Viyana
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, İran'ın yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyuma sahip olması, yaklaşık 4 yıldır nükleer anlaşmanın gereklerini yerine getirmediği için yaşanan bilgi eksikliği ve Tahran yönetimiyle yaşanan sorunlar nedeniyle bu ülkenin nükleer programı hakkında endişeli olduğunu söyledi.
Grossi, Avusturya'nın başkenti Viyana'da düzenlenen UAEA Yönetim Kurulu Toplantısı sonrasında basına açıklama yaptı.
İran'ın nükleer programına ilişkin bir önceki 3 aylık periyotta yüzde 60 düzeyinde zenginleştirilmiş uranyum stokunun 182 kilogram olduğunu aktaran Grossi, bunun bu ay 275 kilograma yükseldiğini ve İran'ın bu seviyede zenginleştirilmiş uranyuma sahip olmasının kendisinde ciddi bir kaygıya yol açtığını ifade etti.
Rafael Mariano Grossi, İran'ın Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) olarak nitelendirilen nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini uygulamayı durdurmasının üzerinden yaklaşık 4 yıl geçtiğini hatırlatarak, İran'ın bu süreçte Ek Protokol'ü de uygulamayı bıraktığını, bu nedenle Ajansın bu ülkedeki nükleer tesislere tam erişime sahip olmadığını, bu durumun bilgi akışını sınırlandırdığını dile getirdi.
İran ve Ajans arasında Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması kapsamında yapılan sözleşmede, bu ülkenin, nükleer faaliyetleri, mevcut nükleer malzemesi ve tesislerine ilişkin bilgi paylaşmak zorunda olduğunu aktaran Grossi, ancak Ajansa bildirilmeyen bazı noktalarda nükleer malzeme ya da uranyum bulaşmış materyallerin tespit edildiğini ve Tahran yönetiminden buna ilişkin ikna edici bir açıklamanın hala yapılamadığını belirtti.
"İran'ın nükleer programının barışçıl olduğuna güvence verebilmek için sorunlar çözülmeli"
Grossi, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi kapsamında Kod 3.1 adı verilen güvenlik denetimi uygulamasının İran tarafından uygulanması gerektiğini vurgulayarak, şunları paylaştı:
"Güvence denetimi kapsamında çözülemeyen sorunlarının devam etmesi beni ciddi şekilde endişelendirmektedir. Bu sorunlar, İran'ın Kapsamlı Güvence Denetimi Anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerinden kaynaklanmaktadır ve Ajans'ın İran'ın nükleer programının tamamen barışçıl olduğuna dair güvence verebilmesi için çözülmesi gerekmektedir."
UAEA Başkanı Grossi, Ajansın bu ülkeye gönderdiği kıdemli müfettişlerin geçen yıl İran tarafından çalışmalarına izin verilmemesinin yol açtığı krize değinerek, İran'daki yeni yönetimin söz konusu müfettişlerin çalışmasına izin vereceğini açıkladıktan sonra tekrar izin vermemesinin kendisini derinden üzdüğünü aktardı.
Grossi, Ajans ve İran arasında 4 Mart 2023'de imzalanan ortak bildirinin uygulanmasına yönelik elle tutulur bir gelişme kaydedilemediğini, bu bildirinin acilen uygulanması gerektiğini anlattı.
Sorunların çözülmesi ve ilerleme kaydedebilmek için üst düzey diyaloğun önemli olduğunu kaydeden Grossi, yakın zamanda İranlı muhataplarıyla somut sonuçlar elde edebilme adına tekrar görüşmek istediğini vurguladı.
Rafael Mariano Grossi, İran'la sorunların çözülmesi ve bir anlaşma yapılması için Tahran ve Washington'un bir şekilde görüşmesinin kaçınılmaz olduğunu sözlerine ekledi.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
