesinde stratejik bir öneme sahip.
Güney Kafkasya jeopolitiği, enerji nakil hatlarının geçiş yolu üzerinde olması nedeniyle başka ülkelerinin de (Rusya, İran, Almanya, İngiltere, Fransa, ABD ve hatta Çin) dikkatlerini çekiyor. Türkiye açısından hayati önem arz eden ve projesi tamamlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı (BTC) ve Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı (BTE) bu bölgede bulunuyor.
Trans-Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) yine bu bölgede. Gürcistan, Türkiye üzerinden Avrupa Birliği ve ABD ile bütünleşmek temayülünde olduğunu gizlemiyor.
Türkiye de Gürcistan’ın bu arayışının farkında ve Avrupa-Atlantik kurumları ile bütünleşme çabalarını destekliyor gibi görünüyor.
ABD; Gürcistan - Rusya anlaşmazlığından faydalanmanın kafasında. Gürcistan’ın ihtiyaç duyduğu askeri desteği sunarak bölgeye girmenin bir yolunu buldu.
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütüne (NATO) üye olmak, Gürcistan’ın “Dış ve Güvenlik Politikası’nın” temel önceliklerinden biri.
Gürcistan, NATO’nun ülkenin güvenlik ve istikrarını güçlendirme konusundaki rolüne büyük önem veriyor.
Gürcistan’a, 2008’de Bükreş’te yapılan NATO zirvesinde NATO’ya girme vaadinde bulunuldu.
NATO’nun kapılarını aralayan MAP’e (Üyelik Eylem Planı) dahil edilen Gürcistan, Avrupa Atlantik güvenliğine önemli katkıda bulunan NATO liderliğindeki barış gücü operasyonlarında aktif olarak yer alıyor, NATO’nun çeşitli operasyonlarına askeri destek sağlıyor.
1999-2008 yıllarında Kosova KFOR Kosova Kuvvetlerine Gürcü askeri birlikleri de katıldı. 2015’ten bu yana, Gürcistan; Afganistan’da, NATO’nun “güçlü destek” misyonunda ABD’den sonra en çok askeri personel bulunduran ülke. Ayrıca aynı tarihten itibaren NATO Müktesebat Gücü’nde (NRF) yer alıyor.
Tüm bunları şu cümlenin anlaşılması için yazdım. Gürcistan ve ABD hatta NATO arasında oldukça güçlü ilişkiler kurulu. Bu ilişkilerin gereği bazı ABD askeri unsurları, Gürcistan sınırları içerisinde bulunuyor.
ABD’nin gayri nizami harp unsurları, General ve Albayı öldürdü!..
Tovuz Rayonu’nda başlatılan, Azerbaycan ve Ermenistan askerlerinin figüran olduğu çatışmanın başlatıcısı, Gürcistan’da mevcut ABD'nin gayri nizami harp unsurlarıdır.
Azerbaycan’ın Tovuz Reyonu’nda Ermenistan sınırından 33 km. içeride, Türk yapımı seyyar muharebe komuta kontrol aracında bulunan Tümgeneral Polad Heşimov ile Albay İlgar Mirzeyev'in ve beş askerin şehit edilmesi, uzun menzilli zırh delici özelliğe sahip füze ile gerçekleştirilmiştir.
Tovuz bahane, asıl mesaj Doğu Akdeniz'de veriliyor. Biz anlayacağımızı anladık.
Anlamamazlıktan gelenler pişkin pişkin sırıtarak Rusya’yı hedef gösteriyor.
Oltaya takılmıyalım!
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Twitter'da bizi takip edin: @oc32oc39 , @dikgazete