“(Sosyal devlet) ferdin huzur ve refahını gerçekleştiren ve teminat altına alan, kişi ve toplum arasında denge kuran, emek ve sermaye ilişkilerini dengeli olarak düzenleyen, özel teşebbüsün güvenlik ve kararlılık içinde çalışmasını sağlayan, çalışanların insanca yaşaması ve çalışma hayatının kararlılık içinde gelişmesi için sosyal, iktisadî ve malî tedbirler alarak çalışanları koruyan, işsizliği önleyici ve millî gelirin adalete uygun biçimde dağılmasını sağlayıcı tedbirler alan adaletli bir hukuk düzeni kuran ve bunu devam ettirmeye kendini yükümlü sayan, hukuka bağlı kararlılık içinde ve gerçekçi bir özgürlük rejimini uygulayan devlet demektir.” (1)
Devletimiz, sosyal devlet ilkesi gereğince ihtiyaç sahiplerine çeşitli yardımlarda bulunuyor.
Gıda yardımları, barınma yardımları, sosyal konut projeleri, yakacak yardımları, eşi vefat etmiş kadınlara yardımlar gibi birçok yardımı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü (2) ihtiyaç sahibi vatandaşlara ulaştırıyor.
Bu temel verileri sunduktan sonra fikirlerimi beyan etmeye başlayabilirim.
Coronavirüs salgını ile etkin şekilde mücadele etmeye çalışıyoruz.
Bu kapsamda sosyal yardımların önemi bir kez daha ön plana çıkmıştır.
Sosyal yardım ödemeleri, vatandaşın kafasını karıştırdığı gibi bazı kalemlerde, ‘hane içinde kişi başına düşen geliri net asgari ücretin 1/3’ünden (701,32 TL) az olan haneler’ türünden hesaplar yüzünden devlet bazen haksız ödeme yapabiliyor.
Kişinin geliri, hesaplanan ücretten fazla olabiliyor.
Bu durumda devlet, ödediği parayı ihtiyaç sahibinden geri istiyor.
Zaten vatandaş, ihtiyaç sahibi olduğundan bu parayı geri ödeyemiyor ve icra sistemi devreye giriyor.
Bu ödeme ve yardımlar daha basit ve sistemli şekilde ihtiyaç sahibine ulaştırılabilir.
Bunun yolu, reform seviyesinde mevzuat basitleştirmesinden geçiyor.
Kanunlarımız ve diğer mevzuat kalemlerimiz basit, anlaşılır ve pratik olmak zorundadır.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Parlamenter Sistem mevzuatında yapılan ufak-tefek teknik değişiklikler ile yürütülmeye çalışılıyor.
Birkaç ay sonra dünyada kapitalizmin sonunun geldiği konuşulmaya başlanabilir.
Teknoloji çağı ile beraber, devletlerin çalışma prensipleri de değişmek zorunda kalabilir.
Buna vaktinde hazırlıklı olmak zorundayız.
Bunun için akıl ve bilimle yoğrulmuş, kolay uygulanabilir usul ve esaslar oluşturmak zorundayız.
Devletimiz "Sosyal Devlet İlkesi" gereğince dünyaya örnek olacak iyi yönetim sergilemektedir.
Sosyal politikaları geliştirerek fark oluşturabilir ve mevcut kaynakları rasyonel kullanmakla sosyal adaleti daha kolay sağlayabiliriz.
Daha önce de gündeme getirdiğim çözüm önerilerinde olduğu gibi (3) ev hanımlarına asgari ücret verilip sigortası yapılırsa sosyal devlet sistemi içinde ödemesi ve takibi yapılan bazı kalemlere gerek kalmayacaktır.
Mevcut sistemde birçok sıkıntı ve detay vardır.
İhtiyaç sahibini tespit için yapılan hesaplamalar da sistemi zorlamaktadır.
Bunun yerine sadece ev hanımlarına asgari ücret ödemek bile sosyal yardımlar sisteminde birçok sorunu çözecektir.
Bunun yanı sıra kadınların çalışmak zorunda kalmasının önüne de geçilebilir.
Tabii ki isteyen kadın çalışma özgürlüğüne ve hakkına sahiptir.
Çalışmayan her kadına şartsız ödeme yapmak, kadına pozitif ayrımcılıktır.
Kadınımız ister çalışsın isterse de ev hanımlığı yapsın, kocasına muhtaç olmadan hayatını ikame ederken, geçim sıkıntısı çeken eşlerine destek olma sevincini de yaşayacaklardır.
Boşanmalara giden yol ve boşanmaların çoğu şiddetli geçimsizlikten olmaktadır.
Özellikle dar gelirli vatandaşlar için ev geçimi yapmak pamuk ipliğine bağlıdır.
Kocanın aldığı maaş ne olursa olsun çalışmayan kadın “ev hanımı” olarak devletten maaş almalıdır.
Devletimiz, 65 yaş üstü yaşlılarımıza, engellilere ve ev hanımlarına maaş bağlayarak sosyal devlet ilkesinin gereğini kolaylıkla sağlayabilir.
Bunun dışındaki kalemler ve hesaplamalara gerek yoktur.
Aile Bakanlığı altyapısında bir program geliştirilerek İçişleri ve Sağlık Bakanlığı ile uyum sağlanarak 65 üstü vatandaşlar, engelli raporu alanlar ve ev hanımları hiçbir başvuru yapılmadan, evrak kalabalığı olmadan tespit edilebilir.
Teknoloji çağına ne kadar çabuk uyum sağlarsak, başarılı olma şansımız o kadar yüksektir.
.
Muhammed Işık, dikGAZETE.com
1- Anayasa Mahkemesi, 16-27 Eylül 1967 Tarih ve E.1963/336, K.1967/29 Sayılı Karar
2- https://www.ailevecalisma.gov.tr/sygm/programlarimiz/sosyal-yardim-programlarimiz/