Enerji ve mineral kaynakları açısından zengin olmasına karşın, halkı dünyadaki en fakir ülkelerden biri olarak kabul edilen Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Afrika'nın ikinci büyük ülkesi ama çok çıkarlı, çok aktörlü bir çatışma ortamının kurbanı.
Belçika/Fransa, 1885'ten itibaren Orta Afrika'da bulunan Kongo'yu, yani bugünkü Zaire'yi sömürmeye başladı. Belçikalılar, Kongo'nun bakır ve elmas madenlerini işlettiler.
Kongolu erkekler, istedikleri miktarda kauçuk getirinceye kadar kadın ve çocukları rehin tuttular. Kendilerine direnenleri ya öldürdüler veya sakat bıraktılar.
Sömürgecilerin yerli halkı çalıştırmak için öylesine zalimane, akıl almaz yöntemler vardı ki deyim yerindeyse bunlar iblisin dahi düşünmeyeceği şeylerdi.
Mesela sömürgecilerin köleleştirdiği yerli halktan bir baba eğer kauçuk kotasını dolduramazsa çocuğunun veya en yakınının el ve ayakları kesiliyordu.
Günümüzde de değişen çok şey yok. Kongo'nun Belçika'dan kazandığı sözde bağımsızlığın ardından ülkenin ilk başbakanı seçilen Patrice Lumumba'yı işkence ile öldürüp asit kuyusuna atmışlardı.
ABD, Fransız, İngiliz ve İtalyan şirketleri doğal kaynakları sömürmek için kıyasıya yarışıyorlar. Bu nedenle servet paylaşım kavgasının bedelini halk ödüyor.
Fransızlar, Kongo’dan vazgeçmiş değil. Bu konuda çok kıskançlar. Hatta öyle ki Fransızların istemediği yabancılar sıklıkla kaçırılıyor ve öldürülüyor.
28 Ocak 1993'te, Kongo hala Zaire Cumhuriyeti iken, o zamanki Fransız Büyükelçisi Philippe Bernard, Kinshasa'da suikaste kurban gitmişti.
Yoksulluk inanılmaz boyutta, halkın temiz içecek suları yok. Sıtma ve sarıhumma tehlikesinin en yüksek olduğu ülke.
Tecavüz oranı dünya ortalamasının çok üstünde. Tecavüzcüler için kadın-erkek fark etmiyor.
Kongo, 15 Ağustos 1960’ta bağımsızlığını kazanmasına rağmen, sömürgecilerle güçlü bağları var ve “Uluslararası Fransızca Konuşan Ülkeler Örgütü” üyesi. Para birimi Kongo Frankı. Yüzlerce dilin konuşulduğu ülkede resmî ve idarî dil Fransızca.
Nüfusun yüzde 70'i Hristiyan, yüzde 15'i Müslüman, geri kalanlar ise animist. Mahallî dillerden Lingala, Sevâhilî'nin bir şîvesi olan Kingwana, Kikongo ve Tshiluba millî dil kabul ediliyor.
Kongo Petrolleri sömürgecilerin iştahını kabartıyor…
İki yıl önce ABD’nin seçimler bahanesiyle Kongo’ya asker göndermesi, Fransa’nın eski sömürgesinde kontrolü elinde tutmak için Katolik Kilisesi ile iş birliğine gitmesi, ülkeye yönelik dış müdahaleleri sıklaştırdı.
Aslında hiçbir batılı ülkenin halkın yoksulluğu veya insan hakları ihlalleri umurunda falan değil. Onlar için sömürülecek kaynakların güvenliği önemli.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin başlıca gelir kaynağı petrol. Ülkenin 1.6 milyar varil petrol rezervi mevcut.
2014’te İtalya'nın en büyük petrol ve gaz şirketi Eni ile Kongo Cumhuriyeti arasında yeni yapılacak petrol keşifleri için anlaşma imzalandı.
Eni, 1968'den beri Kongo Cumhuriyeti'nde çalışmalarını sürdürüyor. 2013’te ülkede günde ortalama 120 bin varil petrol üreten şirket, Sahraaltı Afrika'da Angola, Gana, Mozambik, Nijerya, Togo, Kenya ve Liberya'da faaliyet gösteriyor.
Eni, Sahraaltı Afrika'da günde ortalama 450 bin varil petrol üretiyor ve çalışmalarını büyüterek sürdürüyor.
Ruslar da bu yarıştan kopmuş değil. Son zamanlarda Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Afrika'daki Rus yatırımlarının ana noktalarından.
Ancak Rusya'nın katıldığı ekonomik projelerde tercih ettiği ilk Afrika ülkesi değil. Daha önce, Rus Rosneft petrol şirketi Mısır ve Mozambik'teki gaz üretim projelerinde bir pay alırken, Lukoil, Gana'da başarılı bir şekilde çalışıyor.
