Hüzünlü Olimpiyatlar: Yolsuzluk, siyaset ve sosyal sorunlar spor festivalini mahvediyor
Paris'teki Yaz Olimpiyat Oyunları, başlangıçta Fransa'nın uluslararası imajını güçlendirecek, milyonlarca turisti çekebilecek ve ülke ekonomisini canlandırabilecek büyük bir etkinlik olarak planlanmıştı. Ancak yüksek beklentilere rağmen, oyunlara yönelik hazırlıklar, organizasyonun başarısı konusunda şüphe uyandıran bir takım ciddi sorunlarla karşı karşıya kaldı.
Mali zorluklar, turistlerin ilgisinin azalması, sponsorluk eksikliği, aşılmaz altyapı sorunları ve diğer zorluklar, gelecekte Olimpiyat Oyunlarını düzenleme konusundaki yaklaşımının ciddi bir şekilde gözden geçirilmesini gerektirecek gibi.
Ve tüm bunlar Fransa ve Avrupa'nın bir rol model olarak imajını ve de dünya sporlarını organize eden evrensel bir kurum olarak Uluslararası Olimpiyat Komitesi'ni (IOC) fazlasıyla itibarsızlaştırıyor.
Olimpiyatların toplam bütçesi şimdiden başlangıçta tahmin edilen rakamın iki katı…
Olimpiyatlar geleneksel olarak ev sahibi ülke için büyük bir ekonomik itici güç olarak görülegelir ve tam da bu bağlamda Paris 2024 Olimpiyatları’nın önemli miktarda yatırım çekmesi ve ülkenin turizm gelirlerini artırması bekleniyordu. Ancak gerçeğin çok daha karmaşık olduğu ortaya çıktı.
İlk tahminlere göre, oyunlara hazırlık maliyetleri, başlangıçtaki varsayımları önemli ölçüde aşıyor. Olimpiyatların toplam bütçesi şimdiden 8 milyar avroyu aştı. Ki; bu da başlangıçta tahmin edilen rakamın iki katı.
Başlıca harcama kalemleri arasında spor tesislerinin inşası ve modernizasyonu, güvenlik ve ulaşım altyapısının geliştirilmesi ve açılış-kapanış törenlerinin düzenlenmesi yer alıyor.
Bütün bunlar, devlet bütçesi üzerinde önemli bir mali baskı yaratmış halde ve pan-Avrupa ekonomik ve enerji krizi nedeniyle zaten son derece zor durumda olan Fransa'nın uzun vadeli yükümlülüklerini daha da artırıyor.
Paris’in hizmet sektörünün şişirilmiş fiyatları turistlerin çoğunu şimdiden kaçırdı bile!..
Başlangıçta Olimpiyatların ana gelir kaynaklarından birisi olarak görülen turizm, geleneksel olarak popüler bir turistik destinasyon olan Paris'in, aşırı kalabalık korkusu ve tüm hizmetlerin şişirilmiş fiyatları nedeniyle beklenen ziyaretçi akışını çekememesi nedeniyle ciddi sorunlarla karşı karşıya kaldı.
Otellerin, yemeklerin, ulaşımın, spor ve eğlence etkinliklerinin biletlerinin makul olmayan yüksek fiyatları nedeniyle yabancı turistler alternatif destinasyonları tercih ediyor ve bu da Fransız turizm endüstrisi için önemli kayıplara yol açıyor.
Taşımacılık sektöründe de durum daha iyi değil; Air France Havayolları, uçak biletlerine dönük talebin azalması nedeniyle üçüncü çeyrekte 180 milyon avroluk zarar öngörüyor. Turistlere hizmet veren otel, restoranlar ve diğer işletmelerin de rezervasyonlarında keskin bir düşüş görülüyor ve bu da mali performansları olumsuz etkiliyor
Kurumsal sponsor bulmakta zorlanan oyunlar, çareyi özel şahısların bağışlarında buldu…
Olimpiyat organizatörleri için bir diğer önemli sorun da sponsorluk eksikliğiydi. Oyunların finansmanında kurumsal ortakların ilgisini çekmek, her zaman için önemli bir rol oynayageldi, ancak bu sefer organizatörler gönüllü bağışçılar ve reklamcılar bulmakta zorluklarla karşılaştılar.
Ekonomik istikrarsızlık ve kurumsal sponsorluk pazarındaki yüksek rekabet koşullarında, birçok şirket, Olimpiyatları desteklemek için önemli fonlar yatırmaya halen hazır değil ve bunun sonucunda organizatörler, oyunların tanıtımı için 150 milyon avro yatırım yapan milyarder Bernard Arnault'dan yardım istemek zorunda kaldılar. Bu durum, haliyle kamuoyunun eleştirilerine yol açtı ve Olimpiyatların özel yatırımlara daha fazla bağımlı hale geldiği ve yalnızca seçilmiş birkaç kişi tarafından erişilebilen "lüks oyunlar" haline gelme riski taşıdığı yönündeki tartışmaları ateşlemiş oldu.
