İster ‘Corona’ ister ‘Korona’ diye yazın-okuyun, ikisi de aynı virüs. Bu farklı yazım şekline takılmayın diye söylüyorum.
Osmanlı Padişahlarının kılıçları gibi kalemleri de keskin. Kanuni Sultan Süleyman, “Muhibbi” mahlasıyla yazdığı bir şiirinde der ki;
“Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi.”
Bu beyiti günümüz Türkçesiyle anlamak istersek şöyle seslenir bize Muhibbi; “Halkın gözünde devlet (iktidâr) gibi değerli bir şey yok./ Halbuki şu dünyada bir nefes sıhhat gibi devlet (güç) olamaz.”
Kanûnî, bir nefes sıhhati koca cihana değişmez ama Şah Hatayi der ki;
"Muhabbet bağında bir gül açıldı
Bir derdim var bin dermana değişmem
Yüküm lal-i gevher mercan saçarım
Bir derdim var bin dermana değişmem"
Bilginin doğası, kapsamı ve kaynağı çerçevesinde acaba bilginin eril ya da dişil nitelikli olabileceği düşünülmüş müdür? Bilgi-seven /Philo Sofia, bilge insanların sayısı ne de az?
Koronavirüs bilançosu…
Çin'in Wuhan kentinde ilk ortaya çıkan ve Türkiye dahil 110 ülkeye yayınan coronavirüs (Covid-19) Avrupa ve ABD'de hızla yayılıyor. ABD'de vaka sayısı 1000'i aşarken, ölü sayısı 31'e yükseldi.
Koronavirüs İtalya’da rekor sayıda can aldı. Vaka sayısı 10 bini geçerken, ölü sayısı 837'ye çıktı. Avrupa'da corona virüsün hızla yayıldığı bir diğer ülke ise İspanya. İspanya'da okullar tatil edildi.
Corona virüs vaka sayısı 1689'a çıkarken, 36 kişi öldü. Fransa'da Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 30'dan 33'e, vaka sayısı da 372 artarak bin 784'e yükseldi. Fransa’da ölenler 64 yaş ve üstü.
Hastalardan 86'sının durumu ağır. Fransa Kültür Bakanı Franck Riester corona virüse yakalandı. Fransa'da beş milletvekilinde daha corona virüsü çıkmış.
Fransa Kültür Bakanı neyse de İngiltere Sağlık Bakan Yardımcısı Nadine Dorries'te virüs tespit edilmiş iyi mi?
İngiltere diğer Avrupa ülkeleri gibi değil. Ada ülkesi ve dört bir tarafı denizle çevrili. Doğal karantina altında nasıl oluyor da steril ve hijyenik ada, corona virüsüne kucak açıyor?
Almanya'da corona virüsü vaka sayısı 1200'ü geçerken, 2 kişi öldü.
İngiltere'deki vaka sayısı 382'ye yükselirken, ölü sayısı 6'ya çıktı.
İran'da son 24 saat içinde yeni tip koronavirüs (Kovid -19) nedeniyle 63 kişinin daha hayatını kaybetmesiyle ölü sayısı 354'e, vaka sayısı ise 9000’e yükseldi. Çin’de ise yeni vakalar ağırlıklı olarak yurt dışından gelenlerde görüldü. (*)
Vahşi Kapitalizmin biyolojik silahı Corana Virüsü, ekonominin sırtına yük yaşlı nüfus için üretilmiş…
Uzmanlara göre, koronavirüs özellikle yaşlı nüfus için önemsenmesi gereken bir tehlike. Çocuklar için ise büyük bir tehlike oluşturmuyor.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ), Çin'de bu hastalığa yakalananlar üzerinde yaptığı bir analize göre, özellikle kalp damar hastalıkları, diyabet, yüksek tansiyon, kronik solunum yolu hastalıkları ve kanserden muzdarip olanlar yüksek risk altında.
Kadınlar Tanrı’dan torpilli…
Erkeklerle karşılaştırıldığında kadınların bağışıklık sisteminin daha dirençli olduğu görülüyor.
Bunun da nedeni bağışıklık sistemini uyaran ve vücuda giren mikroplara karşı daha yoğun bir mücadeleyi tetikleyen kadınlık hormonu östrojen.
Erkeklik hormonu testosteronun ise bağışıklık sistemini zayıflatan bir etkisi var.
Hastalığın ölüme neden olma olasılığı 65 yaş üstü kişilerde katlanarak artıyor. Örneğin Çin'de 40 yaşın altındaki hastalarda ölüm oranı yüzde 0,2 iken bu oran 70-79 yaş aralığındaki insanlarda yüzde 8'e, 80 yaş üstünde ise yüzde 14,8'e çıkıyor. (**)
Dünya yaşlanıyor!..
Dünyada toplam nüfus 7,5 milyarın üstünde. Bunların 680 milyon 204 bini ise yaşlı nüfusta yer alıyor. 184 ülkenin yer aldığı istatistikte, yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu ülke Monako’ydu.
