Osmanlı’da gül, lale, reyhan ve demirhindi gibi çiçek, bitki, baharat meyveler şerbete dönüşürdü. Bitki şerbetlerinin en meşhurlarından ise her derde deva, “Şerbetlerin Padişahı Reyhan” idi.
Baharat, çiçek ve meyveden üretilen Osmanlı şerbetlerinin faydası saymakla bitmiyor. Asli reçetelere uygun şerbet üretimi yapan şerbet uzmanları, şerbetin Osmanlı döneminde sadece özel gün ve gecelerde değil yılın 365 günü içildiğini aktarmaktadırlar.
Modern içeceklerin keşfinden önce, özellikle sıcak doğu medeniyetlerinde; ferahlatıcı meşrubat olarak yüzlerce yıldır şerbetlerin tüketildiğini akademik eserlerden öğrenmekteyiz.
Şerbetler, Osmanlı mutfağında 15. yüzyıldan sonra görülmeye başlanmıştır. Osmanlı sarayını görme fırsatı bulan seyyahlar, her türlü meyvenin yetiştirildiği akıl almaz güzellikteki bahçelerden söz ederlerdi.
Osmanlı döneminde, hem meyve hem de çiçeklerden şerbet, reçel, şekerleme ve hoşaf yapılırdı.
Saray ve seçkin sofralarının gözde çiçek ve bitkileri, şerbete dönüştürülürdü.
Önemli konuklara bu şerbetler ikram edilirdi.
Şerbetin ne kadar özel bir içecek olduğunu bir hikaye ile anlatalım:
“Kanuni Sultan Süleyman, bir gün Yeniçeri Ocağını ziyaret eder. Kendisine, bir tasın içerisinde demirhindi şerbeti ikram edilir.
Demirhindi şerbetini içen Kanuni, şerbeti çok beğenir ve içtiği tasa 1 kese altın bırakır.
Bu olaydan sonra, şerbet kasesine altın bırakmak ikram geleneği haline gelmiş ve padişah ne zaman yeniçeri ocağını gezse, içtiği tasın içine 1 kese altın bırakarak onları ödüllendirirmiş.”
Eski zamanlarda şu anki soğuk içeceklerin yerini şerbetler alıyordu.
Birçok hastalığa iyi geldiği gibi özellikle sindirim ve ‘hazımsızlığa’ yardımcı olduğunu ve vücuttaki sıvı ve şeker dengesini sağladığını tarih kaynaklarından öğreniyoruz.
Reyhan bitkisi özellikle Osmanlı döneminde şerbet olarak sıklıkla kullanılıyordu.
Reyhan, yoğun tadı ve şerbetlere verdiği güzel renk ile tercih ediliyordu.
Reyhan otu, ülkemizde Akdeniz ve Ege bölgelerinde yetişiyor. Oldukça sakinleştirici etkisi bulunan bu eşsiz otu, bitki çaylarında, şerbetlerde de sıklıkla görüyor olabilirsiniz.
Nefis bir tadı olan Reyhan Şerbetinin yapımının zor olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Oldukça az malzeme ile yapılan Reyhan Şerbetini, daha önce denemediyseniz mutlaka denemeniz gerekiyor.
İşte Osmanlı mutfağından içinizi serinletecek Reyhan Şerbeti tarifi:
Reyhan Şerbeti Tarifi:
Malzemeler:
- 1 lt sıcak su
- Yarım su bardağı toz şeker
- 1 demet reyhan (Sapı ve yaprağı birlikte)
- 1/2 adet limon
- 1 adet çubuk tarçın
- 1-2 adet karanfil
Yapılışı:
İlk olarak reyhanları, sap ve yapraklarıyla birlikte limon ve şekerle ovun, reyhanlar iyice rengini versin.
Ardından reyhan karışımının üzerine tarçın ve karanfilleri de koyarak, tüm malzemenin üzerine sıcak suyu ekleyin.
Hazırladığınız karışımı, oda sıcaklığına gelinceye kadar bekletin. Soğuyunca buzdolabına kaldırın…
Şerbet dinlenince delikli süzgeç ile süzün.
Yazın soğuk, kışın sıcak içebilirsiniz..
Reyhan Şerbetinin faydaları:
- Sindirim sistemine faydalı, hazmı kolaylaştırır.
- Gaz sancılarını giderir, mide ve bağırsaktaki şişkinliğin azalmasına yardımcı olur.