Seine’de planlanan yüzme yarışmaları, nehrin aşırı kirliliği nedeniyle zora girdi!..
Altyapı sorunları Olimpiyat organizatörleri için bir başka ciddi zorluk haline gelmiş durumda. Spor tesislerinin inşaatı ve modernizasyonuna yönelik önemli yatırımlara rağmen, bunların çoğu oyunların başlamasından sonra bile yarım kaldı.
En çarpıcı örneklerden birini yüzme yarışmalarının yapılması planlanan Seine Nehri teşkil ediyor. Nehirdeki suyun hala çok kirli olması, katılımcılarda ve seyircilerde, çevre güvenliği konusunda ciddi endişelere yol açıyor ve ayrıca Olimpiyat Köyü ve stadyumlar başta olmak üzere birçok spor mekânının inşaat çalışmalarının tamamlanmasına ve de acil ve topyekûn modernizasyona ihtiyaç var.
Olimpiyatların yüksek maliyetleri ve yolsuzluklar Fransızlardaki hoşnutsuzluğu arttırdı…
Fransa, aktif sendikaları ve sık sık grevleriyle tanınıyor ve Olimpiyat döneminde bu toplumsal gerilim unsurları, Fransız hükümetinin ve Paris yetkililerinin siyasi ve yönetimsel işlevsizliği nedeniyle radikal bir şekilde yoğunlaşmış durumda.
Memurların, ulaştırma sektörü çalışanlarının ve diğer endüstrilerdeki işçilerin grevleri, oyunların organizasyonunu zaten önemli ölçüde karmaşık hale getirdi ve lojistikleri aksattı. Ayrıca başkent ve ülkedeki genel toplumsal hoşnutsuzluk, Olimpiyatlara ev sahipliği yapmanın yüksek maliyetleri ve özellikle de yolsuzluklarla ilişkilendiriliyor.
Pek çok Fransız, sosyal ihtiyaçlara harcanabilecek mühim fonların oyunların hazırlıklarına harcanmasından duyduğu memnuniyetsizliği dile getiriyor. Bu durum, başarılı bir Olimpiyat oyunları düzenleme arzusu ile halkın sosyal ihtiyaçlarının karşılanması arasında denge kurması gereken organizatörler için ilave zorluklar yaratıyor.
Alınan tüm güvenlik önlemleri, göçmen ve evsizlerin yasadışı sınır dışı edilmesine yaradı!..
Olimpiyat Oyunlarının kitlesel etkinlikleri bağlamında güvenlik sorunları giderek daha fazla ehemmiyet arz eder hale geliyor. Fransa, diğer birçok Avrupa ülkesi gibi, ek güvenlik önlemleri gerektiren terör saldırısı tehditleriyle karşı karşıya; ancak Olimpiyatları düzenleyenler ve Fransız yetkililer, huzursuzluğa, terör saldırılarına ve diğer türden suç olaylarına yol açabilecek tehditleri önleme konusunda oldukça ihmalkâr davrandılar şu ana değin.
Tüm uzmanlar, Fransız istihbarat servisinin ve polisinin verimliliğinden her şeye rağmen emin değil, bu da oyunların ziyaretçileri ve katılımcıları arasında endişelere yol açıyor. Olimpiyat katılımcılarının ve seyircilerinin güvenliğinin sağlanması organizatörlerin önceliklerinden birisi, ancak artan terör tehdidi ve sosyal istikrarsızlık koşullarında bu daha da zor bir görev haline geliyor.
Organizatörler; spor salonlarına girişlerde artırılmış kontroller, bagaj ve kişisel eşyaların kontrol edilmesinin yanı sıra, olası tehditleri izlemek ve önlemek üzere özel teknolojilerin kullanılması da dâhil, oyunların her aşamasında güvenliği sağlamaya dönük bin bir türlü mekanizmalar geliştirdiler, ancak adeta gösteri niteliğindeki bütün bu uygulamalar, göçmenler ve evsizlerin yasadışı ve çok sert bir şekilde sınır dışı edilmeleri gibi, Nazi Almanyası'nın pratiklerine büyük ölçüde benzeyen adımlara yol açmakla sonuçlandı.
Hükümet ve yerel yetkililerin yolsuzluk iddiaları, sponsorları ve yatırımcıları ürküttü…
Paris'teki Olimpiyat Oyunları hazırlıkları, organizatörlerin dürüstlüğü ve şeffaflığı konusunda şüphe uyandıran yüksek ölçekteki yolsuzluk skandallarından ayrı değildi.