Toplam nüfusu 30 bin 727 olan ülkede 10 bin 187 yaşlı yaşıyor. Bu da ülkenin yüzde 33,2’sinin yaşlı olduğu anlamına geliyor.
Monako’dan sonra ise listede Japonya yer alıyor. Japonya’nın nüfusunun yüzde 28,4’ü yaşlı. Avrupa ülkelerinde ise yaşlı nüfus oranı genellikle yüzde 15’in üzerinde.
Bazı ülkelerin yaşlı nüfus oranları ise şöyle:
- Almanya yüzde 22,4
- İtalya yüzde 21,7
- Danimarka ve Çekya yüzde 19,4
- Belçika yüzde 18,8
- İngiltere yüzde 18,2
- İspanya yüzde 18,1
Dünyada yaşlı nüfus oranının yüzde 10'un altında olduğu ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor. 82 milyon nüfuslu Türkiye'de, 7 milyonun üzerinde yaşlı insan yaşıyor.
Bu da ülkemizin yüzde 8,8'inin yaşlı nüfusta yer aldığını gösteriyor. (***)
Virüsün şakası yok!
Hastalık Koruma ve Kontrol Merkezleri (CDC) bulaşıcı hastalıklar uzmanı, koruyucu tıp doktoru ve bulaşıcı hastalıklar epidemiyoloğu Juliana Grant’a göre, koronavirüsün dünya genelinde 50 milyon kişinin ölümüne yol açan 1918'deki grip salgını kadar ciddi ve ölümcül olma potansiyeli mevcut. (****)
Yaşlı nüfus ve sağlık sistemleri arasındaki paradoksal ilişki…
Günümüzde bireyleri sağlıklı tutmak, hasta tedavisini sağlamak ve sağlık harcamalarını kontrol etmek gibi mali amaçlarla çeşitli sağlık sistemleri geliştirildi.
Bu sistemlerin temel dinamiklerini sağlık hizmetlerinin kaynakları, bu kaynakların yönetimi, organizasyonu, sunumu ve finansmanı oluşturuyor.
Ülkeler, giderek daha da kompleks hale gelen hukuksal, finansal ve politik yönetim sistemleri içinde oluşabilecek her türlü sorunu giderebilmek için en doğru şekilde sağlık hizmeti sunabilme amacıyla bu modelleri güncelliyor.
Sağlık sistemlerine yatırım ve sağlık hizmetlerinin kişi başına maliyeti ülkeden ülkeye farklılaşıyor. Örneğin 1980 yılında Türkiye’nin 70 dolarlık en düşük kişi başı sağlık harcamasını 86 dolar ile Kore ve 276 dolar ile Portekiz takip etmişti.
Aynı dönemde Kişi başı sağlık harcamalarında ilk üç sırayı ise 1102 dolar ile ABD, 1029 dolar ile İsviçre ve 973 dolar ile Almanya almıştı.
Verilerin son yılları incelendiğinde ABD’nin halen en yüksek sağlık harcamasına sahip olduğu ($8745), İsviçre, Norveç ve Hollanda gibi ülkelerin kişi başı sağlık harcamalarına ayırdığı kaynağın 5.000 dolar üzeri seviyelere kadar yükseldiği görülmektedir.
Veriler doğrultusunda ABD ve Batı Avrupa ülkelerinde kişi başı sağlık harcamalarının yüksek seviyelerde seyrettiği sonucuna varılabilmektedir.
Almanya, Hollanda ve İsviçre’nin kişi başı sağlık harcamaları 1980 ve 2012 yılları arasında OECD ülkeleri içinde ilk 10 sırada yer almış, Kanada ve Avustralya gibi Ulusal Sağlık Sigortası modeli ülkeleri de kendilerine üst sıralarda yer bulmuşlardır. (*****)
Yaşlı nüfus korkusu Türkiye’yi etkilemeye başladı. Dünyada gelişmiş ülkelerin de kabusu olan “yaşlı nüfus” sağlık harcamalarının artmasına, dolayısıyla ülke ekonomisi ile birlikte sosyal güvenlik sistemlerini ve sigorta sistemlerini de tehdit etmeye başlıyor.
Özellikle, Avrupa ülkelerinde yaşlı nüfusun bu tür yıkımlara neden olmasını önlemek için sigorta sistemlerinden faydalanılıyor. “Evde Bakım Sigortası” ile yaşlıların ihtiyaç duyduğu bakım hizmetleri sağlanıyor, sağlık harcamalarında tasarrufa gidiliyor. (******)
Ancak hastanelerin fiyat artışını, sağlık portföyünün yaşlanmasını, medikal enflasyonu alt alta koyduğunuzda, buna bir de sigorta şirketlerinin yeni yıl zammını eklediğinizde sigortada fiyat artışı yüzde 50’lerin üzerine çıkıyor. Bu durum, diğer sektördeki harcamaların kısılmasına neden oluyor.
Mesela ABD örneğini ele alalım. 2010 yılında çıkan “Affordable Care Act”, yani Hesaplı Sağlık Hizmetleri Yasası, sağlık sigortası olmayan, nüfusun yüzde 15’ini oluşturan 50 milyona yakın Amerikalı’nın ucuz sağlık sigortası poliçesi almalarını sağlıyor.
