Almanya’nın sessiz denge faktörü Sinan Selen ve iç istihbaratta Türk profili!
53 yaşındaki Sinan Selen’in, yaklaşık 10 aydır vekaleten yürüttüğü Almanya iç istihbarat’ından sorumlu Federal Anayasayı Koruma Teşkilatı’nın (BfV) başına asaleten getirilmesi Almanya ve Türkiye'de oldukça yankılandı. Selen, 4 bin 200 kişilik teşkilatın resmen başına geçti.
Almanya neden bir Türk kökenliyi seçti?
Almanya, 2020’lerin ortasında güvenlik stratejisini köklü biçimde yeniden tanımlıyor. ABD ile istihbarat işbirliği, Rusya-Ukrayna savaşı, göç dalgaları ve İslamcı radikalleşme dosyaları, Berlin’i iç tehdit algısını gözden geçirmeye zorladı. İşte bu süreçte, 1972 doğumlu Türk kökenli bir isim, Sinan Selen, Federal Anayasayı Koruma Teşkilatı’nın (BfV) başına getirildi.
Selen’in atanması, yalnızca Almanya’daki Türk kökenli nüfusa bir “entegrasyon mesajı” değildi; aynı zamanda Türkiye’nin bölgesel istihbarat kapasitesine karşı Berlin’in stratejik bir dengeleme hamlesi olarak da yorumlandı.
Çünkü Selen’in kökeni, eğitimi ve geçmiş görevleri itibarıyla hem Türk kültürünü hem Alman devlet yapısını iyi bilen “çift yönlü bir profil” oluşturuyor. Bu tür figürler, modern Avrupa istihbaratında “çapraz bağ kurucu / cross-link operative” olarak değerlendiriliyor. Yani iki ülke arasındaki istihbarat trafiğinde sessiz bir denge faktörü.
Berlin yönetimi, son yıllarda Türk diasporasını güvenlik ve kimlik politikasının bir parçası haline getirdi. Yaklaşık üç milyonluk Türk kökenli nüfus, Almanya’nın hem iç güvenlik hem de dış politika denkleminde kilit bir unsur. Sinan Selen’in yükselişi bu açıdan “entegrasyonun vitrini” kadar, kontrolün profesyonelleştirilmiş hali olarak da okunabilir.
Almanya, Türkiye’nin iç siyasetine mesafeli görünse de Ankara’nın Orta Doğu ve Balkanlar’daki etkisini yakından izliyor. BfV’nin başına getirilen Türk kökenli bir ismin hem Türkiye’ye karşı algıyı yumuşatmak hem de diaspora içindeki istihbarat hareketliliğini daha iyi yönetmek için seçilmiş olması olası bir senaryo.
Ankara’dan Berlin’e uzanan görünmez bağ…
Gerçek Edebiyat yazarı Selim Esen, kaleme aldığı son yazısında, Uğur Dündar ile Almanya’nın yeni iç istihbarat başkanı Sinan Selen arasındaki ilginç ve tarihî bir kesişmeye dikkat çekti. Bu hikâye, yalnızca bir tanışıklığın ötesinde, iki ülkenin medya ve istihbarat tarihine dokunan ince bir toplumsal hafıza hattı gibi okunabilir.
1970’lerin Ankara’sında bir televizyon kuşağı…
1970’li yılların Ankara’sı… TRT’nin tek kanal olduğu, televizyonun toplum üzerindeki etkisinin Almanya’ya yeni yeni hissedildiği dönemler. Uğur Dündar o yıllarda, henüz kariyerinin başında genç bir televizyoncuydu. Çalışma arkadaşlarından biri de Işık Selen idi. Selen, yapımcı ve yayıncı kimliğiyle TRT’nin entelektüel kuşağını temsil ediyordu. Ancak 1970’lerin sonundaki siyasi atmosfer, birçok gazeteci ve entelektüeli olduğu gibi onu da yurt dışına yöneltti.
Ankara'dan Berlin'e uzanan ikinci perde…
Işık Selen, Batı Almanya’ya yerleşti. Köln merkezli WDR (Westdeutscher Rundfunk) kanalında yapımcı olarak çalışmaya başladı. Ağustos 1977’de ise gazeteci Mine Özdöl ile evlendi. Bu evliliğin nikâh şahidi Uğur Dündar’dı. Işık Selen, Mine Özdöl’ün ilk evliliğinden olan oğlu Sinan’ı evlat edindi. O çocuk, yıllar sonra Alman iç istihbaratının tepesine çıkacak isim olacaktı: Sinan Selen.