Kongo'da, Rus şirketleri ilk kez altyapı ile ilgili kapsamlı taahhütler üstlendi. Bu proje Kongo ulusal şirketi ile Kongolu Pointe Noir limanını ve Kinshasa'nın yanındaki Maluku terminalini birbirine bağlayacak.
Rus şirketler, söz konusu inşaat projesinin Türk firmalar tarafından üstlenilmesini istiyor.
2007 yılında Hidrokarbonlar Bakanlığı, Fransa'nın Total şirketine, 2010 yılında da İngiltere'nin Soco International şirketine petrol arama imtiyazı verdi. İngiliz şirketi Soco International, orada sismik testler yaptı ancak lisansı 2015'te sona erdi.
Yakın zamanda Kongo Cumhuriyeti'nin kuzeyinde büyük bir petrol sahası keşfedildi. Başkent Brazzaville'ye 415 kilometre mesafedeki Mikounga yöresinde, günlük 900 varil petrol üretim hacmine sahip 'Delta Küvet Havzası" adı verilen rezervi, 9 bin 392 kilometrekarelik bataklık alanda yapılan arama sonucu 3 bin 400 metre derinlikte bulundu.
Görüldüğü gibi kaynak çok, para çok ama halka zırnık yok. Şair istediği kadar, "Bu taksimi kurt yapmaz, kuzulara şah olsa” desin dursun.
Kongo silahlı muhalefeti Ninjalar ve liderleri…
Ninja milislerinin lideri Protestan din adamı Pastor Ntumi olarak bilinen, Frédéric Bintsamou. Cumhuriyetçiler Ulusal Konseyi’nin başkanı.
Katolik Kilise ile işbirliği yapan Fransız sömürge yönetimine, dini gerekçelerle karşı çıkıyor. Ancak onu Alman gizli servisi BND ile ABD gizli servisi CIA destekliyor.
Anlaşmazlık büyük.
Pool vilayetinin batısındaki silahlı çatışmalar nedeniyle Brazavil ile ekonomik başkent Pointe-Noire arasında karayolu güzergahında silahlı milisleri faal.
Hükümet ile “Ninja” milisler arasında, ateşkes anlaşması yapılmasına rağmen kriz aşılmış değil.
Demokratik Kongo Cumhuriyetinde Türkler…
Kongo'da 1000 civarında Türk yaşıyor. Oradaki Türk kolonisinin temeli, FETÖ yapılanmasına uzanıyor. Örgütle bağlantılı şirketlerin götürdüğü eğitimciler, iş insanlarından Türkiye’ye geri dönmeyenler halen bu ülkede ikametlerini sürdürüyor.
Bir kaç yıl önce Başkent Kinşasa'daki FETÖ ile iltisaklı olan ve bünyesinde anaokulu, ilkokul, ortaokul ile lise eğitim kademeleri bulunan bin 200 öğrenci kapasiteli eğitim kampüsü, Kongo Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Türkiye Maarif Vakfı’na devredildi.
Kongo'da yaşayan Türk nüfusun Afrika'nın diğer ülkelerinden gelen Müslümanlarla irtibatı hayli yüksek.
İtalyan Büyükelçinin öldürülmesi…
İtalyan Büyükelçi Luca Attanasio, Kongo'da öldürülen ilk diplomat sayılmaz. Bu ilk olma özelliği 28 Ocak 1993'te, Kongo hala Zaire Cumhuriyeti iken, o zamanki Fransız Büyükelçisi Philippe Bernard ait. Bernard, Kinshasa'da düzenlenen suikastte öldürülmüştü
Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki BM konvoyuna saldırı, Pazartesi günü saat 10.15 civarında Kanyamahoro şehri yakınlarında gerçekleşti.
Büyükelçi ve İtalyan koruması, Birleşmiş Milletler örgütünün Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde istikrar sağlama misyonu olan MONUSCO konvoyunda bir arabada seyahat ediyorlardı.
İtalyan koruma Iacovacci geçtiğimiz Eylül ayından beri Kongo'daki İtalyan Büyükelçiliği'nde görev yapıyordu.
Virunga Ulusal Parkı'ndan gelen raporlara göre saldırı, bir kaçırma girişiminin parçasıydı. Bu bölge, petrol şirketlerinin üretim alanlarına yakın.
Ülkenin doğusundaki Kongo, Ruanda ve Uganda sınırındaki Virunga bölgesinde birkaç silahlı grup faaliyet gösteriyor.
Öldürülen Büyükelçi Luca Attanasio, geçen yıl “2020 Nassiriya Uluslararası Barış Ödülü”ne layık görülmüştü.
Büyükelçi ve eşi Zaika Seddiki başkanı olduğu “Mama Sofia” insani yardım örgütünün etkinliği kapsamında sık sık okullarını ziyaret ediyorlardı.
