Endocannabinoid sistem ve beyin araştırmaları
Cambridge Üniversitesi insan beyninin gelişimiyle ilgili tarihin en büyük çalışmasını yayımladı.
- 0–90 yaş arasında 4.000’den fazla beyin taraması
- Nature’da dün yayımlandı
- Beyin gelişimi 5 dönemde yeniden tanımlandı
Bugüne kadar bildiğimiz “çocuk–ergen–yetişkin” şeması resmen çöktü.
İnsan beyninin gelişim çizgisi tamamen yeniden yazıldı:
1) 0–9 yaş: Sinaptik patlama dönemi
Beyin bu yıllarda kontrolsüz biçimde milyarlarca yeni sinaps üretir.
Sonra budanır: En çok kullanılan bağlantılar korunur.
- Öğrenme kapasitesi maksimum.
- Çevresel uyaranlar kalıcı değişiklik yaratır.
2) 9–32 yaş: Uzun süren bilişsel hızlanma
Şaşırtıcı bulgu: “Ergen beyni” aslında 30’ların başına kadar devam ediyor.
Beyin bölgeleri arası iletişim hızlanır, bütünleşme artar.
- Soyut düşünme, problem çözme, yaratıcılık bu dönemde zirveye çıkar.
- Prefrontal korteks tam olgunluğa 32 civarında ulaşıyor.
3) 32–66 yaş: Nöral stabilite dönemi
Beyin mimarisi, yaklaşık 30 yıl boyunca oldukça stabil.
Majör yapısal değişim yok.
- Zekâ ve kişilik bu dönemde plato yapıyor.
- Beyin bölgeleri giderek daha uzmanlaşmış hale geliyor.
4) 66–83 yaş: Erken yaşlanma beyni
Beyaz madde bağlantıları azalıyor, iletişim yavaşlıyor.
- İşleme hızı ve bilişsel esneklik düşmeye başlıyor.
Ama yaşam tarzı (uyku, hareket, beslenme) bu süreci ciddi şekilde yavaşlatabiliyor.
5) 83+ yaş: Geç yaşlanma beyni
Beyin, global bağlantıdan lokal bağlantıya kayıyor.
Bütün-beyin iletişimi azalırken bazı bölgeler aşırı yükleniyor.
Bu, “azalan altyapıya karşı” geliştirilen adaptif bir hayatta kalma stratejisi.
Neden önemli?
“Beyin 30 yaşına kadar genç, 66’ya kadar stabil, 83 sonrası yeniden organize olur.”
Bu çalışma, şu alanları kökten değiştiriyor:
- Eğitim ve öğrenme stratejileri
- Ergenliğin gerçek süresi
- Yetişkinliğin bilimsel tanımı
- Yaşlanma modelleri
- Alzheimer risk penceresi
- Nöropsikiyatrik hastalıkların başlangıç yaşları
İnsan beyni, düşündüğümüzden çok daha uzun süre gelişiyor ve düşündüğümüzden çok daha geç yaşlanıyor.
İnsan beynindeki 90 Milyar nöron ve bağlantısallık ağını sağlayan nöronların snapslerinin toplamı 100 Trilyon civarındadır (Detect edilen Sience Dergisi). Tüm süreçlerde oluşabilecek hasar ve Nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde Cannabinoidler/ CBD OİL ve türevleri aktif çalışarak bu süreçleri 100 yaş ve üzerinde yaşlanmaya taşıyacak yapıdadır.