Berlin’in Türk kökenli istihbarat başkanı…
1972 doğumlu Sinan Selen, Almanya’da eğitimini tamamladıktan sonra federal güvenlik kurumlarında hızla yükseldi. Terörle mücadele, sınır güvenliği ve istihbarat koordinasyonu alanlarında önemli görevler üstlendi. Ve 14 Eylül 2025’te, Almanya İç İstihbarat Teşkilatı (BfV) Başkanlığı’na atandı. Bu, Almanya tarihinde ilk kez Türk kökenli bir ismin istihbaratın en üst koltuğuna oturması anlamına geliyordu.
Selim Esen, yazısında bu bağlantıyı “dikkat çekici bir tesadüf” olarak tanımlıyor. Ancak bu hikâye, aslında Türkiye’nin modernleşme ve diaspora serüveninin bir özeti gibi. 1970’lerin siyasi dalgalanmaları, Türkiye’den Almanya’ya giden bir medya mensubunun kaderini, 2020’lerin Avrupa güvenlik mimarisine bağlamış durumda.
Sinan Selen’in biyolojik babası müzikolog, besteci, keman sanatçısı, eğitmen Yavuz Özüstün (1931 – 2007)
Yavuz Özüstün, Dr. Mehmet Tahir Özüstün ve Fatma Zahire Özüstün’ün çocuğu olarak 15 Nisan 1931’de İstanbul’da doğdu. Çerkes kökenli olan Özüstün, İngilizce ve Fransızca bilmekteydi.
İlköğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra İstiklal Lisesi’nden mezun oldu. Üniversite eğitimini İstanbul Üniversitesi Fransız Filolojisi Bölümü’nde tamamladı. Müziğe çocuk yaşta, büyük akrabalarından Eyyûbi Mustafa (Sunar) Bey’den aldığı keman dersleriyle başladı. İlk Türk musikisi eğitimini Ali Rıza Şengel’den, Batı müziği eğitimini ise Fritz Kerten’den aldı.
1950 yılında profesyonel müzik yaşamına başladı. Aynı yıl İstanbul Radyosu’nda çeşitli müzik topluluklarında görev aldı ve Batı müziği toplulukları için düzenlemeler yaptı. 1965’te TRT İstanbul Radyosu’na tonmaister (ses yönetmeni) olarak atandı. 1968 yılında TRT spikerlerinden Mine Özdöl ile evlendi. Bu evlilikten Sinan adında bir oğlu dünyaya geldi.
Yavuz Özüstün, bir dönem Üsküdar Musiki Cemiyeti bünyesinde çalıştı ve Türk musikisi ile caz müziğini sentezleyen çalışmalara imza attı. Berklee College of Music’e ders ve sınav kayıtlarını Türkiye’den göndererek mezun oldu. Caz aranjmanlarıyla tanınan Özüstün, aynı zamanda Zeki Müren ve Nesrin Sipahi gibi sanatçıların orkestrasında başkemancı olarak yer aldı.
1976 yılında kurulan İTÜ Türk Müziği Devlet Konservatuvarı’na öğretim görevlisi olarak davet edildi. Burada Türk müziği nazariyatı ve müzikoloji dersleri verdi. Ayrıca TRT’nin çeşitli sanat komisyonlarında ve Hafif Müzik Denetleme Kurulu’nda görev yaptı. Boğaziçi Üniversitesi, Juilliard School of Music gibi yurtiçi ve yurtdışındaki kurumlarda konferans, sempozyum ve seminerlere katıldı. Konservatuvar bünyesinde bazı komisyonlarda ve yönetim kurullarında üyelik yaptı.
1987 yılında TRT’deki görevlerinden ayrılarak emekli oldu. 31 Aralık 2004 tarihinde İTÜ Türk Müziği Devlet Konservatuvarı ile olan sözleşmesinin sona ermesi ve aynı tarihte yürürlüğe giren hükümet kararnamesi nedeniyle görevinden ayrıldı.
Özüstün, emekliliğinden sonra çalışmalarını evinde sürdürdü. 15 Ocak 2007 tarihinde İstanbul’da vefat etti. 17 Ocak 2007 günü saat 10.30’da İTÜ Türk Müziği Devlet Konservatuvarı Temel Bilimler Bölümü önünde düzenlenen törenin ardından, Teşvikiye Camii’nde kılınan öğle namazını müteakip Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.
