2024-cü ildə planetin 60 ştatında seçkilər keçiriləcək
-Dünyanın müxtəlif yerlərində keçirilən seçkilər “siyasi institutların sarsılmasına və geosiyasi gərginliyin artmasına səbəb olacaq
BAKI, Azərbaycan
Bu il planetin 60 ştatında seçkilər keçiriləcək, seçkilərdə dünya əhalisinin təxminən yarısı, 4,2 milyard insan iştirak edəcək. Seçkilərin nəticələrinin qlobal gərginliyi daha da artıracağı gözlənilir.
Onların arasında Rusiya, ABŞ, Hindistan, Pakistan, İndoneziya, Banqladeş, Meksika və 54 Afrika ölkəsindən 18-i var.
Beynəlxalq münasibətlər üçün ilk mühüm seçkilər yanvarın 13-də Tayvanda keçiriləcək və burada yeni prezident seçiləcək.
Mütəxəssislərin fikrincə, yüksək ehtimalla dünyanın müxtəlif yerlərində keçirilən seçkilər “siyasi institutların sarsılmasına və geosiyasi gərginliyin artmasına səbəb olacaq”.
Səsvermənin nəticəsi həqiqətən də beynəlxalq proseslərə ciddi təsir göstərə bilər.
Dünyanı maraqlandıran əsas seçki ABŞ-dakı seçkilərdir. ABŞ-da prezident seçkiləri birinci yerdədir. Demokratlar və Respublikaçılar partiyalarında prezidentliyə namizədlərin irəli sürülməsi üçün ilkin seçkilər keçiriləcək.
Bu gün dünyanın diqqəti Amerikanın üzərindədir. Tramp hazırkı prezident Baydenə qarşı seçidə iştirak edəcəkmi? Trampa səs verməyə icazə veriləcəkmi? Ona qarşı çoxsaylı məhkəmə prosesləri gedir.
Qeyd edək ki, ABŞ Ukraynaya hərbi, maliyyə, siyasi və diplomatik dəstək verən əsas dövlətdir. Bu da o deməkdir ki, əgər hakimiyyət dəyişərsə, Ukraynanın taleyi sual altında qalacaq.
Böyük Britaniyada seçki…
Böyük Britaniyada hakimiyyətdə 14 ildir ki, Mühafizəkarlar partiyasıdır. Əslində Britaniyada seçki 2025-ci ildə keçirilməli olsa da, baş nazir Rişi Sunak seçkilərin 2024-cü ildə keçiriləcəyini açıqladı.
Görünən odur ki, bu dəfə müxalifətdə olan İşçi partiyası qalib gələcək. Hələ Britaniyada seçkinin tarixi müəyyən edilməyib. Seçkilərin oktyabr-noyabr aylarında keçiriləcəyi gözlənilir.
Gürcüstanda seçki…
2024-cü il oktyabrın 26-da Cənubi Qafqazın qonşusu, Gürcüstanda parlament seçkiləri keçiriləcək.
Hakim “Gürcü Arzusu-Demokratik Gürcüstan” partiyası geniş şəkildə “Kremlə yaxın olmaqda” ittiham olunur. Eyni zamanda, “Gürcü arzusu”nun özü də müxalifət kimi respublikanın Aİ-yə daxil olması kursunu dəstəkləyir.
Bu payızda “Gürcü Arzusu” dördüncü dəfə qalib gəlməyə çalışacaq və yenə də onun əsas rəqibi UNM olacaq.
2024-cü ildə Gürcüstanda prezident seçkiləri də keçiriləcək.
Respublikanın hazırkı rəhbəri, vaxtilə Saakaşvilinin müttəfiqi olmuş Salome Zurabişvili hakim partiya ilə kəskin konfliktdədir, partiya hətta səlahiyyət müddəti bitməmiş onu impiçment yolu ilə hakimiyyətdən uzaqlaşdırmağa cəhd edib.
