Amerika’da eski İstihbaratçıları tutukluyorlar!
ABD Başkanı Trump herhalde durup dururken “Aşağıdaki kişilerin gizli bilgilere erişmesinin artık ulusal çıkarlara uygun olmadığına karar verdim” demedi, değil mi? Ama neden bunu yaptı? Şimdi merak edilen, Türkiye gibi diğer NATO üyesi ülkelerde de bu durum bir akıma dönüşür mü?
Amerika’da eski istihbaratçılara yönelik operasyonlar ve iç dengeler…
ABD’de son dönemde yaşanan gelişmeler, eski istihbaratçıların ve ulusal güvenlik bürokrasisinde görev yapmış kişilerin doğrudan hedef alınmaya başladığını gösteriyor. Bu durum, yalnızca bireysel dosyalarla sınırlı değil; Amerikan siyasetinde Trump’ın yeniden başkanlığa dönüşüyle birlikte kurumsal dengelerde köklü bir değişim yaşandığının da işareti.
2020 seçimleri ve Hunter Biden dosyası…
2020 başkanlık kampanyasının son haftalarında, en az 51 eski istihbarat yetkilisi, Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden’ın bilgisayarına ilişkin haberleri itibarsızlaştıran bir mektup yayımladı. Bu isimler, söz konusu dosyanın “Rus dezenformasyonu” olduğunu iddia ederek kamuoyunu yanlış yönlendirdi. Daha sonra yapılan resmi incelemeler, bu mektubun siyasi amaçlarla hazırlandığını ortaya koydu. Böylece Amerikan halkının güvenini suistimal eden bir istihbarat-siyaset iş birliği gündeme geldi.
2025 Ocak – Federal Rezerv Danışmanı tutuklandı…
31 Ocak 2025’te, Federal Rezerv’in eski kıdemli danışmanı John Harold Rogers, Çin lehine ticari sırları çalmak için komplo kurduğu suçlamasıyla tutuklandı. Bu olay, ABD’de istihbarat ve ekonomi güvenliği arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu ve Çin faktörünün giderek daha belirgin bir tehdit algısı yarattığını gösterdi.
2025 Ocak – Trump’ın ilk kararları…
Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşünün hemen ardından, eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın güvenlik izni iptal edildi. Trump ayrıca Bolton’ı koruyan güvenlik görevlilerini geri çekti. Bu kararlar, Trump’ın yalnızca siyasi rakiplerini değil, aynı zamanda kendi döneminde görev yapmış ve kendisine muhalefet etmiş isimleri hedef aldığını ortaya koydu. Eski Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in gizli servis korumasının kaldırılması da benzer bir çerçevede değerlendirildi.
2025 Ağustos – Güvenlik izinlerinin toplu iptali…
Ağustos ortasında Trump yönetimi, 37 mevcut ve eski ulusal güvenlik yetkilisinin güvenlik izinlerini iptal etti. Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, bu isimleri “istihbaratı siyasallaştırmak, gizli bilgileri korumamak ve profesyonel standartlara uymamak”la suçladı. Ancak eleştirmenlere göre asıl amaç, kurumsal muhalefeti sindirmekti. Bu adım, ABD istihbarat camiasında büyük bir şok yarattı ve kurumların bağımsızlığına gölge düşürdü.
2025 Ağustos sonu – John Bolton’a FBI baskını…
22 Ağustos’ta FBI ajanları, John Bolton’ın Maryland’deki evine ve Washington DC’deki ofisine baskın düzenledi. Arama, gizli belgelerle ilgili soruşturma kapsamında yapıldı. Bolton tutuklanmadı, ancak bu baskın Trump’ın rakiplerini hedef alma sürecinin sembol olaylarından biri olarak görüldü.
FBI Direktörü Kash Patel, “Hiç kimse hukukun üstünde değildir” diyerek operasyonu dolaylı olarak doğruladı.