Katkıları ve Mirası…
Yavuz Özüstün, geleneksel Türk müziğiyle Batı müziğini akademik düzeyde buluşturan az sayıdaki sanatçılardan biri olarak kabul edilir. Türk müzik nazariyatının çağdaş bir dile kavuşmasında etkili olmuş, yetiştirdiği öğrenciler üzerinde derin bir entelektüel miras bırakmıştır. Hem geleneksel değerlere saygısı hem de yenilikçi yaklaşımıyla, Türkiye’de müzikoloji alanının gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur.
16 Haziran 1975 Tarihli TV'de 7 Gün Dergisi Sayfa 37’de yer alan röportajda İsfendiyar Sönmezler’in kaleminden Mine Özdöl’ün portresi…
Mine Özdöl, 1944 yılında Eskişehir’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Eskişehir’de tamamladıktan sonra Kadıköy Kız Lisesi’nde lise eğitimine devam etti. Liseden mezun olduktan sonra bir özel dershanede sekreterlik ve yabancı dil kurslarına katıldı ve bu alanlarda diploma aldı.
Başarılı bir öğrenci olması nedeniyle mezun olduğu dershane tarafından sekreter olarak görevlendirildi. Ancak Mine Özdöl’ün asıl isteği, radyo spikerliği yapmaktı. Üç yıl boyunca sekreterlik görevini sürdürdüktan sonra, 1966 yılı Aralık ayında açılan sınavı kazanarak İstanbul Radyosu’nda spikerlik görevine başladı.
Göreve başladığı tarihten itibaren radyoda yoğun bir tempoda çalıştı. Nöbet çizelgesine göre gündüz ve gece yayınlarında görev aldı; haber, hava durumu ve çeşitli anonslar sundu. Ayda birkaç kez gece nöbeti tuttu ve 24.00 ile 06.00 saatleri arasında yayın yaptı.
Mine Özdöl, televizyon ekranında özellikle Türk Müziği toplu programlarının anons spikeri olarak tanındı. Meslek hayatı boyunca hem disiplini hem de ses tonu ve diksiyonu ile dinleyici ve izleyicilerin beğenisini kazandı.
Kişisel yaşamında iki büyük tutkusunun üç yaşındaki oğlu Sinan ve pirinç pilavı pişirmek olduğunu o yıllarda kendisi ile yapılan söyleşide ifade etmiştir. Ayrıca resim sanatına da ilgi duyan Özdöl, sulu boya ve yağlı boya çalışmalar yapmıştır.
Mine Özdöl, Türk Radyo ve Televizyon tarihinde, 1960’lı yıllarda yetişmiş ilk kuşak kadın spikerler arasında yer almaktadır.
Sinan Selen’e soyadını veren Işık Selen…
Işık Selen, 1971-1975 yılları arasında Ankara Televizyonu’nda prodüktör olarak görev yaptı. Bu dönemde Uğur Dündar’ın sunuculuğunu üstlendiği “İşte Hayatınız” ve “Yaşadığımız Günler” programlarının yapımcılığını yürüttü. Aynı yıllarda Londra’da radyo ve televizyon eğitimi aldı.
Eğitiminin ardından Almanya’nın Sesi Radyosu’nda prodüktör, redaktör ve spiker olarak çalıştı. Almanya’ya yerleşen Selen, WDR (Westdeutscher Rundfunk) kurumunda görev yaparken, Ağustos 1977’de gazeteci Mine Özdöl ile evlendi. Nikâh şahidi Uğur Dündar’dı. Işık Selen, Mine Özdöl’ün ilk evliliğinden olan oğlu Sinan’ı evlat edindi. 1972 doğumlu Sinan Selen, 14 Eylül 2025’te Almanya Federal İç İstihbarat Teşkilatı (BfV) başkanlığına atandı.
Almanya’ya Türk iş göçünün 50. yılı dolayısıyla hazırlanan “Vatan Olan Gurbet” adlı kitabın yazarlarından Prof. Dr. Kenan Mortan, çalışmanın oluşum sürecinde Mine–Işık Selen çiftinin katkılarını özel olarak anmaktadır. Mortan, “Bu çalışmayı Köln ve Ruhr Havzası’nda ateşlediler” diyerek çifte teşekkür etmektedir.