Genellikle çocuk, genç anne ve şiddet ve tecavüz mağduru kadınlara yönelik projeler yapıyorlardı.
Luca Attanasio ve Zakia Seddiki, Nobel Barış Ödülü sahibi Denis Mukwege ile.
Kongo’da öldürülen büyükelçi Luca Attanasio kimdir?
Lombardo, Bocconi'den mezun olduktan sonra Dışişleri Bakanlığı Afrika misyonunda çalışmaya başladı. İsviçre ve Nijerya'da görev yaptı.
Kongo’ya gelmeden önce görev yaptığı Fas Kazablanka'da Arap asıllı eşi Zaika Seddiki (Sıddıki) ile tanıştı ve evlendi. Çiftin üç kız çocuğu var. Luca Attanasio ve eşi Zakia Seddiki 2020'de birlikte “Nassiriya Uluslararası Barış Ödülü 2020” aldı .
31 Ekim 2019'dan itibaren genel merkezde, DRC'de akredite Olağanüstü Tam Yetkili Büyükelçi olarak onaylandı. Attanasio, Kinshasa'da eşi Zakia Seddiki tarafından zor durumdaki çocuklara ve kadınlara bakmak için kurulan Mama Sofia derneğinin onursal başkanıydı.
"Halklar arasında barışı koruma ve insani projelerin gerçekleştirilmesine katkıda bulunma" çabalarından dolayı eşi ile birlikte Ekim 2020'de, “Nassyrya Barış Ödülü”ne layık görüldüler.
Onların bu insani yardım çabaları, temsil ettikleri sömürgeci zihniyeti perdelemeye yetmemiş anlaşılan.
Belki de Bilali Habeşi'nin torunları, Etiyopya'dan Eritre’den kalkıp, yüz yıl öncesinin hesabını soruyordur.
Emperyalistlerin kara kıtada işleri zor. Kadim uyanış başladı. Cihanşümul kadrolar her yerde.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Twitter'da takip edin: @oc32oc39 , @dikgazete
Seçilmiş Kaynakça
https://www.dunya.com/dunya/italyan-petrol-sirketi-kongo039da-yeni-kaynak-arayacak-haberi-252531
https://brazavil.be.mfa.gov.tr/Mission/ShowInfoNote/224135
https://www.kdcistanbul.com/kdc-konsolosluk.html
https://icba.su/tr/news/novosti-mira/pochemu-rossiya-vse-bolshe-investiruet-v-neftyanye-proekty-v-afrike/
https://www.africanews.com/2018/08/23/deal-with-issues-that-caused-taking-up-of-arms-congo-s-ninja-leader-says/
https://afam.org.tr/kongo-demokratik-cumhuriyetinde-secimler-ve-iktidar-mucadelesi/
https://www.bbc.com/news/world-africa-13283212
https://www.independent.co.uk/news/world/africa/oil-drilling-congo-national-parks-kinshasa-unesco-world-heritage-sites-a8424266.html
https://www.dikgazete.com/dunya/kongo-havzasi-nda-yeni-petrol-rezervi-kesfedildi-h457384.html
https://www.lastampa.it/cronaca/2021/02/22/news/chi-e-luca-attanasio-l-ambasciatore-ucciso-in-congo-1.39939833
https://www.lastampa.it/esteri/2021/02/22/news/attacco-contro-un-convoglio-onu-in-congo-ferito-l-ambasciatore-italiano-1.39939769
https://www.ilsussidiario.net/news/zakia-seddiki-moglie-luca-attanasio-chi-e-attivista-a-fianco-di-donne-e-bimbi/2133807/
https://m.facebook.com/casadipaolo.marinadicamerota/?__tn__=%2Cg
https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/ilgi-alanlari/
https://www.mamasofia.org/le-nostre-attività/
https://www.ruetir.com/2021/02/22/who-is-the-wife-of-luca-attanasio-the-ambassador-killed-in-congo/
https://www.ilriformista.it/ambasciatore-morto-in-congo-il-precedente-del-1993-lattentato-a-kinshasa-197915/
https://www.milanotoday.it/cronaca/congo-morto-ambasciatore-italiano.html
https://www.adiac-congo.com/content/aide-aux-vulnerables-long-mama-sofia-consent-soutenir-la-fondation-mwimba-texas-106110
https://www.ilriformista.it/chi-e-zakia-seddiki-la-moglie-dellambasciatore-luca-attanasio-e-presidente-dellong-mama-sofia-198013/
https://www.ilsole24ore.com/art/congo-l-ambasciatore-luca-attanasio-kinshasa-2017-2020-aveva-vinto-premio-nassiriya-la-pace-ADkxwRLB?refresh_ce=1
www.mfa.gov.tr/kongo-seyahat.tr.mfa
www.mfa.gov.tr/kongo-ekonomisi.tr.mfa