Amerikalılar’ın çoğunun özel sağlık sigortası var. Bu sigortanın ücreti, kısmen kişinin işvereni tarafından karşılanıyor. Yaşlı Amerikalılar ise hükümet fonlarıyla beslenen sağlık hizmetlerinden yararlanıyor.
Nüfusun yüzde 15’ini oluşturan yaklaşık 50 milyon Amerikalı’nın ise sağlık sigortası yok. Bu kişiler, çalışan yoksullar sayılıyor. Sigortası olanların çoğu için sağlık harcamaları, ağır bir yük.
Vahşi kapitalizm, yaşlı nüfustan neden kurtulmak istiyor?
Dünya kaynakları sınırsız değil. Bu sınırlı kaynaklar üzerinde daha fazla nüfusla yaratacağımız baskı, bu kaynaklardan alacağımız payı azaltacak, acımasız rekabeti artıracak, sonuç olarak yaşam kalitesini düşürecektir.
O nedenle küresel vahşi kapitalist sistem, kontrolsüz nüfus artışının, mevcut kaynaklar üzerindeki baskı ve rekabeti artıracağı ve bunun da yaşama kalitesini düşüreceğini biliyor.
Vahşi kapitalizm, nüfus kontrolü istiyor.
Laboratuvar mamülü Corona Virüs ile bir tür doğal seleksiyon sürecini çalıştırıyorlar.
Görmüyorsunuz!..
Vahşi kapitalizm globalleşmeden vaz geçmek için “virüs salgını” bahanesine dört elle sarılıyor.
Avrupa Birliği ülkeleri, sınırları kaldırdığına bin pişman. Serbest dolaşım hakkı, başlarına kim bilir daha ne belalar açacak?
Belki de Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması yani Brexit'in nedenleri arasında bunlar var!
İster sanayileşmiş ister gelişmiş ülke deyin, Corona Virüsün kasıp kavurduğu ülkeler, kavimler göçüne karşı bu salgını bahane edip içlerine kapanmanın hesabındalar.
Hastalığın ölüme neden olma olasılığı 65 yaş üstü kişilerde katlanarak artıyor. 40 yaşın altındaki hastalarda ölüm oranı yüzde 0,2 iken, bu oran 70-79 yaş aralığındaki insanlarda yüzde 8'e, 80 yaş üstünde ise yüzde 14,8'e çıkıyor.
Bu sebepten dolayı yaşlıların, özellikle de aynı anda başka hastalıklarla da mücadele edenlerin, öncelikli olarak korunması gerekiyor.
Bu risk grubundaki kişiler, insanların bir araya geldiği toplu etkinliklere, konserlere, dernek toplantılarına ve benzerlerine katılmamalı, toplu taşım araçlarından uzak tutulmalılar.
2019'da “I. Yaşlı Şurası”, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın himayesinde toplanmıştı. Yaşlı kitlenin sağlık ve bakım hizmetlerinden sorumlu kurumlar bir yol haritası belirledi mi ?
Acaba ülkemizde yaşlı nüfusun yoğun bulunduğu yaşlı bakım merkezlerine yönelik ne tür sağlık tedbirleri alındı?
Allah korusun, eğer kurumsal bakım hizmeti alan bakıma muhtaç yaşlı nüfusta, Korona Virüsü nedeniyle toplu ölümler yaşanırsa dünya-ahiret vebali kimin olur?
Düşünmek bile istemiyorum!
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Twitter'da bizi takip edin: @oc32oc39 , @dikgazete
(*) https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/corona-virus-avrupa-ve-abdde-hizli-yayiliyor,kSMNeUqm_U2AAHl-lleaqQ
https://tr.sputniknews.com/ortadogu/202003111041573649-iranda-koronavirus-vaka-sayisi-9000e-yukseldi-24-saatte-63-kisi-hayatini-kaybetti/
(**) https://www.dw.com/tr/koronavirus-en-%C3%A7ok-kimi-tehdit-ediyor/a-52719220
https://www.businessinsider.com/italy-coronavirus-old-population-cases-death-rate-2020-3
(***) https://www.trthaber.com/haber/yasam/dunya-nufusu-yaslaniyor-mu-409158.html
(****) https://aawsat.com/turkish/home/article/2173126/abdli-sa%C4%9Fl%C4%B1k-uzman%C4%B1-koronavir%C3%BCs-50-milyon-ki%C5%9Finin-%C3%B6ld%C3%BC%C4%9F%C3%BC-1918-grip-salg%C4%B1n%C4%B1-gibi
(*****) İlker DAŞTAN-Volkan ÇETİNKAYA Comparing Health Systems, Health Expenditures and Health Indicators in OECD Countries and Turkey, Sosyal Güvenlik Dergisi, Ocak 2015, Cilt 5, Sayı 1, Sayfa 104-134 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/297403
(******) https://www.sigortamedya.com.tr/yaslanan-nufus-evde-bakim-a-ihtiyaci-artiriyor/