Kısa bir Sinan Selen biyografisi…
Sinan Selen, 1972 yılında İstanbul’a doğdu ve 4 yaşında Almanya’ya gelerek Köln’de büyüdü. Almanya doğumlu olmayan ilk Anayasa Koruma Teşkilatı (BfV) Başkanı olan Selen, aynı zamanda bir anayasa hukukçusu olarak da öne çıkmaktadır. 21 Ocak 2019’dan itibaren teşkilatta başkan yardımcısı olarak görev yapmıştır.
Köln Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra 2000 yılında Federal Suç Polisi Dairesi’nde (Bundeskriminalamt) kariyerine başladı. Bu dönemde Almanya Şansölyesi Gerhard Schröder ve İçişleri Bakanı Otto Schily’nin koruma ekibinde de görev aldı. Terörizm konusunda uzmanlaşan Selen, 11 Eylül 2001 saldırılarının ardından Almanya’daki çalışmalarını yoğunlaştırdı.
2006 yılında Federal İçişleri Bakanlığı’na geçerek, uluslararası terörle mücadele biriminin başına getirildi. 2015 yılında Suriye’deki iç savaş nedeniyle Almanya’da yaşanan göç krizi sonrasında, Türkiye ile Almanya arasında yürütülen görüşmelerde önemli bir rol üstlendi. 2016 Ocak ayında iki ülke hükümetlerinin istişare toplantıları için Berlin’de bir araya gelmesiyle, iki ülke içişleri bakanlarının kurmayı kararlaştırdığı ortak terörle mücadele mekanizmasında Almanya’nın temsilcisi olarak atandı. Bu mekanizma, IŞİD, PKK ve DHKP-C gibi örgütlerle mücadele amacı taşımaktaydı. İçişleri Bakanlığı verilerine göre Selen, 2000–2016 yılları arasında 11 terör saldırısının engellenmesinde görev aldı.
Haziran 2016’da kamu görevinden ayrılan Selen, özel sektöre geçerek TUI’de çalışmaya başladı. Şirkette, çalışanlar, tatilciler ile otel, uçak ve gemilerin güvenliğini sağlamakla sorumlu oldu. Tunus gibi tatil ülkelerinde yaşanan terör saldırıları karşısında şirketin hızlı ve etkili bir şekilde harekete geçebilmesi için bir kriz ve güvenlik yönetimi birimi kurdu.
Selen, El-Kaide ve IŞİD gibi selefi radikal gruplara karşı operasyonlar yürütmüş, korsanlık ve insan ticaretiyle mücadele konusunda da tecrübeye sahipti. Daha önce BfV’de başkan yardımcılığı görevini vekaleten yürütmüştü.
2018 yılında Almanya İç İstihbarat Servisi BfV’nin başkan yardımcılığına Türkiye kökenli bir istihbaratçı olarak atanacağı yönündeki haberler, Alman medyasında tartışmalara yol açtı. Süddeutsche Zeitung ve TAZ gibi gazeteler, haberi eleştirel bir dille değerlendirdi.
Selen, uzun süre çifte vatandaş statüsünde kaldıktan sonra Türk vatandaşlığından ayrıldı. Bu süreçte, bazı bürokratik engellerle karşılaştığı, ancak sonunda ayrılığın gerçekleştiği bildirildi. Atama, bazı gazeteciler tarafından “bir Müslüman’ın terfisi” olarak yorumlandı. Ancak Almanya İçin Alternatif (AfD) Partisi, habere tepki olarak “İstihbaratın başına bir Müslüman getiriliyor” açıklamasında bulundu. Alman basınında Selen’in dini kimliği üzerine yapılan tartışmalar, benzer konumdaki diğer yetkililerin dini kimlikleri hakkında hiçbir tartışma olmamasına karşın gündeme geldi.
Sinan Selen: sosyal, psikolojik ve kültürel etkilerle şekillenen bir istihbarat profili...
Sinan Selen, ömrü boyunca sosyal, psikolojik ve kültürel etkileşimlerin birleşimiyle şekillenmiş bir profil sergiler. Erken yaşta farklı kültürel ve toplumsal çevrelerle temas etmesi, onun sosyal zekâsını ve adaptasyon kabiliyetini güçlendirmiştir. İki kültürlü kimliği, hem Alman hem Türk toplumsal kodlarını anlama ve bunları sentezleyerek köprü kurma yeteneği kazandırmıştır. Medya ve entelektüel çevrelerden edinilen deneyimler, toplumsal tepkileri ve algıları değerlendirme kapasitesini artırmış, iletişim ve stratejik düşünme becerilerini geliştirmiştir.