ABD içindeki dengeler…
Bu gelişmeler, Amerikan siyasetinde uzun süredir var olan iki hattı yeniden görünür kıldı. Birincisi; “Eski istihbaratçı – demokratik kurumlar – establishment” hattı ki; CIA, FBI ve Pentagon bürokrasisinden gelen pek çok eski yetkili, Trump’a mesafeli. Bu isimler, genellikle Demokrat Parti’ye yakın duruyor ya da kurumsal düzeni savunuyor. İkincisi ise “Trumpçı siyasi hat”. Trump ve ekibi, “establishment” hattındaki bürokrasiyi “derin devlet” olarak tanımlıyor ve halkın iradesine karşı hareket etmekle suçluyor. Bu nedenle Trump’ın iktidara dönüşü, özellikle eski istihbaratçıları hedef alan bir tasfiye süreci olarak şekilleniyor.
ABD’deki mevcut tablo, aslında klasik bir “kurumlar ile popülist siyaset” çatışmasının yeniden sahneye konmasıdır. Donald Trump’ın ikinci döneminde attığı adımlar, Amerikan istihbarat ve güvenlik bürokrasisinin bağımsızlığını tartışmaya açarken, onun destekçileri bu süreci “yıllardır siyasete bulaşmış kurumları temizleme” girişimi olarak sunuyor. Dolayısıyla mesele, kişisel hesaplaşmanın ötesinde, Amerikan devlet yapısının güç dengelerini yeniden kurma mücadelesidir.
Washington’da sessiz darbe: İstihbaratın yeniden biçimlenişi…
Trump’ın eski istihbaratçılara yönelmesi, yüzeyde bir “intikam operasyonu” gibi görünse de gerçekte bir güç konsolidasyonu hareketidir. Devletin en kritik aygıtlarını –FBI, CIA, NSA gibi kurumları– kontrol altına almak, Trump’ın siyasi ajandasının merkezinde yer almaktadır. Bu strateji, sadece içeride “Trump’ın devleti” inşa etme hedefiyle sınırlı değil; aynı zamanda dış politikada da Washington’un reflekslerini kendi liderlik tarzına göre yeniden şekillendirmeyi amaçlıyor.
Amerikan siyasetinde yaşanan bu kırılma, Batı demokrasilerinde “lider – kurum” ilişkisinin yeniden tartışılmasına yol açmaktadır. Türkiye, Almanya ya da Fransa’da istihbarat servisleri doğrudan bir liderin şahsi iradesine değil, devlet geleneğine ve kurumsal sürekliliğe bağlı çalışır. Oysa ABD’de, özellikle Trump döneminde, yürütmenin kişisel ağırlığı, kurumsal işleyişi baskılamaya başlamıştır. Bu, NATO müttefikleri için doğrudan bir model olmasa da, Batı blokunda kurumsal bağımsızlık ve lider otoritesi arasındaki gerilimi daha görünür hale getirmiştir.
Trump’ın ikinci döneminde başlattığı tasfiyeler, ABD içindeki güç mücadelelerinin yeni evresini temsil ediyor. Bir yanda “derin devlet” olarak adlandırılan kurumsal yapıların sürekliliğini savunan bürokrasi var; diğer yanda bu yapıları “halkın iradesine karşı duran elit kaleler” olarak gören popülist siyaset. Trump’ın tercihi, ikincisini güçlendirmek. Eski istihbaratçı ve güvenlik bürokratlarına dönük soruşturmalar da bu bağlamda, kişisel hınçtan ziyade, devlet içi dengelerin yeniden dizaynı olarak okunmalıdır.
Amerikan halkı, bugün kendisine şu soruyu sormak zorunda: Gerçek vatanseverlik, kurumsal sürekliliği savunmakta mı, yoksa kurumları yeniden şekillendirecek lider iradesinde mi gizli? Bu sorunun yanıtı, yalnızca ABD’nin değil, tüm Batı dünyasının siyasal istikrarını etkileyecek nitelikte.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
омюр челикдёнмез, Дикгазете
Seçilmiş Kaynakça
https://www.bbc.com/news/live/cr5vv3mrpndt