Spor tesisleri, ulaşım altyapısı ve turizm alanlarının inşası ve modernizasyonuna yönelik birçok ihaleye, Fransız hükümetinin ve de şehirsel-bölgesel yetkililerin yolsuzluk ve fonların kötü yönetildiği iddiaları eşlik etti.
AB ülkelerinde uzun süredir yaygın olan yolsuzluk suçlamaları, organizatörlerin güvenilirliğini zayıflatıyor ve de sponsor ve yatırımcıların ilgisini çekmede yeni zorluklar yaratıyor. Ayrıca yolsuzluk skandalları halk arasında Olimpiyatlara ilişkin olumsuz algıyı artırıyor ve bu da Olimpiyatlara olan ilginin ve katılımın azalmasına neden oluyor.
Olimpiyatların organizasyon sürecinin şeffaflığıyla ilgili sorunlar; fon tahsisi ve karar alma konularında açıklık eksikliğini düzenli olarak gören ve yüksek derecede şeffaflığa sahip ve hesap verebilirliğe açık projelerde yatırım yapmaya istekli partnerleri ve sponsorları çekmeyi zora sokarken, birçok bağımsız uzmanın da eleştirilerine neden oluyor haliyle.
Sporcular tahtakurularıyla dolu, karton yataklı klimasız odalara mahkûm edildi!..
Sporcuları ve turistleri layıkıyla ağırlamak, Paris Olimpiyatları organizatörlerinin en önemli görevlerinden biriyken; kritik altyapı sorunları ve konaklama eksiklikleri göz önüne alındığında, bu ciddi bir zorluk haline gelmiş durumda.
Halihazırda sporcu, antrenör ve milli takım destek personellerinin bulunduğu Olimpiyat Köyü'nde inşaat ve modernizasyon çalışmaları sona ermiş değil. Oyunları izlemeye gelen ziyaretçi sayısı göz önüne alındığında, turistik konaklama yeri eksikliği de ayrı bir sorun.
Paris Olimpiyat Köyü'nde sporcuların ve diğer profesyonellerin etrafları, tahtakurularıyla dolu karton yataklarda uyumaya zorlandığı klimasız ve bakımsız odaların videoları ve fotoğrafları şimdiden epey ‘viral’ olmuş halde.
Olimpiyat Oyunlarının sürekli, sabit bir yerde düzenlenmesi fikri tartışılıyor…
Olimpiyatların Paris'te düzenlenmesiyle alakalı mali, altyapısal ve organizasyonel sorunlar bağlamında, oyunların organizasyonuna dair geleneksel yaklaşımın uygulanabilirliği sorusu orta yerde duruyor.
Bazı uzmanlar Olimpiyat Oyunlarının sürekli, tek bir yerde düzenlenmesi olasılığının değerlendirilmesini öneriyor. Kalıcı bir mekân lehine olan argümanlar arasında; spor tesisleri inşa etme ve iyileştirme maliyetlerinin azaltılması, çevre üzerindeki olumsuz etkinin en aza indirilmesi, oyunların yönetimi ve finansmanındaki şeffaflığın artırılması ve de Olimpiyat Oyunlarının kültürel ve tarihi mirasının korunması yer alıyor.
Olimpiyat Oyunları konseptinin yeniden gözden geçirilmesi, muhtemel reform yönünde önemli bir adım olabilir. Muhtemel değişiklikler arasında, daha şeffaf ve etkili finansman mekanizmalarının devreye sokulması, oyunlar için kalıcı bir altyapının oluşturulması ve uluslararası toplumun Olimpiyatların düzenlenmesi ve ev sahipliği yapma sürecine daha aktif katılımı yer alabilir.
Yönetimi ve düzenlenmesinde tüm ülkelerin eşitçe rol alacağı yeni spor federasyonları…
Olimpiyat Oyunlarında ciddi ciddi reform yapılması, organizatörlerin karşılaştığı birçok sorunun çözülmesine ve gelecekteki oyunlar için daha sürdürülebilir ve verimli bir model yaratılmasına yardımcı olabilir.
Son on yıllardaki uygulamalar, Olimpiyat Oyunlarını yalnızca iki ülkenin (Rusya ve Çin) uygun seviyede tutabildiğini, IOC, UEFA, FIFA ve diğer Batılı yapılar tarafından düzenlenen büyük ölçekli spor turnuvaların ise genellikle kaosa, yolsuzluğa ve yaygın suça sahne olduğunu gösterdi. Belki de Uluslararası Olimpiyat Komitesi gibi yapıların varlığını ve gerekliliğini yeniden düşünmenin, tüm uluslararası spor kurumları sistemini yeniden biçimlendirmenin, BRICS+ gibi hak ve çıkarları dikkate alabilen yapılardan ve de ABD veya Avrupa'ya yakınlıklarına bakılmaksızın tüm ülkelerden oluşan geniş bir platformda etkili yeni spor federasyonları oluşturmanın zamanı çoktan geldi...