Psikolojik açıdan Selen, sistematik düşünme, kriz yönetimi ve analitik karar alma yetileriyle öne çıkar. Yoğun eğitim ve entelektüel çevreler, problem çözme ve detaylı analiz yeteneğini beslemiş, çok kültürlü deneyimler bilişsel esnekliğini artırmıştır. Karmaşık ve riskli durumlarda soğukkanlılıkla hareket edebilme, stres altında verimli çalışabilme kapasitesi, profesyonel kariyerinin temel taşlarını oluşturur.
Sosyal psikolojik ve kültürel uyum yeteneği, Selen’i modern istihbarat alanında “çapraz bağ kurucu” bir figür hâline getirmiştir. Diaspora toplulukları, devlet mekanizmaları ve uluslararası ilişkiler bağlamında kendisini güven tesis eden ve bilgi ağlarını etkin yönetebilen bir aktör olarak konumlandırmıştır. Hem liderlik hem de arabuluculuk kapasitesi, iki toplum ve devlet yapısı arasında stratejik denge kurmasını sağlamaktadır.
Selen’in kariyeri ve stratejik rolü, bireysel yeteneklerin yanı sıra sosyal çevre, kültürel birikim ve iki kültürlü deneyimlerin etkileşimiyle şekillenmiştir. Sosyal zekâ, psikolojik dayanıklılık ve kültürel adaptasyon, onu Almanya’daki Türk diasporası ve Almanya-Türkiye ilişkilerinde benzersiz bir stratejik aktör hâline getirmektedir. Bu bütüncül profil, Selen’i modern Avrupa istihbaratının karmaşık yapısında özgün ve kritik bir figür olarak öne çıkarmaktadır.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
омюр челикдёнмез, Дикгазете
Seçilmiş Kaynakça
https://eksisozluk.com/yavuz-ozustun--1192066
https://www.facebook.com/share/1BW4LRdw9U/
https://www.bbc.com/turkce/articles/cx20nyyrpqzo
https://www.gastearsivi.com/gazete/tvde7gun/1975-06-16/37
https://www.almanyabulteni.de/soylesi/50-yilin-muhasebesi
https://www.muzikegitimcileri.net/forum/viewtopic.php?t=1133
https://www.tmv.org.tr/index.php/tr/2-uncategorised/174-yavuz-ozustun
https://www.forbes.com.tr/dunya/sinan-selen-alman-ic-istihbarat-teskilati-baskani-oldu
https://www.arti49.com/almanya-ic-istihbaratinin-basina-turk-isim-gecti-2396862h.htm
https://bianet.org/yazi/almanya-istihbaratinin-zirvesinde-turkiye-kokenli-bir-yonetici-203798
https://www.sonmuhur.com/tarihte-bir-ilk-turk-kokenli-sinan-selen-almanyada-istihbaratin-basina-gecti
https://www.verfassungsschutz.de/DE/Verfassungsschutz/Bundesamt/Amtsleitung/amtsleitung_artikel.html
https://www.odatv.com/guncel/ugur-dundarin-alman-istihbaratiyla-yolu-yillar-once-nasil-kesisti-120118683
https://tr.euronews.com/2025/09/15/almanya-ic-istihbarat-teskilati-bfvyi-turk-kokenli-sinan-selen-yonetecek
https://www.google.com/amp/s/amp.dw.com/tr/alman-iç-istihbarat-teşkilatına-türk-kökenli-başkan/a-73992448
https://www.aa.com.tr/tr/dunya/almanyada-anayasa-koruma-teskilati-baskanligina-sinan-selenin-getirilecegi-bildirildi/3687532
https://www.discogs.com/artist/3093458-Yavuz-özüstün=AfmBOoocxIXxpx-0z5oIbjzZSvNPaTPojmsd1VffPzIwUEW3pU6cTnZ1
https://www.dikgazete.com/yazi/turk-alman-istihbarat-birimleri-amerikalilara-kulahi-nasil-ters-giydirdi-makale,1223.html-1223.html
https://www.dikgazete.com/yazi/bundesamt-fur-verfassungsschutz-federal-alman-anayasayi-koruma-teskilatinda-verbindungsmann-turk-olmak-makale,988.html-988.html
https://www.dikgazete.com/haber/almanya-da-anayasa-koruma-teskilati-baskanligina-sinan-selen-in-getirildigi-aciklandi-966389.html