Nə olursa olsun, o, Gürcüstanın ümumxalq səsverməsi ilə seçilmiş sonuncu prezidenti olub. Bundan sonra dövlət başçısı 300 nəfərlik (deputatlar və yerli hakimiyyət nümayəndələri arasında bərabər bölünmüş) heyət tərəfindən seçiləcək.
Yanvar
- 7 yanvar: Banqladeş parlament seçkiləri
- 9 yanvar: Butan parlament seçkiləri
- 11 yanvar: Sint Marten, parlament seçkiləri
- 13 yanvar: Çin Respublikası, prezident və parlament seçkiləri
- 14 yanvar: Komor adaları, prezident seçkiləri
- 21 yanvar: Lixtenşteyn referendumu
- 28 yanvar: Finlandiyada prezident seçkiləri
Fevral
- 4 fevral: El Salvador, prezident və parlament seçkiləri /Mali, prezident seçkiləri
- 7 fevral: Azərbaycan, prezident seçkiləri
- 8 fevral: Pakistan parlament seçkiləri
- 14 fevral: İndoneziya, prezident və parlament seçkiləri
- 25 fevral: Seneqal, prezident seçkiləri / Belarus, parlament seçkiləri / Lixtenşteyn referendumu
Mart
- 1 Mart: İran, parlament seçkiləri
- 8 Mart: İrlandiya konstitusiya referendumu
- 10 mart: Portuqaliyada parlament seçkiləri
- 15-17 mart: Rusiya, prezident seçkiləri
- 24 mart: Slovakiya, prezident seçkiləri
Aprel
- 10 aprel: Koreya Respublikası parlament seçkiləri
Aprel-may:
Hindistan, parlament seçkiləri
- 5 may: Panama, Prezident və Parlament
- 12 may: Litva, prezident seçkiləri
- 19 may: Dominikan Respublikası, Prezident və Parlament seçkiləri keçiriləcək.
İyun
- 1 iyun: İslandiyada prezident seçkiləri
- 2 iyun: Meksikada ümumi seçkilər (Prezident, Senat və Deputatlar Palatası)
- 6 iyun-9 iyun: AB bayrağı, parlament seçkiləri
- 9 iyun: Belçika, parlament seçkiləri
- 22 iyun: Mavritaniya, prezident seçkiləri
- 29 iyun: Monqolustan, parlament seçkiləri
İyul
- 15-16 iyul: Ruandada prezident və parlament seçkiləri
Oktyabr
- 9 oktyabr: Mozambik, prezident və parlament seçkiləri
- 26 oktyabr: Gürcüstan, parlament seçkiləri
- 27 oktyabr: Uruqvay, prezident və parlament seçkiləri
Noyabr
- 5 noyabr: ABŞ prezidenti, Nümayəndələr Palatası və parlament seçkiləri
- 12 noyabr: Palau, prezident və parlament seçkiləri
Dekabr
- 7 dekabr: Qanada ümumi seçkilər…
Vaxtı müəyyən edilməyən seçkilər
- Əlcəzair, Prezident
- Avstriya, parlament
- Botsvana, parlament
- Çad, Prezident və parlament
- Xorvatiya, Prezident və parlament
- Qabon, konstitusiya referendumu
- Gürcüstan, parlament
- Qana, Prezident və parlament
- Hindistan, parlament
- Kiribati, Prezident
- Litva, parlament
- Mavrikiy, parlament
- Moldova prezidenti və Avropa Birliyinə üzv olmaq üçün referendum
- Namibiya, Prezident və parlament
- Şimali Makedoniya, parlament
- Rumıniya, parlament
- San Marino, parlament
- Slovakiya, Prezident
- Solomon adaları parlament
- Cənubi Afrika, parlament
- Cənubi Sudan, Prezident və parlament
- Şri Lanka, Prezident
- Toqo, parlament
- Böyük Britaniya, parlament
- Özbəkistan, parlament
- Venesuela, Prezident